Gezien het succes van de productie van La Juive bij De Nederlandse Opera is menigeen wellicht geïnteresseerd geraakt in deze opera van Fromental Halévy. Eerder deze week plaatste Place de l’Opera een discografie van het werk. Lezer en operakenner Hans van Verseveld heeft nog wat aanvullingen.

Behalve de in de discografie door Basia Jaworski genoemde opnamen staan er bij mij in de kast nog wel een paar min of meer complete uitvoeringen op plaat en cd van La Juive.

Om te beginnen is daar een tweede complete Juive met de geniale Richard Tucker als Éléazar. De opname op LP (HRE 212-3) is van 18 oktober 1973, uit New Orleans. Ongetwijfeld is er wel een obscuur maatschappijtje geweest die deze voortreffelijke uitvoering op cd heeft gezet, maar ik ben hem nog nooit tegengekomen.

Tucker is hier eigenlijk nog dramatischer en doorleefder dan in de concertante opname uit Londen (Legato Classics LCD-120-2). Maar belangrijker is het feit dat de andere rollen stuk voor stuk beter bezet zijn dan in Londen. Rachel wordt gezongen door de fulminante Marisa Galvany, die we min of meer kennen van de opnamen van Mayers Medea in Corinto en Donizetti’s Anna Bolena. Eudoxie is in zeer betrouwbare handen van Rita Shane.

Tijdens de generale repetitie van de opera introduceerde Richard Tucker in een interview de twee sopranen als ‘my two Yiddisha daughters’ omdat beide zangeressen Joods waren.

Paul Plishka heeft net als Alastair Miles in de rol van de kardinaal Brongi een beetje problemen met de wel erg lage noten die Halévy voorschrijft, hetgeen voor de hoge noten van Gene Bullard (Léopold) ook geldt.

Met verve

In 1973 verscheen er naar aanleiding van de Juive-uitvoeringen met Tucker in Londen en New Orleans een LP met hoogtepunten (RCA ARL1-0447). Deze studio-opname werd indertijd door Leo Riemens en Paul Korenhof met een minzaam zesje beoordeeld en het was zeker niet de beste uitvoering van de fragmenten, dat is waar, maar hoe makkelijk deze opera in de fout kan gaan, bewijst toch wel een aantal opvoeringen in Parijs een paar jaar geleden. En ook Shicoff liet het op den duur behoorlijk afweten.

Antonio de Almeida was een groot pleitbezorger voor Halévy en hij dirigeert de hoogtepunten met verve. Behalve Richard Tucker ontmoeten we hier ook nog Martina Arroyo en Anna Moffo. Twee sopranen die we een beetje vergeten zijn, maar waar we nu alsnog best van kunnen genieten.

In de zestiger jaren verscheen er in Frankrijk een LP met fragmenten uit La Juive (Philips 837.026 GY) met Tony Poncet als Eléazar en Jane Rhodes als Rachel en verder nog Denise Monteil als Eudoxie en het koor en orkest van de Opéra de Karlsruhe onder leiding van Marcel Couraud. Een Hollandse platenmaatschappij met Franse zangers in Duitsland vastgelegd. Zeer de moeite waard om echte Franse zangers te horen in fragmenten uit dit werk.

Carreras

Waarom schrijft Basia Jaworski in haar discografie niet over de Philips-opname met José Carreras, Julia Varady en June Anderson uit 1986 en 1989 (CD Philips 420 190-2). Toegegeven, de foto van Carreras als Éléazar is ronduit belachelijk, maar zijn vertolking van de rol verdient respect. Julia Varady als Rachel is absoluut een topbezetting en ook June Anderson, toch zeker niet oververtegenwoordigd op de plaat, maakt iets fraais van Eudoxie.

Dalmacio Gonzales als Léopold en Ferruccio Furlanetto als Brongi zijn zeker tegen hun zware taken opgewassen. Kortom, een opname die echt thuis hoort bij iedere liefhebber van grand opéra.

Een zeer uitgebreide selectie uit de opera is vastgelegd tijdens een concertante uitvoering in Wenen in januari 1981 (Legato LCD 224-2) met ook toen al José Carreras als Eléazar. Verder horen we Ilona Tokody als Rachel en Sona Ghazarian als Eudoxie.

Het meest bijzonder van deze uitvoering is wel het feit dat Cesare Siepi de rol van de Brongi zong en Chris Merritt de rol van Léopold. Deze laatste zat toen nog in het ‘goede vak’, in tegenstelling tot de adembenemende mislukking in Parijs een paar jaar geleden toen hij de rol van Éléazar meende te moeten zingen. Gerd Albrecht dirigeert deze uiterst interessante uitvoering.

Compleet

In 1951 maakte het koor en orkest van de Hessischen Rundfunk een opname van de opera (Walhall WLCD 0029) onder de titel Die Jüdin – in het Duits dus, zoals vlak na de oorlog gebruikelijk was. Ook hier betreft het een flinke selectie op twee cd’s met Erna Schlüter als Rachel, Joachim Sattler als Éléazar, Otto von Rohr als Brongi en Maria-Meta Kopp als Eudoxie.

Het is een uitstekende radio-opname uit Frankfurt, van 6 september 1951. De Duitse vertaling went heel snel omdat er zeer goed en degelijk Duits gezongen wordt.

Bij het Amerikaanse ‘House of Opera’ is een redelijk complete Juive te krijgen met Francisco Casanova in de hoofdrol, Hasmik Papian als Rachel en Olga Makarina als Eudoxie. In deze opname van 13 april 1999 zingt nog steeds Paul Plishka in de rol van Brongi. Eve Queler dirigeert het Opera Orchestra of New York in Carnegie Hall (House of Opera CD 426).

Ten slotte is er nog een cd met losse fragmenten door de allergrootste zangers uit het verleden, zoals Rosa Ponselle, Ezio Pinza, Cesar Vezzani, Louis Morisson, Enrico Caruso en vele andere (Malibran CDRG 144).

Natuurlijk vragen mensen zich af: wat moet je met zoveel opnamen? Maar de opera wordt nooit helemaal compleet uitgevoerd of opgenomen. Ieder label of operahuis voegt weer iets toe of laat iets weg, wat de andere wel of niet opneemt. Alles bij elkaar wordt het toch aardig compleet, hoewel ook ik nog nooit één noot van de balletmuziek heb gehoord, die er toch ook nog bij hoort.

Tot slot moet ik iedereen aanbevelen om naar de uitvoering in Het Muziektheater te gaan, want eerlijk is eerlijk, van alle opnamen die ik hierboven heb aangegeven steekt de uitvoering in Amsterdam er met kop en schouders bovenuit. Complimenten voor Pierre Audi, Carlo Rizzi en de fenomenale Cast. Wereldniveau zonder meer!