Söderström: een veelzijdigde meesteres
De Zweedse Elisabeth Söderström overleed op 20 november op 82-jarige leeftijd. Söderström was een veelzijdigde zangeres, een meesteres in het Slavische repertoire, een opwindende sopraan. Basia Jaworski schrijft over twee van haar recital-cd’s die in de reeks BBC Legends verschenen.
BBC Legends I
Geloof het of niet, maar het gros van de mooiste stemmen komt uit Scandinavië. Ze hebben daar een zangcultuur waar wij alleen maar van kunnen dromen. Geen wonder dat een groot aantal van de wereldberoemde zangers daar vandaan komt.
Dankzij haar Russische moeder beheerste ze niet alleen de taal, maar had een bijzonder gevoel voor het Slavische repertoire ontwikkeld. Ooit nam ze alle liederen van Tsjaikovski en Rachmaninoff op en werd beroemd als de vertolkster van de opera’s van Janaček.
In de serie BBC Legends verschenen twee van haar recitals: uit 1971 en 1984 (BBC L 4132-2). Tijdens de laatste was ze bijna 60 jaar oud, maar dat is absoluut niet te horen. Nog steeds is haar stem stralend, jeugdig en zeer vrouwelijk.
Tijdens beide recitals laat ze haar volledige kunnen horen en bij beide zingt ze liederen uit verschillende culturen en in verschillende talen. Dat de tweede iets boeiender is uitgevallen, is in grote mate aan pianist Roger Vignoles te danken. En aan de selectie Russische liederen, waar zij de grootste meesteres in was.
BBC Legends II
Er is iets ouderwets in Söderström’s manier van zingen, en het voelt niet onprettig. Integendeel. Het klinkt zelfs opwindend. Die lange frasen, die omhoog bloeiende noten, haar sensuele uitspraak en een licht metaal in haar volle, warme en uitgesproken vrouwelijke stem.
Maar de verschillen zijn groter dan de overeenkomsten. Söderström klinkt zelden zelfverzekerd. Haar zingen wordt ook nooit ondergeschikt gemaakt aan de woorden, al was zij altijd bijzonder taalgevoelig en zong zij perfect in vele talen.
Bij BBC Legends verscheen een tweede, geheel aan haar gewijde cd, waarop drie verschillende recitals uit de Royal Festival Hall zijn vastgelegd (BBCL 4153-2).
De Vier Letzte Lieder en de slotscène uit Capricio van Richard Strauss zong ze in oktober 1976 onder begeleiding van Antal Dorati. De Shéhérezade van Ravel in 1971 met Pierre Boulez als dirigent.
De twee aria’s uit Le Nozze di Figaro stammen uit 1960. Söderström laat een vertwijfelde gravin horen, en ze doet het zo mooi dat het naar meer smaakt.
Maar het allermooist zijn de liederen van Strauss, gezongen zonder vocaal krachtsvertoon en gekoketteer met hoge noten.
De auteur
1 Reactie
Elisabeth Söderström was en is inderdáád een écht veelzijdige meesteres!
De titel van het hierboven geplaatste artikel is niet alleen goed gekozen, maar ook dat het héél fantastisch is dat Basia een goed artikel over een van de grootste zangeressen van de twintigste eeuw heeft geschreven. Dat Basia méde vanwege het repertoire de twee CD’s van BBC Legends voor een bespreking heeft uitgekozen is dan ook zéér welkom!!! In welk ander (al dan niet Nederlands) blad of ander medium hadden juist déze geluidsdocumenten naast elkaar in de schijnwerpers kunnen worden geplaatst? Ik raad eenieder die met een wel héél bijzondere stem en iets geheel anders zou willen kennismaken deze CD’s te gaan kopen. Voor wie de naam Elisabeth Söderström geheel nieuw is en verrast zou willen worden bij het beluisteren van Söderström’s uitzonderlijke zangkwaliteiten zijn de twee BBC Legends-CD’s een MUST! Oók al omdat het gaat om uitzonderlijke live-opnamen waarbij de sopraan en haar timbre Pur Sang is te horen, zonder dat er verschillende passages over moesten worden gedaan zoals dat eenmaal vaak gebeurt aan de regeltafels bij studio-opnamen. In de hoop dat veel luisteraars de door Basia precies omschreven onvergetelijke talenten via de twee CD’s kunnen ontdekken, met Klinkend Noordelijk Goud van Elisabeth Söderström als een zowaar Zweedse Legende!