AchtergrondOperarecensie

Nannerl Mozart: zus van een genie

Nannerl Mozart, de oudere zus van Wolfgang, was in de afgelopen jaren al onderwerp van diverse romans. Aan die fictie heeft zangeres en auteur Ank Reinders nu een korte biografie toegevoegd. Met zo’n 70 pagina’s geen uitputtend werk, wel een leuk en persoonlijk portret van de begaafde ‘zus van’.

Maria Anna (‘Nannerl’) Mozart was ruim vijf jaar ouder dan Wolfgang Amadeus Mozart, die wereldfaam bereikte als componist. Ze was een zeer bekwaam pianist en hielp haar broertje regelmatig met het uitwerken of afwerken van zijn composities. Ook na hun jeugd stond Nannerl haar broer nog regelmatig bij met raad en daad in briefwisselingen.

Zangeres, pedagoge en auteur Ank Reinders schreef een boekje over haar in de reeks Aspekt-biografieen. Reinders schreef eerder Atlas van de zangkunst en het essay Mozart en de stem.

De schrijfster wil met haar biografie pleiten voor “een rehabilitatie van Nannerl op vele fronten”. Nu is het niet zo dat Nannerl geheel in de vergetelheid is geraakt. De afgelopen jaren zijn er zelfs diverse romans over haar verschenen. Carolyn Meyer, Nancy Moser, Alison Bauld en Rita Charbonnier putten allen inspiratie uit het verhaal van Mozarts zus.

Niettemin is het lastig Nederlandstalige non-fictie specifiek over Nannerl te vinden. Daarom is een biografie van harte welkom, en zeker ook origineel.

Reinders heeft haar boekje met name gebaseerd op de briefwisselingen tussen de Mozarts. Helaas is lang niet alles wat Nannerl zelf schreef bewaard gebleven, dus moet de schijfster zich vooral baseren op wat vader en zoon over en tegen hun dochter/zus te zeggen hadden. Wellicht dat hier en daar dan gemakkelijk verkeerde conclusies worden getrokken, maar ik ben te weinig ingevoerd om daar over te oordelen.

De voordelige kant van deze aanpak is dat je in de biografie ook nader kennismaakt – vaak op heel persoonlijke wijze – met vader Leopold en Wolfgang zelf. Leopold blijkt bijvoorbeeld nog zo’n kwaaie niet. Een indruk die uit sommige andere bronnen wel anders is.

Er komen tal van interessante aspecten van Nannerl aan bod. Je leest over haar hechte band met Wolfgang, een band die eigenlijk altijd voortduurde. Je leest over haar kunsten op de piano en de bewondering die ze daarmee als kind oogstte. Je leest hoe ze omging met een huwelijk waar ze niet zelf voor koos. Je leest hoe toegewijd ze zich op latere leeftijd over de nalatenschap van haar broertje ontfermde.

Natuurlijk, het is niet uitputtend en soms leest het wat minder lekker door, omdat in korte tijd veel verschillende bronnen geciteerd worden (en wellicht ook vanwege de taalkundige slordigheden, waar ik me persoonlijk wel aan stoor). Niettemin: met een lengte van zo’n 70 pagina’s moet je ook geen doorwrocht wetenschappelijk werk verwachten.

Het is juist leuk dat je in zo’n kort tijdsbestek en op zo’n toegankelijke, persoonlijke wijze kennis kunt maken met deze minder belichte Mozart. Dat maakt het een mooi portret, dat zelfs voor de drukke mens van tegenwoordig makkelijk te verteren is.

Nannerl Mozart, de zus van een genie
ISBN 978-90-5911-879-9
€ 12,50

Vorig artikel

Oudste operahuis van Europa heropend

Volgend artikel

Romantische Wagner in première bij DNO

De auteur

Jordi Kooiman

Jordi Kooiman

Jordi Kooiman is journalist en muziekliefhebber. Hij richtte in januari 2009 Place de l'Opera op en leidt sindsdien het magazine.