In bijna alle theaters in Europa heerst rond de feestdagen een doodse stilte. Niet in het Teatro Real. Het Madrileense operahuis brengt vijftien voorstellingen van Don Giovanni. Tenor Airam Hernández zingt Don Ottavio. ‘Ook al zie je de nodige lege plekken vanaf het toneel, je voelt nog steeds dezelfde energie vanuit het publiek.’

Deze zomer zette het Teatro Real met grote blokletters op zijn website: ‘Opera uitvoeren is mogelijk en veilig.’ Onder dat motto toont het operahuis uit Madrid al sinds het uitbreken van de coronacrisis veel durf en creativiteit. In juli experimenteerde het gezelschap met een productie van La traviata; 4 verschillende casts voerden Verdi’s klassieker maar liefst 27 keer op, voor in totaal 22.000 bezoeker. Een schaalgrootte waar de meeste theaters dit jaar enkel van konden dromen.

Bij Traviata is het niet gebleven. Het Teatro Real blijft integrale, geënsceneerde opera’s produceren. Rond de feestdagen is Don Giovanni te zien, in de regie van Claus Guth die eerder in onder meer Amsterdam opgevoerd werd. De rollen zijn dubbel bezet. Tenor Airam Hernández, winnaar van de Schaunard Award 2019 voor zijn rol in Caruso a Cuba bij De Nationale Opera, deelt de rol van Don Ottavio met Mauro Peter. Afgelopen zondag zong hij zijn eerste voorstelling. Op 27 en 29 december is hij weer in de beurt en vanaf 3 januari volgen nog drie voorstellingen.

Terwijl de meeste theaters dicht zijn, voert het Teatro Real volledige opera’s op. Hoe is dat mogelijk?
‘Ik denk dat het begon met een diep commitment aan het belang van kunst en kunstenaars. Met dat als vertrekpunt heeft het huis echt geweldig werk geleverd in het beschermen van alle betrokkenen, inclusief het publiek. Vanaf dag één worden we constant getest. Iedereen draagt wegwerpmaskers, waar het huis zelf in voorziet, en overal staan desinfectiemiddelen. Er is een lange lijst maatregelen. Het protocol is heel goed doordacht en geformuleerd.

De maatregelen maken het veel makkelijker om mogelijke besmettingen vroeg te detecteren, zodat voorkomen kan worden dat het veel mensen raakt. Het resultaat van al dat harde werk is dat er tot nu toe nog geen enkel geval van corona was, niet onder de mensen die in het theater werken en niet onder het publiek. Dat is fantastisch.’

Hoe anders was het repetitieproces?
‘Het was natuurlijk heel anders. Voor mij was het grootste verschil dat we met een mondkapje repeteerden. We begonnen begin november al te repeteren, dus het was een lange periode. Het is ongemakkelijk om met zo’n ding te zingen en het beïnvloedt je klank. Ik denk ook niet dat het heel gezond is voor je instrument. Maar goed, het is geen grote prijs om te betalen voor het opvoeren van een volledig geënsceneerde opera en überhaupt voor de mogelijkheid om weer op het toneel te staan. Het hart van het repetitieproces is bovendien hetzelfde en dat is het belangrijkste.’

Zitten jullie als cast in een bubble?
‘Hier geen bubbles. Het gaat meer om je instelling, dat je je allemaal realiseert dat de gezondheid van één persoon effect heeft op de gezondheid van vele anderen. Met dat in het hoofd hebben we allemaal ons best gedaan om gezond te blijven. Geen feestjes, geen onnodig contact, geen risico’s.

We zijn zo langzamerhand experts op dat gebied geworden. De pandemie heeft een nieuw gevoel van verantwoordelijkheid en collegialiteit gecreëerd en dat is niet verkeerd, denk ik. We moeten niet alleen voor onszelf zorgen, maar ook voor al onze collega’s.’

Hoe groot is het publiek waarvoor je optreedt?
‘Als ik me niet vergis, staan de autoriteiten in Madrid een zaalbezetting van 75 procent toe. We hebben het over een groot theater met 1.700 plekken, dus ook al zie je de nodige lege plekken vanaf het toneel, je voelt nog steeds dezelfde energie vanuit het publiek als voorheen. Ik denk dat mensen hongeren naar cultuur en muziek. Daarbij moet ik hun houding echt even noemen: het publiek moet heel veel instructies opvolgen om naar het theater te kunnen komen, maar werkt fantastisch mee.’

Hoe ging je eerste voorstelling afgelopen zondag?
‘Geweldig! Het was mijn debuut als Don Ottavio, maar ik voel me al heel comfortabel in deze rol. En ik ben dankbaar dat ik mijn debuut in zo’n iconische productie als die van Claus Guth kan maken. De enscenering zit vol beweging en acteerwerk. Er zijn heel veel details waar je aan moet denken, maar die helpen je om in het verhaal te komen. En dat maakt het heerlijk om uit te voeren.

Elke keer dat ik een nieuwe rol, een nieuw karakter instudeer, probeer ik flexibel te zijn en de input van de regie, de maestro (in dit geval Ivor Bolton) en mijn castleden in mijn vertolking te betrekken. In deze productie was ik door mijn cast – met Adela Zaharia als Anna en Federica Lombardi als Elvira, twee sopranen met krachtige stemmen – in de gelegenheid om een Ottavio met persoonlijkheid en een wat grotere, steviger stem neer te zetten. Voor mij als lyrische tenor was dat geweldig.

Ik moet zeggen dat ik me erg op mijn gemak voel bij Mozart. Volgend jaar debuteer ik als Tamino en er zijn nog een paar Mozartrollen die perfect bij mijn stem passen en die ik in de toekomst heel graag zou willen zingen, zoals Tito, Idomeneo en Lucio Silla.’

Is het toegestaan om tussen de voorstellingen door naar huis te vliegen voor de feestdagen?
‘Ik heb het geluk dat mijn kleine familie overal met me mee naartoe reist. Mijn man en mijn huisdieren zijn altijd bij me, dus ik voel me nooit alleen. Natuurlijk zou het geweldig zijn geweest om naar huis, naar Tenerife, te gaan om kerst met mijn moeder en broers te vieren, maar dat is niet zo eenvoudig op dit moment. Nu hebben we onze eigen merry little Christmas hier in Madrid. Geen slechte plek voor kerst, dus ik kan niet klagen.’

Zie voor meer informatie over Don Giovanni in Madrid de website van het Teatro Real.