De studenten van de Dutch National Opera Academy stonden recent op het grote podium van het Haagse Zuiderstrandtheater. Achter hen speelde het Residentie Orkest onder leiding van Felix Bender. Er was geen publiek in de zaal, maar tv-camera’s legden het Mozart Gala vast. We vroegen één van de studenten, sopraan Tinka Pypker, naar haar ervaringen bij het project.

In de tweejarige masteropleiding voor operazangers van de Dutch National Opera Academy (DNOA) draait het om ervaring opdoen met alle facetten van het operavak. De studenten werken enkele malen per jaar aan voorstellingen, die normaal gesproken voor publiek toegankelijk zijn. Het werktraject, het instuderen, het repeteren, alles wat bij een echte productie komt kijken is belangrijk, of zoals artistiek leider Paul McNamara het in december formuleerde in een interview met Place de l’Opera: ‘We zijn geen operahuis; het leerproces van de studenten is net zo belangrijk als het optreden in de uiteindelijke productie.’

De voorbereidingen voor de opera Cesare e Cleopatra van Carl Heinrich Graun, die in januari in première zou gaan, moesten half december worden stilgelegd. Verder werken was door de lockdown onmogelijk. ‘Het was een enorme teleurstelling’, vertelt sopraan Tinka Pypker, die een uitdagende rol heeft in de productie. ‘Ik zing Lentulo, de vertrouweling van Caesar. Een mannenrol voor een sopraan, dat komt niet veel voor. Ik geloof dat de rol oorspronkelijk door een castraat gezongen werd. Best spannend om geloofwaardig een man te spelen, zonder te vervallen in macho-clichés. Er staan van de productie twee voorstellingen gepland in mei, desnoods voor een klein publiek, en er komt een video-opname.’

Superkwetsbaar

Tinka Pypker begon ooit in het kinderkoor waarvan haar moeder dirigent was. ‘Zo was er na school voor mij geen oppas nodig’, legt ze uit. Ze wist al vroeg dat muziek en theater haar beroep zouden worden. Ze deed de havo voor muziek en dans (een reguliere opleiding op middelbareschoolniveau van Codarts in Rotterdam) en rondde haar middelbareschooltijd af aan de School voor Jong Talent in Den Haag. ‘Dat het iets artistieks zou worden, lag wel vast. Ik ben nooit naar een normale middelbare school geweest’, zegt ze met een lach. Voor haar bachelor ging ze naar het Koninklijk Conservatorium in Den Haag en daarna koos ze, om ervaring op te doen met complete operaproducties, voor een master bij DNOA.

Net als veel operazangers doen de DNOA-studenten in deze tijden noodgedwongen ervaring op met spelen voor een videocamera. Het geplande Mozart Gala, waarin de zangers met een compleet orkest konden werken, vond alleen digitaal plaats. Tinka Pypker zong ‘Ach, ich fühl’s, es ist verschwunden’ van Pamina uit Die Zauberflöte. ‘Paul McNamara koos die aria voor mij en Maria Koroleva omdat we de complete rol van Pamina dit jaar instuderen. Dat is zinvol, want zo ben je klaar als er bijvoorbeeld iemand ziek wordt en je moet invallen. Pamina ligt perfect in mijn stemkleur. In de toekomst hoop ik die rol in Die Zauberflöte zeker op een podium te kunnen zingen.’

Ervaring met zingen bij orkesten had Tinka Pypker al voor het gala, ‘maar dan waren het orkesten in historisch-geïnformeerde producties, zonder dirigent. Voor dit gala hadden we twee orkestrepetities met het Residentie Orkest onder leiding van Felix Bender. Hij is iemand die als dirigent zijn eigen ideeën heeft over de muziek en dat leidde tot een leuke dialoog en een verkenning van elkaars meningen. De aria van Pamina is superkwetsbaar. Bij de eerste inzet van de strijkers is het spannend hoe je samen bent. Felix gaf heel goed de ruimte voor ademhalingen en rubato.’

Hieronder een video-impressie van de opname van het Mozart Gala in het Zuiderstrandtheater:

‘De coronamaatregelen maakten het werken tijdens de opnamedag niet makkelijk. We moesten na de schmink en de kleding ’s ochtends zo veel mogelijk in onze eigen kleedkamer in het Zuiderstrandtheater blijven. Maar je hebt het ervoor over’, zegt Tinka. ‘Het gala is opgenomen als een echt concert. Ik probeerde me voor te stellen dat er publiek was en omdat het licht op het podium heel fel was, bleef de zaal donker. Als artiest haal je energie uit de communicatie met de mensen in de zaal, je voelt hoe ze hun adem inhouden en op het puntje van hun stoel zitten.’

Tinka kent de volledige rol van Pamina, maar moest tijdens het gala meteen de dramatische aria brengen. Dat vroeg om concentratie. ‘Ik neem dan een moment voor mezelf. Bij veel aria’s hoor je het orkest al even, maar voor deze is er een halve maat van het orkest, waarna je moet inzetten. Toen ik de eerste stappen op het podium zette, voelde ik dat het karakter er was.’

Deel van de opleiding is leren kritisch te kijken en te luisteren naar jezelf. Tinka zag de opname en bedacht: ‘Ik was tevreden dat het ons gelukt is een mooi concert neer te zetten. Natuurlijk zag ik dingen die beter konden bij mezelf, maar ik ben tevreden met wat ik kon laten zien. Paul McNamara zegt altijd: wees kritisch, maar wees ook aardig voor jezelf.’

Het Mozart Gala met de studenten van DNOA en het Residentie Orkest onder leiding van Felix Bender werd voor de stream gepresenteerd door Ab Nieuwdorp. Het is te bekijken via de website van het Residentie Orkest.