Het is één van de ontroerendste momenten in Verdi’s opera Rigoletto: de gebochelde hofnar Rigoletto smeekt de hovelingen wanhopig om te zeggen waar zijn dochter is. Eerst scheldend, dan huilend. Een portret in beeld van ‘Cortigiani, vil razza dannata’. Met dank aan Youtube.

Rigoletto is een nar met een mismaakt uiterlijk, die zich enkel door zijn grove spotterij aan het hof van de hertog weet te handhaven. Wat niemand weet, is dat hij ook een vader is, van Gilda, die hij met hart en ziel beschermd. Zijn leven stort dan ook in wanneer de vrienden van de hertog zijn dochter ontvoeren, denkend dat het Rigoletto’s liefje is. Ze brengen haar naar de hertog, die zijn lusten op haar kan botvieren.

Als Rigoletto weer in het paleis arriveert, drijven ze de spot met hem. De nar houdt zich een tijdje groot, maar gooit er dan zijn wanhoop uit: ‘Cortigiani, vil razza dannata’.

De aria begint heftig. Rigoletto scheldt de hovelingen de huid vol en roept dat ze de deur naar de slaapkamer voor hem moeten openen. Als ze hem tegenhouden, slaat de muziek om in een wanhopig smeken. ,,Ze is daar, nietwaar? Is het niet waar? Daarbinnen?” vraagt hij huilend. ,,Geef een oude man zijn dochter terug.”

Hieronder vijf vertolkingen van de scène. Allereerst de grote bariton Cornell MacNeil. Het fragment komt uit een productie van de Metropolitan Opera uit 1977, met James Levine op de bok.

Nog een stap terug in de tijd: de grote bariton Leonard Warren, met een opname (helaas geen beeld) uit 1950.

Eén van de grootste Rigoletto’s van de afgelopen decennia was Leo Nucci. Het was zijn absolute lijfrol, een rol die hij meer dan 400 keer zong. Hieronder zingt hij de aria in 1983. Naar mijn idee de meest overtuigende interpretatie van de vijf.

Een jaar eerder, in 1982, maakte Jean-Pierre Ponnelle een film van Rigoletto, met Ingvar Wixell in de titelrol. Hieronder zijn versie.

Tot slot één van de Rigoletto’s van vandaag: Zeljko Lucic. Hij zingt de aria in een productie van de Staatsoper uit Dresden, in 2008.