Deze week is in het Zuid-Duitse Bayreuth – het centrum van de Wagner-cultus – het jaarlijkse festival over de componist begonnen. Voor wie niet op de houten banken van het Festspielhaus kan of wil plaatsnemen, is het toch mogelijk om iets van het Wagnerfeest mee te krijgen.

De jaarlijkse Bayreuther Festspiele vingen maandag 25 juli in het Zuid-Duitse plaatsje aan. Dichter op de Wagner-cultus dan in Bayreuth kun je niet komen. Wagner koos zelf voor Bayreuth, bouwde er zijn eigen theater en zijn woonhuis Wahnfried.

Bayreuth mag dan het Wagner-walhalla zijn, je kunt er gewoon met de trein heen. Met een overstapje in Nürnberg duurt de reis vanuit Keulen vijf uur. De hotels, de souvenierwinkels, huize Wahnfried: ze zijn klaar voor de duizenden bezoekers.

Voor gewone stervelingen is het niet eenvoudig om in de zaal van het Festspielhaus te geraken. De organisatie doet niet aan online bestellen, geen mail en geen fax gaat helpen om aan kaarten te komen. En al helemaal geen online-reservering tot op plaatsniveau, zoals dat in heel veel thetaers inmiddels heel gewoon is. Er is maar één manier: schrijven naar postbus 100262 in Bayreuth. En dan nog is de kans om kaarten te kunnen kopen erg klein. Dat wil nog wel eens een paar jaar duren.

Zo ouderwets als de ticketprocedure is, zo modern is het Wagner-imperium als het gaat om informatie en communicatie. De website van het festival, www.bayreuther-festspiele.de, biedt een aantal mogelijkheden om op afstand iets van de jaarlijkse Wagner-zomer mee te maken.

Het meest actueel is de Festspiel Vodcast, die als ‘podcast’ op de site van Bayreuth staat. De vodcast bestaat uit een dagelijkse videoreportage vanaf het festival. Die berichtgeving is dit jaar voor de vierde keer en al enkele dagen staan de eerste bijdragen online.

U kunt bijvoorbeeld in ruim drie minuten ontdekken hoe langzaam sterven op het podium geleerd wordt (Tristan), en hoe beweging een rol speelt bij de regie van Stefan Herheim (Parsifal). Herheim (onlangs in Amsterdam verantwoordelijk voor Jevgeni Onjegin) doet zijn eerste regie in Bayreuth met zes voorstellingen van Wagners laatste opera.

Rond de première van de nieuwe productie van Tannhäuser zijn inmiddels ook wat filmpjes gemaakt. De Rotterdamse kunstenaar Joep van Lieshout ging bij het concept van zijn decor uit van één van de favoriete gespreksonderwerpen in Duitsland, de ‘kreislauf’. Eén van de recente vodcast-bijdragen laat zien wat er komt kijken bij het decor van Van Lieshout.

Over de persoon van Wagner, zijn leven en zijn werk is veel te zeggen, en dus ook over de manier waarop hij zijn theater gebruikte. Dat hele gebouw is – opgedeeld in stukken – te verkennen via een Videoguide van het festival. Elk deel bevat een korte documentaire over functie, achtergrond en toepassing.

Live meekijken in Bayreuth kan niet via de tv, maar ieder jaar wordt er wel een productie uitverkoren voor een live-uitzending via internet. Dit jaar is dat Lohengrin. Voor net geen 15 euro is een digitaal kaartje te koop dat recht geeft op de live-uitzending van zondag 14 augustus en een herhaling in de weken daarna. Zelfs die online kaarten zijn er alleen in een gelimiteerde oplage en geven ‘exclusief’ recht op het meebeleven van Lohengrin met Klaus Florian Vogt in de titelrol.

Het overzicht van het hele programma in Bayreuth werd eerder op Place de l’Opera gepubliceerd.