Het levenswerk van de Belgische componist Karel Goeyvaers, de ‘opera’ Aquarius, is in een coproductie van de Vlaamse Opera en het Holland Festival opgetuigd voor haar eerste scenische wereldpremière. Dinsdag (9/6) gebeurde dat in Antwerpen, op 21 juni komt de productie naar Amsterdam.

Karel Goeyvaerts overleed in 1993. Zestien jaar later beleeft zijn levenswerk Aquarius toch nog een scenische wereldpremière. De Vlaamse Opera en het Holland Festival besloten zich daar hard voor te maken. Pierre Audi, artistiek directeur van het festival dat momenteel in Amsterdam gaande is, verzorgt de regie.

Voordat de opera binnenkort (zondag 21 juni) in Amsterdam komt in het kader van het Holland Festival (HF), speelt het werk eerst enkele malen in Antwerpen. Dinsdag 9 juni vond de première plaats.

Aquarius is een ‘scenische cantate’, beschrijft het HF. Het gaat over de collectieve zoektocht naar een ideale samenleving. Een verhaal is er niet, enkel zestien solisten die zingen en spreken. Audi heeft daar een verteller bijgevoegd, Warre Borgmans, die enige duiding geeft aan het werk van Goeyvaerts.

Die laatste zet viel niet in de smaak van De Standaard-recensent Maarten Beirens, die de voorstelling ‘fascinerend’ maar niet op alle vlakken overtuigend vond. „De gesproken interventies verhinderen dat de toeschouwers meegezogen worden in het ritueel dat deze opera is”, schrijft hij.

„De teksten creëren een afstand. Ze geven weliswaar achtergrondinformatie, maar suggereren zo dat je deze opera moet begrijpen. Terwijl de spirituele boodschap die Goeyvaerts doelbewust abstract hield, bij uitstek geschikt is om ervaren te worden.”

Maar voor de rest is Beirens positief. Hij ziet Acquarius vooral als een soort ritueel en vindt dat Audi daar op verdienstelijke wijze een visuele dimensie aan heeft gegeven.

Bert Hertogs schrijft in een recensie voor concertnieuws.be juist dat de verteller broodnodig was. „Als je de verteller zou weglaten, en geen voorkennis zou hebben, weet je niet waarnaar je luistert. Borgmans betrekken in deze opera was dus een welgenomen keuze. Al blijft ons niet alles duidelijk. Vraag is of dat hoeft.”

Over de muziek is Hertogs enthousiast. ‘Zeer afwisselend’ en soms ‘filmisch’, noemt hij de partituur. In een paradoxale zin typeert hij de stijl van Goeyvaerts: „Muzikaal hanteert Goeyvaerts een taal die er geen is.”

Acquarius wordt uitgevoerd door het Radio Filharmonisch Orkest en het Nederlands Kamerkoor. Dirigent is Alejo Pérez. Op 21 juni is de productie in het Muziekgebouw aan ’t IJ te zien. Meer informatie: www.hollandfestival.nl.