Als een agent een auditie organiseert, staan jonge zangers binnen de kortste keren in de rij om mee te doen. Velen vallen echter al af voor ze hun mond open hebben kunnen doen. Waarom? Een mager cv. Sopraan Wiebke Göetjes probeert hier met haar Hojotoho Zangstudio wat aan te doen.

Wiebke Göetjes is eerst en vooral zangeres. Na gestudeerd te hebben bij Marianne Blok en Cristina Deutekom maakte ze carrière met dramatische sopraanrollen als Aida, Elisabeth in Tannhäuser, Ariadne, Fidelio, Tosca, Madama Butterfly, Turandot, Abigaille en Senta in Der fliegende Holländer.

En nog altijd zingt ze veel. Onlangs was ze nog te zien als Fremde Fürstin in Rusalka in het Amsterdamse Westerpark en in oktober gaat ze in Leipzig de titelrol in Die fluchende Holländerin vertolken, een komische opera gebaseerd op Der fliegende Holländer van Wagner.

Tegelijkertijd is de sopraan zich hoe langer hoe meer gaan inzetten voor jonge zangers, door zanglessen, workshops en kleinschalige operaproducties. Iets waar ze veel voldoening uit haalt. ,,Al blijf ik primair zangeres”, zegt ze. ,,Ik wil geen lesboer worden die niet meer in de realiteit staat.”

Haar idee om in eigen beheer, zonder subsidie, kleine operaproducties op touw te zetten, ontstond enige jaren geleden, toen ze vanwege een schildklierprobleem twee jaar lang niet kon zingen. ,,In die twee jaar heb ik deurtjes opengezet die ik eerst angstvallig dichthield”, vertelt ze.

,,Ik had er altijd wel lol in om jonge zangers te begeleiden en uit te zoeken welke rollen ze goed zouden kunnen zingen. Mensen zeiden daarom wel eens tegen me: je zou agent moeten worden. Maar ik dacht dan altijd: laat mij maar zingen. Toch heb ik in die twee jaar die deuren opengezet. En het blijkt me makkelijk af te gaan.”

In die periode werd Göetjes gevraagd als vocale coach bij Arti Vocaal. En toen dat gezelschap bij een productie van Carmen om een regisseur verlegen zat, nam ze ook die rol op zich. Van lieverlee leerde ze zo alle onderdelen van het operametier kennen. Met dank aan een eerder gevolgde opleiding textiele werkvormen kon ze zelfs de kostuums voor haar rekening nemen. ,,Ik heb wel eens gezegd: als ik stop met zingen, word ik intendant”, lacht ze. ,,Ik ben nu met alle facetten bekend, dus waarom niet?”

,,Als ik terugkijk, zat dat zelfdoenerige altijd wel in mijn karakter”, vervolgt ze. ,,Ik was zo’n kind dat altijd zei: ikke zelf doen! Ik heb in mijn carrière in Duitsland ook alles zelf bij elkaar gevochten.”

Geen cv

De eerste productie die Göetjes zelf, vanuit haar Hojotoho Zangstudio, op poten zette, was Die Zauberflöte. Door alle ervaring die ze in die twee zangloze jaren had opgedaan, durfde ze de stap te zetten. De belangrijkste drijfveer achter haar onderneming was echter het lot van beginnende zangers.

,,Veel jonge zangers zijn goed genoeg om auditie te doen, maar ze worden niet uitgenodigd omdat ze geen cv hebben. En helaas heeft niet iedereen het geluk om in de schaarse operaklassen van de conservatoria mee te mogen draaien om wat ervaring op te doen”, zegt Göetjes. ,,Ik probeer daar iets aan te doen. Al is het enkel een Pamina of 1. Dame in ‘Lutjebroek aan de IJssel, dan heb je in elk geval wat gedaan. Veel mensen vergaren bij mijn Hojotoho Zangstudio in één à twee jaar tijd wel drie of vier rollen op hun cv.”

Na Die Zauberflöte volgden producties van Amahl and the Nightvisitors en Hans en Grietje. En op 23 juni ging Göetjes’ meest recente project, Les Dialogues des Carmélites, in première. Allemaal zonder subsidie. ,,Ik werk altijd in de vorm van een workshop. Zangers betalen naar gelang de grootte van hun rol. Samen bekostigen we zo wat nodig is om de productie van de grond te krijgen. Als we winst maken, betaal ik eerst het inleggeld terug en dan een gage.”

Poulencs indringende opera lag niet voor de hand, vertelt Göetjes. ,,Na Die Zauberflöte en Hans en Grietje zou je een Traviata verwachten. Dat is ook waar agenten naar kijken. Heel leuk als je een rol van Martinu op je cv hebt staan, maar in Duitsland willen ze weten of je Aida kan zingen. Maar toch: toen ik het idee van Carmélites opwierp op Facebook, kreeg ik heel enthousiaste reacties. Daarom besloot ik eerst dit te doen, en later Traviata of een ander bekend werk.”

De cast van Carmélites bestaat uit beginnende (soms heel jonge) zangers van het conservatorium of de Schumann Academie en goede amateurzangers. Ze worden in de regel begeleid door piano en ook de decors zijn kleinschalig, zodat de productie in principe op iedere locatie gespeeld kan worden. Van kerken tot bejaardentehuizen en pleintjes. Zo is de productie op 19 augustus te zien in het Amsterdamse bos en op 26 augustus in Broek in Waterland.

Rijp voor Brünnhilde

De aanpak van Göetjes slaat aan. Zeker nu gerenommeerde studio’s en organisaties door de bezuinigingen moeten verdwijnen of moeite hebben het hoofd boven water te houden.

Eind dit jaar staat daarom alweer een nieuwe Hojotoho-productie op de agenda: hoogtepunten uit Die Walküre. ,,We zingen de eerste akte, delen van de tweede akte en de gehele derde akte”, vertelt Göetjes. ,,We doen het in eerste instantie concertante, want ik ben allergisch voor amateurisme. Het is simpelweg geen haalbare kaart om het te regisseren.”

De sopraan zingt zelf de rol van Brünnhilde. ,,In de regel doe ik zelf niet mee, maar in dit geval gaat het om een rol die ik zelf ook nodig heb. Op een gegeven moment groei je uit het jugendlich-dramatische repertoire en wil je je bakens verzetten. Ik ben op een punt aanbeland dat ik rijp ben voor Brünnhildes en Isoldes. Ik heb mijn hele leven al geweten dat hier mijn echte kracht schuilt, en nu is het tijd. Mijn stem en ik zijn er klaar voor!”

Göetjes is een Brünnhilde beloofd in Bangkok, maar ze moet nog zien of dat allemaal doorgaat. Voor de rest is het lastig om ertussen te komen, zeker als je er twee jaar uit bent geweest. ,,Maar ik sjees overal op af. Ik geef het nog niet op! Ik word degelijk voorbereid door een aantal bekende Duitse Wagner-coaches en -dirigenten, en zij geven mij de bevestiging dat ik een ‘echte’ ben. Nu nog de kans om dat aan de wereld te laten zien!”

De productie van Die Zauberflöte van Hojotoho Zangstudio is op 26 augustus in Broek in Waterland te zien, op 2 september in Monnickendam en op 8 september bij Opera aan de Schie in Schiedam. De productie van Hans en Grietje wordt in adventstijd hernomen en Amahl and the Nightvisitor komt in kersttijd weer terug.

Verder zijn er veel fragmenten uit deze en andere producties te horen tijdens de Amsterdamse Hartjesdagen, op 18 augustus van 14.00 tot 18.00 uur op de Zeedijk.

Lees meer over Wiebke Göetjes en de Hojotoho Zangstudio op www.wiebkegoetjes.com.