Aan Nabucco kleven vele betekenissen. Voor Giuseppe Verdi was het een nieuwe doorbraak, voor Italië een verwoording van haar vrijheidsstrijd, voor de muziekwereld de introductie van het slavenkoor ‘Va pensiero’. Vandaag (27/1) gaat een nieuwe productie van de Nationale Reisopera in première in Enschede.

Giuseppe Verdi (1813-1901) brak defininitief door met Nabucco. Zijn eerste werk (Oberto, conte di San Bonifacio) was al een succes, maar de twee opera’s daarna werden minder goed ontvangen, zodat het wachten was op de echte klapper. Nabucco werd die klapper. Het succes hielp Verdi zijn twijfels over het componeren aan de kant te schuiven. Twijfels die hij had gekregen nadat zijn vrouw en twee kinderen in korte tijd overleden waren.

Ondanks het succes ging de uitvoeringspraktijk van Nabucco met horten en stoten. In het Scala stond de opera jarenlang niet op het repertoire. Ook in Engeland en Duitsland leek er zekere schroom te zijn om het werk op te voeren. In Duitsland kwam daar nog eens bij dat de nazi´s niets zagen in het onderwerp. Het aantal producties in de Verenigde Staten was eveneens karig.

Een geheel ander verhaal is het als je het hebt over het beroemde slavenkoor ´Va pensiero, sull´ali dorate´. In vergelijking met de gehele opera is het koorstuk buitenproportioneel populair. De populariteit van Nabucco lijkt hem daarom vooral te zitten in de effecten die het teweegbracht en de betekenis die het kreeg, en niet zozeer in het werk zelf.

Zoals gezegd speelde de opera in Verdi´s privéleven een belangrijke rol. Daarnaast herkenden de Italianen zichzelf direct in de Joden, aangezien ze onder de heerschappij van de Oostenrijkse Habsburgers leefden. ´Va pensiero´ werd bijna verheven tot volkslied, Verdi zelf werd volksheld. Het lied werd door tienduizenden gezongen tijdens de begrafenis van de componist in Milaan.

Het bijbelse verhaal over de Babylonische koning Nabucco die uiteindelijk de knieën moet buigen voor Jahweh, de God van de Hebreeërs, kreeg zo ook een duidelijk politieke betekenis. En dat werd in latere tijden weer handig aangegrepen door regisseurs, om het werk van een actuele enscenering te voorzien.

Uit de eerste foto’s van de enscenering van regisseur Tim Albery blijkt dat de Nationale Reisopera in elk geval niet gekozen heeft voor een uitvoering in kledij van voor Christus. Of Albery ook een politieke lading aan het werk geeft, moet blijken.

De productie van de Reisopera wordt muzikaal begeleid door het Gelders Orkest, onder leiding van William Lacey. De Londense dirigent debuteerde vorig seizoen bij de Reisopera met Les Contes d’Hoffmann en was dit seizoen actief in Toronto en Tokyo.

Voor de titelrol heeft het gezelschap Anooshah Golesorkhi aangetrokken. De bariton is van Perzische afkomst, maar groeide op in Californië. Hij heeft een uitgebreide staat van dienst. De rol van Nabucco vertolkte hij onder meer in Duitsland, Italië en Noorwegen. Vorig jaar februari stond hij nog als de Babylonische koning op het toneel in Berlijn.

Een indrukwekkende staat van dienst heeft eveneens de Nederlander Harry Peeters, die de rol van Zaccaria op zich neemt. Andere solisten zijn: Philip O’Brien, Elena Pankratova, Hilke Andersen, Grzegorz Stachowiak, Brad Cooper en Claudia Patacca.

De première vindt morgen plaats in het Nationaal Muziekkwartier in Enschede om 20.00 uur. Daarna volgen nog elf voorstellingen. Zie voor details de agenda.