“Opera is alive and kicking.” Met die woorden vatte Peter de Caluwe de plannen voor de European Opera Days 2013 samen. Het Europawijde evenement, dat op 11 en 12 mei plaatsvindt, werd op vrijdag 5 april in Wenen gepresenteerd. Nederland doet voor het eerst mee.

De lancering van de zevende editie van de European Opera Days vond plaats in het kader van de voorjaarsconferentie van Opera Europa, de organisatie waar zo’n beetje alle Europese opera-instellingen in verenigd zijn.

Eregast zou de allereerste beschermheer van het evenement zijn, tenor Jonas Kaufmann, maar die moest de persconferentie laten schieten, na eerder die week al twee Parsifals bij de Staatsoper afgezegd te hebben.

De Franse mezzosopraan Sophie Koch was wel aanwezig en vertelde onder gespreksleider Peter de Caluwe (intendant van de Munt in Brussel) hoe zij denkt dat opera bij een groter publiek aan de man gebracht kan worden. Haar adagium: het draait grotendeels om imago, dus sterke marketing is onontbeerlijk.

De European Opera Days zou je als zo’n sterk staaltje marketing kunnen zien. Het evenement, dat altijd in de buurt van Europadag (9 mei) plaatsvindt, staat voor een “niet-elitaire visie op opera, die traditionele barrières en codes afbreekt”. Een weekend lang wordt de kunstvorm op tal van creatieve manieren zo dicht mogelijk bij het publiek gebracht.

Tenniswedstrijd

Aan de editie van dit jaar doen 107 operagezelschappen uit 24 landen mee. Het thema is ‘Playground’ (speelplaats) en daagt operahuizen uit om te gaan ‘spelen’. Dat wil zeggen: loskomen van conventies en de creativiteit de vrije loop laten, zodat de barrières binnen de operasector zelf en tussen operagezelschappen en hun omgeving geslecht kunnen worden.

Hoe dat eruit ziet? Het National Theatre van Brno laat bijvoorbeeld jong en oud schatzoeken in de stad, waarbij ze allerlei operakarakters tegenkomen. In Caen zullen operazangers plotseling tussen de groentes van de zondagse markt opduiken en beginnen te zingen. En Göteborgs operahuis daagt zijn medeburgers uit mee te doen aan een Opera For Dummies-cursus, om zo meer te leren over de kunstvorm.

Het meest sprekende voorbeeld van het thema van dit jaar was nog wel een plan van De Caluwe om voor de Muntschouwburg in Brussel een tenniswedstrijd tussen Verdi en Wagner op poten te zetten, waarbij de jarige componisten vertegenwoordigd zouden worden door de beroemde tennissters Kim Clijsters en Justine Henin, beide gesteund door operakoren. Helaas liep het prachtige idee stuk op de hoge honoraria van de tennisdames. Maar exemplarisch voor het soort activiteiten van de Opera Days is het wel.

Freezing Favela

Nederland zal dit jaar voor het eerst meedoen aan de European Opera Days, zo mocht dramaturg en librettist Krystian Lada als coördinator voor Nederland vrijdag aankondigen. De activiteiten zullen dit jaar nog beperkt zijn, maar moeten in 2014 een groter vervolg krijgen.

Twintig Nederlandse operagezelschappen kwamen in maart al bijeen om te brainstormen over mogelijkheden om de Opera Days in ons land meer gestalte te geven. Vrijdag kon Lada een paar concrete activiteiten aankondigen.

Zo trekken tien operaprofessionals van 3 tot en met 12 mei in bij Freezing Favela van Mediamatic. Dat is een tijdelijke ‘stad’, gebouwd in de Mediamatic Fabriek in Amsterdam, waar architecten, ontwikkelaars, koks, kunstenaars en tal van anderen door allerlei projecten samen bouwen aan de ‘stad van de toekomst’.

De operaprofessionals zullen onder de projectnaam Opera Playground tien dagen lang in deze stad gaan leven en proberen een opera te creëren, met in het achterhoofd vragen als: Heeft de stad van de toekomst opera nodig? Hebben de burgers van de toekomst opera nodig? En wat is de vorm van opera in de toekomst?

De bevindingen van de professionals worden dagelijks online geplaatst door middel van een videoblog. Van alle videoblogs wordt tijdens de European Opera Days een videomanifest gemaakt over de opera van de toekomst. Dat manifest zal als uitgangspunt dienen voor verdere discussie, bijvoorbeeld op 1 juni tijdens de Operadagen Rotterdam.

Zie voor meer informatie over de activiteiten tijdens de European Opera Days de website www.operadays.eu.