In Varna, Bulgarije, was Don Carlo in 2002 de beste operaproductie van het jaar. Vanaf vandaag (20/3) is de Verdi-opera ook in Nederland te zien, gepresenteerd door de Staatsopera van Varna in samenwerking met Internationale Opera Producties. Zij voeren de Milanese versie van het grootste werk van Verdi op.

Nederland kent geen bruisende Don Carlo-traditie. Pas in seizoen 1943/1944 bracht de Nederlandse Opera het werk ten tonele, maar dan in een vertaalde versie. Op het Italiaans moest het publiek nog wachten tot 1956/1957. De oorspronkelijke Franse versie – die aanzienlijk langer is en daarom niet zo’n groot succes werd – was in 1987 in Het Muziektheater te zien; een productie van De Nederlandse Opera.

De lange zit van de Franse versie wil Internationale Opera Producties de liefhebber echter niet aandoen. Overigens is de Franse versie, uit 1867, wel de meest originele Don Carlo van Verdi, en volgens sommigen ook de mooiste. Bijvoorbeeld door het liefdesduet tussen Don Carlo en Elisabetta. Het ging in Parijs in première, aangezien de opera ook een opdracht van de Parijse Opéra was.

In de Milanese versie (première: 1884) is de eerste akte en de eerste scène van de derde akte geschrapt. Wat rest zijn vier akten en een speelduur van toch nog zo’n drie uur.

Don Carlo is een historische opera die zich afspeelt in de zestiende eeuw, tijdens een wapenstilstand in de oorlog tussen Spanje en Frankrijk. Don Carlo is verloofd met Elisabetta, prinses van Frankrijk. In eerste instantie een politieke verbintenis, maar Don Carlo raakt in vuur en vlam als hij de prinses daadwerkelijk ontmoet. Zijn vader, koning Filips II, verandert echter van gedachten en besluit zelf met Elisabetta te trouwen. Het leidt tot allerlei conflicten, waarin ook de strijd van Carlo’s vriend Rodrigo voor de onderdrukte Nederlanden een rol speelt.

De opera – één van de latere werken van Verdi – kent een aantal bijzondere rollen, bijvoorbeeld die van koning Filips II. Dat is één van de grootste basrollen in het operarepertoire. Ook voor de grootinquisiteur is een belangrijke baspartij weggelegd.

De productie van de Staatsopera van Varna ging op 27 juli 2002 in première. De Bulgaarse stad riep het dat jaar uit dat beste productie. De dirigent die dat toen bereikte, staat ook in Nederland aan de muzikale leiding: Hristo Ignatov. De Bulgaar is al sinds 1985 bij het operagezelschap uit Varna betrokken en won met Don Carlo in 2003 een stedelijke prijs.

De regie is in handen van Kuzman Popov. Onder de solisten zit Linka Stoyanova, die een breed Verdi-repertoire en ook flink wat internationale ervaring heeft, in landen als de Verenigde Staten, Italië, Duitsland, Frankrijk en Spanje. Don Carlo wordt afwisselend gezongen door Kaludi Kaludov en Martin Iliev. Van de eerste is alvast iets te horen op youtube (klik hier). Het gaat om een aria uit Verdi’s Attila, die hij zong in het Scala in Milaan, met als dirigent Riccardo Muti. Een veelbelovend optreden.

Don Carlo begint vandaag (20/3) aan haar tournee met een optreden in het Parktheater in Eindhoven. Daarna volgen nog twaalf voorstellingen (waaronder twee in België). Het laatste optreden is in Doetinchem, op 9 april. Zie voor meer informatie de agenda of www.operaproducties.nl.