Het is een zeldzaam verhaal: Serge Kakudji groeide op in een Congolese sloppenwijk, leerde zichzelf zingen als countertenor, werd ontdekt door een operazangeres, belandde in Parijs en werkt nu hard aan zijn carrière. Vanaf vrijdag 22 november is een schitterende documentaire over hem te zien bij het International Documentary Film Festival Amsterdam: Rêve Kakudji.

Net als menig bekend operazanger begon Serge Kakudji’s liefde voor de kunstvorm toen hij als jochie een operascène zag op tv. Het stak hem zo aan dat hij in de jaren die volgden voortdurend bezig was met zingen. Hij wist niet van ophouden, aldus zijn ouders.

Bij toeval stuitte de Amerikaanse operazangeres Laura Claycomb op de jonge Serge en zij zag talent in hem. Ze nam hem mee naar Parijs en liet hem daar op haar kosten studeren aan het conservatorium.

Nu zijn zwarte operazangers sowieso al dun gezaaid, dus als je dan ook nog countertenor bent en echt uit Afrika komt – in plaats van in het Westen opgegroeid te zijn – dan is het exotisme compleet. Dat is ook wel te merken in de reacties van diverse figuren uit de operawereld. Zo doet Kakudji mee in een productie van het Teatro Real in Madrid, waar de wat onnadenkende regisseur zelfs het woord ‘primitief’ in de mond durft te nemen.

Het immense contrast tussen de Congolese cultuur en de operacultuur wordt prachtig weergegeven in de documentaire van Koen Vidal en Ibbe Daniëls. De twee Belgische regisseurs vertellen weinig, maar laten veel zien. Je wandelt als het ware achter de schermen van Kakudji’s leven mee en ziet zo met hem de uitdagingen die op hem afkomen.

Ik vind het opvallend hoe zelfverzekerd Kakudji voor de dag komt. Voor iemand die alles heeft achtergelaten om in een totaal andere wereld succes te zoeken lijkt hij behoorlijk stevig in zijn schoenen te staan. Al zijn er momenten waarop die vastberaden buitenkant vervaagt en zijn strubbelingen naar boven komen – waarbij veel jonge zangers, blank of zwart, zich waarschijnlijk in die gevoelens zullen herkennen.

Het onroerende hoogtepunt van de film is, voor mij, het moment waarop Kakudji terugkeert naar Congo om zijn familie te bezoeken. Pas dan dringt echt door hoe bizar het is dat iemand uit déze leefwereld, waarin opera het aller-allerlaatste is waar iemand aan zou denken, op weg is carrière te maken in juist die kunstvorm.

Het maakt Rêve Kakudji een bijzondere en intrigerende film. Dit is niet één van de vele ‘success stories’ in de operawereld. Dit is het unieke verhaal van een jongen met een onmogelijke droom, die toch werkelijkheid werd.

Rêve Kakudji wordt vijfmaal vertoond tijdens het International Documentary Film Festival: op 22 november in Tuschinski 3, op 23 november in EYE Cinema 3, op 24 november in Munt 09, op 27 november in Melkweg – Rabozaal en op 1 december in Tuschinski 5. Na de vertoning op 23 november geeft Serge Kakudji een optreden, begeleid door piano.

Zie voor meer informatie de website van het International Documentary Film Festival Amsterdam.