Ze is dol op het belcantorepertoire en prijst zich dan ook gelukkig dat ze de stem heeft om het te zingen. De Brits-Australische sopraan Jessica Pratt staat vanaf 14 maart in Amsterdam als Lucia in Lucia di Lammermoor, in een productie van De Nationale Opera. “Het is mijn favoriete rol. Een paar maanden zonder en ik moet haar gewoon weer zingen.”

De levensloop van Jessica Pratt is allesbehalve ‘standaard’. De gebruikelijke aaneenschakeling van conservatorium, operastudio, kleine rollen, grote rollen, doorbraak is op haar niet van toepassing. Een diploma heeft ze niet en in plaats van voorzichtig naar grotere rollen toe te groeien, maakte ze haar Europese debuut met Lucia. Een schot in de roos, dat de deuren van vele grote operahuizen voor haar opende.

Pratt werd geboren in Engeland, maar emigreerde op haar elfde met haar familie naar Australië, haar moeders familie achterna. Haar vader was een professioneel tenor, maar gaf zijn zangcarrière op en werd directeur van een muziekinstituut toen zijn vrouw zwanger was van Jessica.

Altijd werd Pratt omringd door opera en klassieke muziek. “Mijn vader zong opera-aria’s tot we in slaap vielen en dirigeerde op school het orkest”, vertelt de sopraan. “Mijn moeder is een beeldend kunstenares en maakte bijvoorbeeld de ontwerpen voor schoolproducties.”

Pratt wilde eigenlijk dierenarts worden, maar haar vader had besloten dat ze operazangeres zou worden. “Hij trainde me van jongs af aan. Ik speelde bijvoorbeeld zo’n tien jaar lang trompet, om mijn adembeheersing te oefenen. Ook gaf hij ons als kinderen solfège, in de vorm van spelletjes. Hij speelde bijvoorbeeld iets voor en dan moesten wij het naspelen. Dat werd steeds moeilijker, totdat iemand afviel. Wie als laatste overbleef, had gewonnen.”

Hoewel het in eerste instantie vooral de wens van haar vader was dat ze operazangeres zou worden, begon Pratt zelf langzamerhand ook steeds meer voor opera te voelen. “Het acteren, de personages, de muziek: ik houd ervan.”

Clown

Studeren deed Pratt tot haar achttiende niet. “Mijn vader vond dat mijn stem zich natuurlijk moest ontwikkelen”, vertelt ze. “Later heb ik wel zes maanden op het conservatorium gezeten, maar dat was niet wat ik wilde. Als je operazanger wilt worden, moet je niet één keer in de week les krijgen en met dertig man in een klas zitten.”

Pratt koos ervoor om haar eigen ‘onderwijs’ samen te stellen. “Doordeweeks werkte ik op de ochtenden als secretaresse en in het weekend als clown. Al het geld dat ik daarmee verdiende, gaf ik uit aan lessen. Als ik ergens een goede dirigent of regisseur zag, nam ik privélessen bij hem.”

Op haar 26e verhuisde Pratt naar Italië, op uitnodiging van het operahuis van Rome. Daar kreeg ze les van Gianluigi Gelmetti en nam ze ook diverse masterclasses bij de befaamde sopraan Renata Scotto. Na een paar jaar zonder werk en een paar kleine rollen bij de Accademia di Santa Cecilia in Rome kreeg ze in 2007 de kans om in te vallen in een productie van Lucia di Lammermoor in Como.

Op dat professionele operadebuut volgde een kettingreactie. Bologna, Zürich, Florence, Genua, Venetië, Napoli, Berlijn, Milaan: in maar liefst twaalf steden werd Pratt gevraagd om Donizetti’s Lucia te komen zingen. Tegelijkertijd begonnen theaters haar te vragen voor andere belcantopartijen, met kleine uitstapjes naar Mozart en Gilda in Verdi’s Rigoletto. Voorlopig hoogtepunt: haar Scala-debuut als Lucia, een paar weken geleden. Toen de repetities in Amsterdam al begonnen waren, vloog ze nog heen en weer voor een paar voorstellingen.

Chiropractor

In Amsterdam is Jessica Pratt het middelpunt van een reprise van Monique Wagemakers’ productie van Lucia di Lammermoor uit 2007. De productie staat onder leiding van Carlo Rizzi en gaat op 14 maart in première. Voor Pratt is het haar debuut in Amsterdam, en tevens haar allereerste bezoek aan de stad. “Ik heb nog niet veel kunnen zien, maar wanneer de voorstellingen beginnen, kan ik hopelijk wat meer de toerist uithangen.”

Ondanks de twaalf Lucia-producties die inmiddels op haar cv staan, kijkt Pratt nog steeds zeer uit naar de voorstellingenreeks. “Het is mijn favoriete rol. Een paar maanden zonder en ik moet haar gewoon weer zingen. Bovendien is het elke keer weer anders. Deze productie is compleet anders dan die bij de Scala, zowel theatraal als muzikaal.”

Pratt vertelt hoe ze de afgelopen jaren gegroeid is in de rol en een steeds scherper beeld heeft gekregen van wie Lucia is. “Soms denk ik plotseling aan een frase uit het libretto en zie ik hoe je die ook een andere invulling zou kunnen geven. Je kunt het op zo veel verschillende manieren uitvoeren…”

Lucia is een veeleisend karakter; daar kan Pratt over meepraten. “Ik vereenzelvig me enorm met haar als ik de opera uitvoer. Misschien wel te veel. Het heeft bijvoorbeeld heel lang geduurd voordat ik het sextet zonder kramp in mijn maag kon zingen.”

“Een dag na een Lucia-voorstelling kan ik vaak bijna niet meer lopen. Ik heb dan pijn in al mijn spieren en kan me beter niet naar buiten wagen. Eerst dacht ik dat dat erbij hoorde. Maar toen zong ik een keer Armida, wat een enorme rol is, en had ik een dag later nergens last van. Toen snapte ik dat het hem in het karakter zit, want Armida heeft lak aan iedereen, terwijl Lucia waanzinnig wordt.”

Wat de rol van Lucia nog intenser maakt, is dat je in bijna alle producties fysiek veel te duren krijgt. “You’re beaten up all the time”, zegt Pratt. “Ik was een keer bij de chiropractor en die vroeg: ‘Heb je soms een auto-ongeluk gehad?’ Ik zei nee. Toen zei hij: ‘Ik weet niet goed hoe ik het moet zeggen, maar zit je misschien vast in een gewelddadige relatie?’ Ik dacht: waar heeft hij het over? Hij zei dat mijn lichaam eruit zag alsof ik meerdere malen mishandeld was. Toen snapte ik het en zei ik: ‘Ah nee, ik ben operazangeres.’”

Bij elke Lucia loopt Pratt wel kneuzingen en blauwe plekken op, vertelt ze. “Al heb ik wel wat trucs geleerd om mezelf wat minder pijn te doen. Vroeger viel ik echt plat op het toneel, wat veel indruk maakte op het publiek. Tegenwoordig doe ik dat toch maar niet meer.”

Koninginnen

Jessica Pratt is niet alleen dol op Lucia, maar dol op het hele belcantorepertoire. “Ik vind de emoties in het belcantorepertoire dieper en gecompliceerder dan bijvoorbeeld in het versimo, waarin ze heel ruw zijn. In het belcanto is het de uitdaging om de emotie eruit te laten komen en tegelijk je melodielijn vast te houden. Dat geeft heel veel voldoening.”

Als haar stem groter en lyrischer wordt in de toekomst, geeft Pratt er de voorkeur aan om zwaardere belcantorollen te zingen, en niet het Verdi-repertoire of verismo-repertoire te verkennen. “Ik ga wel Traviata zingen in Melbourne en wat meer Mozart zou niet verkeerd zijn, maar ik wil me toch vooral op het belcanto blijven richten. Over tien, vijftien jaar zou ik bijvoorbeeld heel graag Norma, Straniera en de Donizetti-koninginnen willen doen.”

“Belcanto is de muziek waar ik graag naar luister en ik voel me gelukkig dat ik in staat ben om het te zingen. Sommige zangers zouden heel graag Wagner zingen, maar hebben er nooit de stem voor. Ik kan de muziek zingen waar ik van houd. Ik ben dus heel tevreden.”

Lucia di Lammermoor is van 14 maart tot en met 6 april acht keer te zien bij De Nationale Opera in Amsterdam. Zie voor meer informatie de website van De Nationale Opera. Zie ook de persoonlijke website van Jessica Pratt.