Overal in Nederland klinkt deze weken de passiemuziek van Bach. In Headphone Oratorium zet Het Geluid Maastricht begrippen als ‘schuld’ en ‘lijden’ in een eigentijds perspectief. Fragmenten uit de Matthäus– en Johannes Passion van Bach worden gemengd met de verhalen van ouders met kinderen die ernstig ziek zijn.

Het Geluid Maastricht werkt sinds 2013 samen met de Nederlandse Reisopera. Naast een grotezaalproductie als La tragédie de Carmen co-creëert het duo achter Het Geluid, Romy Roelofsen en Gable Roelofsen, kleine producties met de Reisopera.

Vorig jaar maakten broer en zus Roelofsen de productie Wesendonck Lieder Heute, die naast Tristan und Isolde speelde. En nu maken ze de voorstelling Headphone Oratorium, terwijl de Reisopera een geënsceneerde versie van de Johannes Passion in de Nederlandse theaters brengt.

Regisseur Romy Roelofsen vertelt over het ontstaan: “We hebben nagedacht over een moderne benadering van het verhaal van de passies van Bach, over begrippen als ‘schuld’ en ‘lijden’. Vanuit het moeder-kindthema maakten we de stap naar het verhaal van ouders van zieke kinderen, en wat zij doormaken.”

Het Geluid wil met zijn voorstellingen de grenzen van de klassieke theaterdisciplines doorbreken. De teksten zijn vaak geen traditionele theaterteksten; ze ontstonden in deze productie door interviews met de ouders en met mensen voor wie de passiemuziek van Bach een bijzondere betekenis heeft. Romy Roelofsen: “De muziek van Bach biedt troost en nodigt uit tot reflectie op lijden, daarom vinden wij het als makers heel geschikt om het in een ziekenhuis op te voeren.”

Ze vertelt: “We willen ook de drempel naar het theater verlagen. Een bezoek aan een ‘echte’ uitvoering van de Matthäus kan voor mensen te duur zijn of buiten hun normale cultuur vallen. En wie in het ziekenhuis ligt, heeft letterlijk niet de mogelijkheid een uitvoering te bezoeken. Daarom spelen we Headphone Oratorium in de kapellen, stiltecentra en gebedsruimtes van ziekenhuizen.”

Voor de voorstelling was de bezetting – een sopraan en een kistorgel – het muzikale uitgangspunt. Zangeres Johane Ansell zingt de sopraanpartijen, waaronder aria’s als ‘Aus Liebe’ en ‘Er hat uns allen wohl getan’, begeleid door de organisten Henk Linker of Carl Visser. “Een aantal recitatieven en aria’s bleek heel geschikt, waarbij we goed gekeken hebben hoe ze hun oorspronkelijke kracht kunnen behouden en hoe ze een plek kunnen krijgen in de dramaturgie van de voorstelling”, zegt Romy.

Wat is het effect van de locaties?
“Je beluistert de muziek van Bach in een heel andere context dan de concertzaal. We hebben de locaties bezocht. Ze hebben allemaal een eigen sfeer, van een klassieke kapel met gebrandschilderde ramen vol bijbelse afbeeldingen tot een heel modern stiltecentrum. In Maastricht zijn camera’s, daar wordt onze voorstelling via het interne tv-circuit voor alle patiënten zichtbaar gemaakt.”

Zou je de voorstelling religieus willen noemen?
“Ja en nee. Ergens in de voorstelling zegt de verteller: ‘Wij bidden niet, maar de vrouw zingt Bach.’ Door de setting en de inhoud van de voorstelling worden het wel gebeden, er is sprake van een ritueel, in die zin is het religieus. En natuurlijk geeft de locatie daar ook een lading aan.”

Headphone Oratorium wordt vanaf dinsdag 8 april gespeeld in gebeds- en stiltecentra van ziekenhuizen door heel Nederland. De voorstellingen zijn vrij toegankelijk voor patiënten en medewerkers van de ziekenhuizen waar gespeeld wordt. Wie ‘van buiten’ komt, kan zich aanmelden. Alle informatie vindt u op de website van Het Geluid Maastricht.