Wie voorafgaand aan een avond schouwburg of theater meer wil weten over opera kan in Nederland kiezen uit een groot aanbod van operacursussen. Voor het vierde jaar brengt Place de l’Opera een (bijna) volledig overzicht van het aanbod in Nederland en Vlaanderen.

Een operacursus bestaat soms uit een serie inleidingen op specifieke opera’s die in het theater te zien zijn. In Amsterdam verzorgt De Nationale Opera zulke cursussen en in Rotterdam is er opnieuw de cursus ‘Opera in de Stad’, parallel aan voorstellingen in de Rotterdamse theaters. Andere cursussen zijn meer thematisch van opzet of richten zich op de beginnende liefhebber.

Place de l’Opera zocht overal in Nederland naar het aanbod en zette dat (in alfabetische volgorde) voor u op een rij.

Amersfoort
In acht colleges schetst docent C. Verhamme het fenomeen Mozart als operacomponist. Uit diens oeuvre staan zeven opera’s centraal in de cursus. Onder meer Idomeneo, Die Entführung aus dem Serail en La clemenza di Tito worden behandeld. De cursus van Hoger Onderwijs Voor Ouderen (HOVO)-Utrecht vraagt geen speciale voorkennis. Hij wordt op acht vrijdagmiddagen gehouden in De Nieuwe Poort in Amersfoort.
Startdatum: vrijdag 26 september 2014.
Zie voor meer informatie de website van HOVO-Utrecht.

Amsterdam
De Nationale Opera biedt een cursus aan rond drie voorstellingen van dit seizoen. Operakenner Willem Bruls brengt in ‘Opera uitgelicht’ drie producties op toegankelijke wijze voor het voetlicht: Lohengrin, La bohème en Il viaggio a Reims. Per opera komen aspecten aan de orde als het verhaal, het concept van de regisseur, de muziek en de productie. De cursus is als serie te boeken maar kan ook per avond worden gereserveerd.
Startdatum: maandag 3 november 2014.
Zie voor meer informatie de website van De Nationale Opera.

Onder de titel ‘Opera in bedrijf’ presenteert muziekjournalist en radiomaker Hein van Eekert drie avonden die helemaal gewijd zijn aan Die Zauberflöte. Tijdens de cursus komt aan de orde wat er bij komt kijken voordat de opera van Mozart op 4 maart in Nationale Opera & Ballet op het toneel staat. Van concept tot voorstelling, van decor en kostuums tot productie, het komt allemaal voorbij. Van Eekert (bekend van onder meer Radio 4) nodigt elke avond bijzondere gasten uit die een aspect van de productie zullen toelichten.
Startdatum: maandag 2 februari 2015.
Zie voor meer informatie de website van De Nationale Opera.

Den Haag
HOVO-Rotterdam heeft ook een locatie in Den Haag en ook daar zijn dit seizoen mogelijkheden voor operaliefhebbers. Onder de titel ‘Purcell en Händel: Engelands muzikale gouden eeuw’ geeft drs. Frans Jansen in hoorcolleges een beeld van de hoogtijperiode in de Britse muziekgeschiedenis, van ongeveer 1650 tot 1750. Aan de hand van hun beider biografie zal in de vijfdelige cursus het oeuvre van Purcell en Händel onder de loep worden genomen, evenals de belangrijkste genres van de barok, ingebed in het politieke en culturele klimaat van die tijd.
Startdatum: woensdag 25 maart 2015.
Zie voor meer informatie de website van HOVO-Rotterdam.

Eindhoven
Het Parktheater in Eindhoven heeft dit seizoen twee operacursussen in de aanbieding, beide door operakenner en musicoloog Leo den Oudsten. In het najaar begint de cursus ‘Puccini, de Theatervakman’. In vier avonden leren de deelnemers de opera’s van de Italiaanse componist kennen, met behulp van beeld- en geluidsfragmenten.
Startdatum: dinsdag 23 september 2014.
Zie voor meer informatie de website van het Parktheater.

In het voorjaar is er weer de cursus ‘Kijken en luisteren naar opera’. Den Oudsten neemt de deelnemers in zes lessen mee door de geschiedenis van de opera. Het is inmiddels het vijfde jaar dat de cursus in Eindhoven wordt aangeboden.
Startdatum: dinsdag 3 februari 2015.
Zie voor meer informatie de website van het Parktheater.

Enschede
Ben Coelman, hoofd bureaudramaturgie en educatie bij de Nederlandse Reisopera, geeft de cursus ‘Het lied van liefde en dood, geschiedenis van de opera’. Het programma is opgezet in samenwerking met de Reisopera en het Wilminktheater, waar de cursus plaatsvindt. Op vijf maandagavonden worden de periodes van de opera behandeld, van de zeventiende eeuw tot het verismo en de opera van de twintigste eeuw. De lessen worden gegeven aan de hand van geluids- en videofragmenten. Zowel beginners als gevorderde muziekliefhebbers kunnen er plezier van hebben.
Startdatum: maandag 3 november 2014.
Zie voor meer informatie de website van het Wilminktheater.

Leeuwarden
Bij Slieker Film, het arthouse-filmtheater van Leeuwarden, begint de jaarlijkse operacursus op woensdag 4 februari 2015. Het draait in de cursus om ‘grootse’ figuren in de opera en hoe zij in de muziek gekarakteriseerd worden. Personages als Elektra, Armida en Medea worden gevolgd in de ontwikkeling van hun karakters door muziekwetenschapper Rudolf Nammensma. Er worden beeld- en geluidfragmenten gebruikt en op de vijfde middag wordt een complete opera vertoond. De cursus heeft als titel ‘De verborgen nalatenschap van Rossini’ en vindt op vijf woensdagmiddagen plaats.
Startdatum: woensdag 4 februari 2015.
Zie voor meer informatie de website van Slieker Film.

Niet echt een cursus, maar wel een serie vertoningen van opera’s met inleiding op de zondagochtend, is het programma ‘Opera op het witte doek’. De opera’s, zoals Otello, Macbeth en Porgy and Bess, worden steeds voorafgegaan door een informatieve inleiding van Rudolf Nammensma. De serie begint op zondag 28 september met Don Carlo van Verdi.
Startdatum: zondag 28 september 2014.
Zie voor meer informatie de website van Slieker Film.

Oldenzaal
Stadstheater De Bond en de Bibliotheek Oldenzaal bieden samen een cursus van drie avonden aan, met als docent Ben Coelman. Hij behandelt de belangrijkste episoden uit de operageschiedenis en de typische stijlkenmerken van die periodes. Er is speciale aandacht voor de Franse opera in de negentiende eeuw, met een bezoek aan een voorpremière van Les pêcheurs de perles van Bizet bij de Nederlandse Reisopera. De cursusavonden worden gegeven in de Bibliotheek Oldenzaal.
Startdatum: dinsdag 28 oktober 2014.
Zie voor meer informatie de website van VVV Oldenzaal.

Rotterdam
In Rotterdam wordt de cursus ‘Opera in de stad’ geprolongeerd. De Rotterdamse Schouwburg, het Luxor Theater en de Doelen werken samen in het project met cursusleider Gerard Legeland. Hij neemt de deelnemers mee langs Winterreise van Schubert, Carmen van Bizet en Orphée et Eurydice van Gluck. De uitleg van Gerard Legeland, die ook zanger en dirigent is, wordt ondersteund met video- en geluidsmateriaal. De cursusavonden zijn op donderdag in de Doelen en gaan enkele dagen vooraf aan de uitvoeringen, waarvoor de cursisten eersterangskaarten met korting krijgen.
Startdatum: donderdag 15 januari 2015.
Zie voor meer informatie de website van de Doelen.

Het Hoger Onderwijs voor Ouderen van de Erasmusuniversiteit Rotterdam biedt een cursus aan onder de titel ‘Claudio Monteverdi (1567-1643) – Wegbereider van de Barok’. Docent Kees Wisse gaat tijdens negen hoorcolleges in op de betekenis van Monteverdi, zijn leven in dienst van de hertogen van Mantua en de San Marco in Venetië, maar vooral op zijn muziek en de waarde daarvan. De cursus belooft “een ware ontdekkingsreis voor iedere liefhebber van barokmuziek”.
Startdatum: dinsdag 3 februari 2015.
Zie voor meer informatie de website van HOVO-Rotterdam.

Tilburg
HOVO-Tilburg heeft in de programmering van dit collegejaar ‘Mozart en zijn opera’s’, over de vernieuwingen en hervormingen in de opera door Mozart. De cursus, die wordt verzorgd door Leo den Oudsten, gaat in op het vocale werk van Mozart: Singspiel, festa teatrale, dramma per musica, opera seria en opera buffa. In de cursus zijn de schijnwerpers vooral gericht op de vernieuwingen en hervormingen in Mozarts opera’s. Er wordt een beeld geschetst van Mozart als vernieuwend operacomponist, maar ook de persoon daarachter zal worden belicht.
Startdatum: maandag 5 oktober 2014.
Zie voor meer informatie de website van HOVO-Brabant.

Utrecht
In Utrecht organiseert HOVO een achtdelige cursus rond het werk van de componist Richard Strauss. Het motto van het programma luidt: ‘Im Dienste des Schönen’. In het jaar van Strauss’ honderdvijftigste geboortedag geeft deze cursus een introductie tot zijn bekende en minder bekende werken, waarover de meningen om diverse redenen sterk uiteenlopen. De colleges, op dinsdagochtend, worden gegeven door M. Zwitser en vinden plaats in Utrecht.
Startdatum: dinsdag 7 oktober 2014.
Zie voor meer informatie de website van HOVO-Utrecht.

Wageningen
De Volksuniversiteit organiseert dit seizoen verschillende eendaagse operacursussen met een bezoek aan een opera in onder meer Krefeld en Mönchengladbach. De eerste is een bezoek aan Hoffmanns Erzählungen, later in het seizoen volgt nog Manon van Jules Massenet.
Startdatum: zondag 23 november 2014.
Zie voor meer informatie de website van de Volksuniversiteit Wageningen.

MUSICO Reizen en BravaNL
Dit najaar organiseren het muziekreisbureau MUSICO Reizen en de klassieke tv-zender BravaNL samen drie cursussen, waarvan er twee in dit overzicht passen: een serie over Richard Strauss en de lezingencyclus over het lied. In het programma over het werk van Strauss is onder meer aandacht voor zijn opera’s Salome en Der Rosenkavalier. De cursus wordt op drie plaatsen in Nederland gegeven door musicoloog/zanger Remco Roovers.
Startdata: maandag 6 oktober (Utrecht), maandag 6 oktober (Amsterdam) en dinsdag 7 oktober (Zwolle).
Zie voor meer informatie de website van MUSICO.

In de lezingenreeks over het lied staan drie bekende liedcycli centraal. In de eerste lezing is dat Schuberts Winterreise, daarna Schumanns Dichterliebe en tot slot Mahlers cyclus Kindertotenlieder. Ook deze lezingen worden verzorgd door Remco Roovers.
Startdata: dinsdag 4 november (Utrecht), dinsdag 4 november (Amsterdam) en woensdag 5 november (Zwolle).
Zie voor meer informatie de website van MUSICO.

Vlaanderen
Het Vlaamse Davidsfonds, te vergelijken met de Nederlandse Volksuniversiteit, organiseert komend seizoen in Brugge de korte cursus ‘Dido, Didon of Didone – De muzikale gezichten van Dido in de 17de en 18de eeuw’. Het programma bestaat uit twee middagen met inleidingen van prof. dr. Bruno Forment, die de ongekende populariteit van de figuur Dido verklaart aan de hand van originele libretto- en muziekfragmenten, decorschetsen en traktaten. Ook enkele minder bekende toonzettingen komen aan de orde. De cursus wordt afgesloten met een bezoek aan Dido and Aeneas in het Concertgebouw in Brugge.
Startdatum: dinsdag 18 november 2014.
Zie voor meer informatie de website van het Davidsfonds.

In de cursus ‘Giuseppe Verdi – De reus van de Italiaanse opera’ staat het werk van Verdi centraal. Tijdens de cursus in Deinze gaat docent Johan Uytterschaut in op drie bekende werken van de Italiaanse componist: Nabucco, Don Carlos, La Traviata. De cursus beslaat vier avonden.
Startdatum: woensdag 5 november 2014.
Zie voor meer informatie de website van het Davidsfonds.

Docent Luc Joosten behandelt op drie zaterdagochtenden het werk van Mozart en Da Ponte onder de titel: ‘Grootmeesters van de opera’. De cursus wordt gegeven in het gebouw van de Vlaamse Opera in Gent.
Startdatum: zaterdag 22 november 2014.
Zie voor meer informatie de website van het Davidsfonds.

Thuisstudie
Wie thuis wil studeren op opera kan bij de Open Universiteit, faculteit Cultuurwetenschappen, een module volgen. Het lespakket ‘Opera: twaalf opera’s als spiegels van hun tijd’ bestaat uit schriftelijke lessen, aangevuld met audiovisueel materiaal. Het fenomeen opera wordt belicht vanuit verschillende disciplines, met opera’s die exemplarisch zijn voor een bepaald genre of een periode. Het programma maakt geen deel uit van de bacheloropleiding Cultuurwetenschappen, maar wordt aangeboden in de ‘vrije ruimte’. Tentamen doen is wel mogelijk en het voltooien van de module levert 4,3 studiepunten op.
Startdatum: op elk gewenst moment.
Zie voor meer informatie de website van de Open Universiteit.

Bovenstaande informatie is onder voorbehoud van wijzigingen. U vindt het meest actuele overzicht op de websites van de aanbieders.