De NTR ZaterdagMatinee brengt op zaterdag 11 oktober de opera The Rise of Spinoza van Theo Loevendie in wereldpremière. Daarmee gaat een lang gekoesterde wens van de Nederlandse componist in vervulling. De uitvoering wordt gecombineerd met Oedipus Rex van Stravinsky.

Al sinds zijn jeugd is componist Theo Loevendie (1930) gefascineerd door Spinoza en had hij de wens om een muziekstuk aan het leven en werken van de filosoof te wijden. De NTR ZaterdagMatinee bood hem de mogelijkheid om die wens in vervulling te laten gaan door hem de opdracht te geven om een opera over Spinoza te componeren.

Het resulterende werk, The Rise of Spinoza, draait om Spinoza’s verbanning uit de Sefardische gemeenschap in Amsterdam vanwege ‘ketterijen en monsterlijke daden’. Door die beschuldiging werd het Spinoza verboden om contact te hebben met zijn familie. Dat thema – de enkeling die zich verzet tegen de macht – komt ook terug in eerdere opera’s van Loevendie, zoals Naima en Esmée.

De rol van Spinoza wordt vertolkt door countertenor Tim Mead. Over de keuze voor een countertenor zei Loevendie in een uitgebreid interview in het operaboek Libretto: “Ik dacht: als je een macho hoofdfiguur hebt, kun je het beste een tenor nemen. Maar Spinoza was allesbehalve macho: hij was een voorzichtige man, een denker. Dat is één reden. De tweede is dat ik het ‘vergeestelijkte’, dat onbepaalde, meer bij een countertenor vond passen.”

Andere rollen in de nieuwe opera worden vertolkt door Katrien Baerts (Clara), Marcel Reijans (François van den Ende), Huub Claessens (Rabbijn Morteira) en blokfluitist Erik Bosgraaf (Jacob van Eyck).

Een andere cast zal in dezelfde Matinee Oedipus Rex van Stravinsky uitvoeren. De Russische componist maakte samen met Jean Cocteau een bewerking van de tragedie van Sophocles, over de held Oedipus, die zonder het te weten zijn vader vermoordde en zijn moeder trouwde.

De titelrol in Stravinsky’s werk wordt vertolkt door tenor Khachatur Badalyan. Mezzosopraan Yvonne Naef zingt de rol van Jocasta, Andrew Schroeder is Creon en Bode en Dimitry Ivashchenko zingt Tiresias. Verder is Wesley Rogers Herder en vertolkt Benoît De Leersnyder de spreekstem.

De Matinee staat onder leiding van Markus Stenz, die het Radio Filharmonisch Orkest, het Groot Omroepkoor en het Vlaams Radio Koor dirigeert. De koren worden ingestudeerd door Gijs Leenaars.

De NTR ZaterdagMatinee begint om 14.15 uur en wordt live uitgezonden op Radio 4. Zie voor meer informatie en het boeken van kaarten de website van het Concertgebouw.

Lees ook het uitgebreide portret van Loevendie in het operaboek Libretto.