De tweede productie van operagroep The Fat Lady uit Haarlem, DNA 2015: Dido and Aeneas, ging vrijdag 17 april in première. Oprichter, artistiek en muzikaal leider Tamir Chasson werkte hard met zijn cast en musici; jonge talenten die voor het eerst samenwerkten. “Het was tot en met de première spannend en intens”, vertelt hij.

“Je hoeft geen ervaren operabezoeker te zijn om dit mooi te vinden. Je kunt geraakt worden door het verhaal van deze opera, de muziek of door allebei”, stelt Tamir Chasson op de dag na de première in De Lichtfabriek in Haarlem. Hij merkte dat het gebeurde bij de eerste openbare uitvoering op vrijdagavond, maar het bleek ook bij de speciale voorstelling voor scholieren: het verhaal van de liefde tussen koningin Dido van Carthago en de Trojaanse prins Aeneas komt binnen bij een groot publiek.

Dido and Aeneas is voor Chasson en zijn operagroep The Fat Lady de tweede productie in de kleine anderhalf jaar sinds de oprichting. “Deze keer is het groter. We hadden bij de vorige opera, Orfeo ed Euridice, alleen een vleugel voor de begeleiding. Nu zit er een compleet instrumentaal ensemble op het podium.”

The real Fat Lady

Dat podium, maar ook het licht en geluid, vroeg veel aandacht bij de voorbereiding van deze voorstelling. “De Lichtfabriek is een prachtig maar industrieel gebouw, waar geen gangbare infrastructuur is voor theater. Dat geeft allerlei technische issues rond licht en geluid. Al is de akoestiek er, voor de voorstelling die wij maken, uitstekend.”

De dag na de première is Tamir Chasson tevreden. “Trots, dat woord drukt eigenlijk beter uit wat ik voel. De cast en musici verdienen zo veel respect voor wat ze tot stand gebracht hebben. Het was gisteravond spannend én intens.”

Door zijn plaats in de voorstelling – hij dirigeert vanachter zijn klavecimbel – heeft Chasson te weinig afstand om te beoordelen wat de hoogtepunten waren. “Maar er waren veel momenten waarop ik dacht: this is the real Fat Lady! Het slotkoor, ‘With drooping wings’, was een sterk moment. Aan de ene kant de uitputting van alle energie, na de dood van Dido, maar ook het nieuwe begin. Er heerste een meditatieve rust en acceptatie. Het was een heel zacht én sterk moment.”

Zang in combinatie met beweging

Chasson deed de dramaturgie voor DNA 2015, zoals Dido and Aeneas van Henry Purcell door The Fat Lady omgedoopt is. Hij las en herlas het libretto en koos met choreografe Marion Vijn voor een accent op de beweging in de voorstelling. “We hebben het idee vertaald naar een choreografie. We wilden met beweging in combinatie met de zang nieuwe communicatievormen creëren.”

In deze voorstelling heeft Dido twee namen, ze heet ook Elissa. Chasson koos daarvoor omdat hij zich afvroeg wat Dido in haar slotaria eigenlijk vraagt. “’Remember me, but forget my fate.’ Ik dacht bij die zinnen: maar wat moet ik nu wel onthouden en wat vraagt ze me te vergeten? En dan is de vraag voor mij waaróm ze dat wil.”

“Toen heb ik een nieuwe dimensie ontwikkeld in het verhaal, één waarin Dido een innerlijke dialoog met zichzelf heeft, tussen haarzelf als koningin en haarzelf als vrouw, als Elissa. Tussen die twee personen is een ruimte, en die werd, zo ontdekte ik, letterlijk gepakt door de twee andere vrouwelijke figuren, de vertrouwelinge Belinda en de tovenares. Dit is de ruimte tussen de koningin met haar plichten en status en haar mens en vrouw zijn.”

In de voorstelling zingt Rut Codina Palacio als de vertelster de rollen van Belinda en de tovenares.

Masker ophouden

“De zelfmoord van Dido aan het einde, als Aeneas haar verlaat, is niet een daad van een koningin na een mislukte affaire. Aeneas is in het begin de klassieke, mooie, sterke held. Maar één die later oprecht beseft dat hij niet zonder die vrouw wil. Bij hun laatste dialoog moeten beiden het masker van hun sterke persoon ophouden. Hij gaat weg zonder zijn geliefde en zij voelt de wanhoop.”

Aan het eind van het gesprek zegt Tamir Chasson: “Ik kan proberen het allemaal mooi onder woorden te brengen, maar het gaat me erom dat je ook als je helemaal leek bent op operagebied geraakt wordt.”

DNA 2015: Dido and Aeneas is nog tot en met 26 april te zien in De Lichtfabriek in Haarlem. Daarna zijn er twee uitvoeringen (30 april en 1 mei) in het koetshuis van Kasteel Broekhuizen in Leersum.

Zie voor meer informatie de website van The Fat Lady.

Hieronder de trailer van DNA 2015: