Flórez kijkt uit naar Concertgebouw-debuut
Hij was al weleens in Nederland te zien, maar de befaamde trap in de Grote Zaal daalde hij nooit eerder af. Op dinsdag 19 mei maakt tenor Juan Diego Flórez zijn debuut in het Amsterdamse Concertgebouw, terzijde gestaan door sopraan Pretty Yende. Een gesprek met de Peruaanse ster.
Juan Diego Flórez (42) is één van de bekendste en beste belcantotenoren van dit moment. Overal in de wereld wordt de Peruaan gevraagd om in opera’s van met name Rossini, Donizetti en Bellini op te treden. Zo is hij kind aan huis bij onder meer de Metropolitan Opera in New York, de Scala in Milaan, de Wiener Staatsoper en het Rossini Festival in Pesaro.
Flórez’ repertoire telt inmiddels 44 rollen, waaronder 9 Donizetti’s en maar liefst 18 Rossini’s. Liefhebbers van opera in de bioscoop kennen hem waarschijnlijk van zijn optredens in La donna del lago en Le Comte Ory bij de Met, anderen kennen hem ongetwijfeld van zijn vele cd’s en dvd’s.
Wat maakt Flórez zo populair? Het is niet dat zijn kunsten nooit ter discussie staan. Zijn egale en wat nasale timbre wordt weleens als kleurloos weggezet. En toch. Telkens weer weet hij met zijn vocale acrobatiek de hoofden van talrijke liefhebbers op hol te brengen. Zijn perfecte hoge noten doen je iedere keer weer versteld staan en zijn virtuoze coloraturen zijn ‘dazzling’, zoals de Britten dat zo mooi omschrijven. Je hart gaat er sneller van slaan en soms kun je je oren simpelweg niet geloven.
Florez’ spektakelwerk is binnenkort in het Concertgebouw te bewonderen. Iets waar de tenor bijzonder naar uitkijkt, zo vertelt hij in een kort telefonisch gesprek vanuit zijn woonplaats Wenen.
Flórez is in Wenen voor een nieuwe Don Pasquale bij de Wiener Staatsoper (“een groot succes”) en aansluitend een speciaal ‘Pop meets opera’-concert. In dat concert, slechts twee dagen voor zijn komst naar Nederland, staat Flórez naast kandidaten van het aanstaande Eurovisiesongfestival, dat in Wenen gehouden wordt, en naast de winnaar van vorig jaar, Conchita Wurst.
Wat wordt uw rol in dat evenement?
“Ik zing een Duits lied: ‘Dein ist mein ganzes Herz’.”
Klopt het dat u vroeger zelf ook veel popmuziek hebt gemaakt?
“Ja, voordat ik op mijn zeventiende naar het conservatorium ging, speelde en zong ik popmuziek en schreef ik mijn eigen popsongs. Maar ik wilde meer leren over muziek in het algemeen, daarom ging ik naar het conservatorium.”
Waardoor koos u uiteindelijk toch voor de klassieke muziek?
“In mijn eerste jaar aan het conservatorium heb ik lang getwijfeld: zal ik tenor worden of popzanger? Maar uiteindelijk raakte de klassieke muziek me toch meer. Ik hield van de manier waarop mijn stem klonk als ik klassiek zong. Dat ik in het Coro Nacional begon mee te zingen speelde ook een grote rol.”
Na het ‘Pop meets opera’-concert reist u naar Amsterdam. Zong u al eens eerder in Nederland?
“Ik heb een keer het concert aan de Prinsengracht gedaan, maar dat is al lang geleden, in 2002. Dat was een hele mooie ervaring. Verder heb ik nog een keer een concert gegeven, maar in het Concertgebouw heb ik nooit gezongen. Dat wordt dus een belangrijk concert!”
U treedt samen op met sopraan Pretty Yende, met wie u in 2013 ook in Le Comte Ory zong bij de Metropolitan Opera. Hoe is het om met haar samen te werken?
“Ze is geweldig. In Le Comte Ory was ze een lastminute-invalster en dat deed ze heel goed. We hebben het jaar daarna ook samen opgetreden bij het vredesconcert van de Verenigde Naties in Genève. Maar eigenlijk ken ik haar al veel langer. Toen zij nog aan de academie van de Scala studeerde, trad ik daar een keer op. Ik zag haar toen vaak achter de coulissen rondlopen en vroeg iemand: wie is dat meisje? Toen hebben we kennisgemaakt.”
Hoe is het programma voor het concert in Amsterdam tot stand gekomen?
“Zoals dat altijd gaat: je praat er veel over en komt dan tot een selectie. Zo zingen we een duet dat we ook bij de VN hebben gezongen. Maar het samenstellen van een programma blijft één van de meest lastige en uitdagende dingen van ons vak. In iedere stad moet je weer met een ander programma komen. Je bent altijd aan het veranderen. Zo werk ik nu aan een concert dat ik in juni in de Scala ga geven en ik heb echt mijn hoofd gebroken over het repertoire. Ik heb daar namelijk al zó vaak gezongen dat het moeilijk is om wat nieuws te brengen.”
Moet er altijd een rode lijn in een programma met aria’s en duetten zitten?
“Ja, een bepaalde lijn moet het wel hebben, bijvoorbeeld door een chronologische opbouw of door je keuze van componisten. Je moet een concert zien als een project.”
Wat is de rode lijn in Amsterdam?
“We richten ons vooral op het belcantorepertoire. Maar we pakken ook een rol als Roméo van Gounod mee.”
U staat bekend om uw hoge noten en coloraturen. Wanneer ontdekte u dat uw stem die hoogte en flexibiliteit heeft?
“Helemaal aan het begin, toen ik nog in Lima in Peru woonde, merkte ik al dat hoge noten en coloraturen me makkelijk afgingen. Maar perfect was het toen natuurlijk nog niet. Het is eigenlijk nooit perfect. Ik moest mijn kwaliteiten als het ware ‘dresseren’ en dat moet ik nu nog altijd.”
Maar neem nu de beroemde ‘hoge c’. Is dat iets wat je hebt of niet hebt als tenor of is het aan te leren?
“Niet alle tenoren hebben een hoge c in huis. Je moet dus die aanleg hebben, dat natuurlijke vermogen. Maar daar moet je vervolgens wel mee aan het werk. Het kan bijvoorbeeld ook dat je die hoge c verliest doordat je te zwaar gaat zingen of te veel lage rollen op je neemt.”
Hoe werkt u aan uw hoge c?
“Het is belangrijk dat je hele stem als het ware in een hoge positie zit en dat je alles in die hoge positie zingt. Dat is iets wat tegenwoordig aan het veranderen is. We vinden dat sopranen en tenoren allemaal rond en vol moeten klinken, maar daardoor kunnen veel sopranen geen hoge c’s en d’s meer zingen. Als je je stem lager positioneert, gaat dat er aan de bovenkant af.”
Hoe voelt het om aan het einde van een aria zo’n lange, hoge noot te zingen? Is dat iets bijzonders voor u?
“Het is zeker iets speciaals, want het is niet zo gemakkelijk om te doen. En je hebt al die vibraties in je hoofd. Hier in Wenen zing ik nu in Don Pasquale bijvoorbeeld een hoge des. Het is een laatste noot, dus erg ‘exposed’. Je merkt dat ook aan de reactie van het publiek. Als het lukt, is iedereen heel enthousiast. Als het minder gaat, voelt het publiek zich wat ongemakkelijk.”
Na Amsterdam reist u onder meer naar Salzburg, Helsinki, Boedapest, Milaan en Pesaro. Op welke plekken bent u het liefste?
“Ik woon in Wenen, dus dat is mijn favoriete plek om te zijn. Daar is ook mijn familie. Verder heb ik in Pesaro een huis, dus daar voel ik me ook thuis. En één keer per jaar ga ik terug naar Peru. Daar heb ik ook mijn eigen Foundation voor kinder- en jeugdorkesten en -koren.”
Hebt plannen om in de toekomst vaker in Nederland op te treden?
“Nee, geen concrete plannen. Maar ik hoop het wel!”
Juan Diego Flórez en Pretty Yende staan op dinsdag 19 mei in het Concertgebouw. Onder begeleiding van Het Gelders Orkest en dirigent Christopher Franklin zingen ze repertoire van onder anderen Donizetti, Rossini, Bellini, Gounod en Massenet.
Zie voor meer informatie en het bestellen van kaarten de website van het Concertgebouw.
Hieronder een fragment van Flórez’ optreden tijdens het Prinsengrachtconcert in 2002 en een fragment van het optreden van Flórez en Pretty Yende bij de Verenigde Naties:
De auteur
16Reacties
Mooie opwarmer! Onbegrijpelijk dat deze fantastische tenor, afgezien van het Prinsengrachtconcert van 2002, nooit in Nederland heeft gezongen (ik denk, dat hij zich vergist voor wat betreft een tweede concert). Wél heeft hij inmiddels 3 (!) concerten in Luik gegeven, die ik gelukkig heb mogen meebeleven. Mijn eerste kennismaking met Juan Diego Flórez dateert van 1996 toen hij op 23-jarige leeftijd in Pesaro insprong voor Bruce Ford in “Mathilde di Shabran” en sindsdien heb ik hem daar bijna jaarlijks mogen bewonderen. Nasaal timbre (dat maakt hem trouwens erg geschikt voor het lichte Franstalige repertoire!) of niet, een virtuoos is hij! Nog iets onbegrijpelijks: op dit moment is de grote zaal van het Kon. Concertgebouw nog maar voor ongeveer de helft uitverkocht! M.n. belcantoliefhebbers mogen dit absoluut niet missen!!!
In 2002 (toen Decca hem net had ingelijfd) had ik het voorrecht deze stertenor in Bussum (Jan Tabak) te mogen interviewen. Een geweldige persoonlijkheid die telkens weer in alle bescheidenheid benadrukte hoeveel Ernesto Palacio voor zijn carrière betekende. Op dvd (Virgin) is Flórez onvergetelijk met Natalie Dessay (La fille du régiment) en met Diana Damrau (Le comte Ory). Ik hoop hem live in Amsterdam te beluisteren maar morgen eerst naar het barokfeestje Semele.
Bij artiestenuitgangen en in signeersessies vind ik JDF, zoals hij vaak kortheidshalve wordt genoemd, altijd wat gespannen en gehaast. Nu eens denk ik, dat dat een uiting van verlegenheid is, dan weer lijkt het wat hautain. Kortom, de contacten met zijn publiek vormen m.i. niet zijn sterkste kant. Ernesto Palacio, vroeger zelf een belcantotenor van formaat, is al lang zijn mentor en manager. Gelukkig zijn er, zowel op CD als op DVD/BD, nog veel meer opnames met JDF dan bovengenoemde. Ik heb overigens ook nog even naar de zaalbezetting van “Semele” gekeken: op dit moment ook niet meer dan 50%! Nogmaals onbegrijpelijk! Verzadigd publiek? Overaanbod? Te hoge entreeprijzen?
De prijzen zijn de afgelopen dagen in de uitverkoop gegaan …
Enne … indertijd in 2002 was JDF erg verlegen, uitgesproken bleu zelfs.
Ook op weg naar Semele – waar zijn die goedkope kaartjes te krijgen, Maarten-Jan? Niet voor mij, want ik heb al, maar voor iemand die nog geen kaart heeft.
Ik heb ze via place de l’opera met dertig euro korting.zie hierboven!
Helaas zijn er in Nederland erg weinig belcanto-liefhebbers. Ook bij eerdere belcanto-recitals kreeg het Concertgebouw met moeite de zaal redelijk gevuld.
Dat heeft ook overigens ook te maken met de exorbitante bedragen die veel zangers kunnen vragen, omdat er op andere plaatsen een elite is die bereid is om een paar honderd euro voor een kaartje neer te leggen.
Daar legt Amsterdam het tegen af. En eerlijk gezegd, ik kan me ook niet iedere maand een concert van 100 euro veroorloven. En dan ga ik liever naar de complete opera’s in de matinee of het muziektheater.
Het was dus écht de moeite, deze Semele, zondagmiddag aan de Van Baerlestraat. Met uiteindelijk nog flink wat publiek ook.
Concerto Koeln speelde pittig en met kleurrijke contrasten. Wat een gedreven cellospeler ook. Dirigent Ivor Bolton zweepte het dramatische verhaal tot grote hoogte maar liet ook ruimte voor humor.
Vocaal bleef evenmin iets te wensen over (even afgezien van een kleine misser van het verder onberispelijk zingende Collegium Vocale Gent tegen het einde).
Ster van de voorstelling vond ik Renata Pokupic die met haar mezzosopraan zowel Juno als Ino levensecht ten gehore bracht. Meesterlijk. Problemen met een wankele lessenaar bood ze fier het hoofd. Een van de zaalhulpen verwisselde het ding snel in de tweede korte pauze maar verklapte daarbij wel een kleine verrassing: het (verstopte) kokette spiegeltje, dat zo’n grote rol speelt in de aria Myself I shall adore, viel onbedoeld op de grond. Sopraan Carolyn Sampson maakte er als Semele een onvergetelijke show mee. Spiegeltje, spiegeltje: wat een vocale acrobatiek kregen we hier voorgeschoteld.
Ook tenor James Gilchrist (Where’ever you walk!) en altus Lawrence Zazzo hielden het publiek moeiteloos in hun ban. Lof ook voor sopraan Ruby Hughes en bariton Andrew Foster-Williams.
Ik ben blij dat ik via Place de l’Opéra op deze voorstelling geattendeerd ben. Had het niet graag willen missen!
Niet alleen het Collegium Vocale Gent, maar ook de solisten veroorloofden zich nogal eens missertje, maar dat mocht de uitbundige pret niet drukken. Heerlijke middag, hoewel het laatste halfuur mij naar enkele coupures deed verlangen. Het duurt wel erg lang, dit stomvervelende verhaal, grotendeels vergoed door de prachtige, meeslepende muziek. Misschien wat ongebruikelijk, maar ik heb intens genoten van dirigent Ivor Bolton – wat dirigeert die man intensief, dynamisch en zichtbaar genietend. Een lust voor oog en oor. In het eerste halfuurtje van sopraan Carolyn Sampson dacht ik: is dit het nou? Maar zij bleek een fantastische “reculer pour mieux sauter” in huis te hebben en werd allengs spectaculairder.
PS Die spiegel viel niet op de grond, maar werd de eerste rijen van de zaal ingeslingerd, waarbij bijna de eerste onthoofding in het Concertgebouw een feit werd.
Wij, mijn vrouw en ik, hopen er 19 mei ook bij te zijn in Amsterdam. Kaarten zijn al binnen. Deze tenor is van een formaat zoals je dat maar zeer zelden ziet en hoort. Juan Diego Flórez is een wereldster!
Hear, hear!
Ik had dit concert graag meegemaakt, maar met deze prijzen haak ik af.
Ik hoop overigens, dat hij komt. Afgelopen week is namelijk zijn vader in Peru overleden.
Het concert gaat door! Ik heb net het Concertgebouw gebeld!
Heel goed.