Met brengt Onjegin met Anna Netrebko
De Metropolitan Opera vervolgt zijn Live in HD-serie in de bioscoop op zaterdag 22 april met een reprise van Jevgeni Onegin van Tsjaikovski. Ster in de productie van Deborah Warner is Anna Netrebko, die de rol van Tatjana zingt.
Deborah Warners productie van Jevgeni Onegin opende het seizoen 2013/2014 van de Metropolitan Opera in New York. De voorstelling was in oktober 2013 al eens in de bioscoop te zien, ook toen met Anna Netrebko in de hoofdrol.
Jevgeni Onegin is de bekendste opera van Tsjaikovski, gebaseerd op de gelijknamige roman in verzen van Poesjkin. De beroemde Russische auteur publiceerde zijn roman in delen tussen 1823 en 1831. Een paar decennia later werkte Tsjaikovski het verhaal om tot een libretto, met hulp van Konstantin Sjilovski en zijn broer Modest.
De opera draait om de verveelde aristocraat Onegin. Samen met zijn goede vriend Lenski bezoekt hij Lenski’s verloofde Olga en haar familie op het platteland. Onegin voelt zich aangetrokken tot Olga’s zus Tatjana, maar als Tatjana, die helemaal voor hem valt, haar liefdesgevoelens in een brief verwoordt, reageert hij afstandelijk.
Tijdens een bal raakt Onegin geïrriteerd door de roddels over hem en Tatjana. Uit frustratie danst en flirt hij met Olga, waardoor bij Lenski alle stoppen doorslaan. Het leidt tot een duel, waarin Onegin zijn vriend doodt.
De jaren verstrijken, Tatjana’s gebroken hart heelt. Ze huwt prins Gremin en groeit uit tot een voorname aristocratische vrouw. Tijdens een bal ziet Onegin haar. Danig onder de indruk van haar verschijning beseft hij dat hij haar liefheeft, maar het is te laat: ondanks haar nog altijd gepassioneerde gevoelens voor Onegin, blijft Tatjana haar man trouw.
Deborah Warner plaatst het verhaal rond de tijd van de wereldpremière van de opera, in 1879 in Moskou. Place de l’Opera omschreef de productie in 2013 als “een wat onevenwichtige regie”, echter voorzien van een “sterrenbezetting”, met een Netrebko die “de spanning fantastisch vasthield”.
In de reprise van Onegin deelt Netrebko het podium met Peter Mattei als Onegin (vervanger van de zieke Dmitri Hvorostovksy), Alexey Dolgov als Lenski, Elena Maximova als Olga en Štefan Kocán als Gremin. Robin Ticciati dirigeert het Met-orkest.
De Live in HD-voorstelling wordt gepresenteerd door Renée Fleming en is in Nederland te zien bij CineMec, Pathé en Theater de Speeldoos in Baarn.
Hieronder een kort interview met Netrebko over haar rol, opgenomen tijdens de pauze van de afgelopen Live in HD-voorstelling van Idomeneo:
De auteur
28Reacties
Ik heb zaterdag jl. deze productie gezien. Een mooie avond, die vooral liet horen wat een prachtige opera ‘Evgeny Onegin’ van Tchaikovsky eigenlijk is. Het is een zeer persoonlijke opera over onvervuld verlangen, verbroken vriendschap en verloren kansen.
De productie van Deborah Warner was traditioneel. Anna Netrebko schitterde als Tatjana. Zowel haar acteer- als zangprestaties zijn van buitengewone klasse. Schitterend om te zien hoe ze de rollen in deze opera omdraaide: van de schuchtere, boekenlezende Tatjana in akte 1 die overrompeld wordt door Onegin tot de zelfbewuste, getrouwde vrouw in akte 3, die de smekende Onegin afwijst omdat ze haar hart aan Prins Gremin heeft gegeven. Alle lof voor Netrebko dus.
Ook veel lof voor de rol van Onegin, gezonden door Peter Mattei. Hij verving daarmee Dimitri Hvorostovsky. Ook Mattei kan goed acteren en maakte indruk: vanaf zijn opkomst als zelfbewuste buurman tot aan zijn radeloosheid in akte 3 wanneer Tatjana hem afwijst. Qua vocale prestaties deed Mattei wel onder voor Netrebko: regelmatig intoneerde hij niet helemaal zuiver.
De Lenski van Alexey Dolgov was vocaal zeker in orde. Qua rolinterpretatie vond ik dit tegenvallen: Lenski werd neergezet als een bebrilde sukkel, die vreest dat zijn Olga hem toch niet de moeite waard vindt en explosief jaloers reageert toen Onegin haar, op nogal pesterige wijze, verleidde tot een dansje. De emotieuitbarsting van Lenski was zo overtrokken dat je de man een psycholoog toewenste in plaats van een duel. Ook de manier waarop hij het geweer vastpakte in akte 2 en direct na het eerste schot van Onegin ineenzakte onderstreepte wel erg dat Lenski geen partij was voor Onegin.
Je kunt deze rol ook heel anders interpreteren, zodat Lenski wat meer in de buurt van Onegin komt.
De Olga van Elena Maximova was prima. Ook Gremin werd mooi gezonden door Stefan Kocán.
Minder te spreken was ik over het orkest onder leiding van Robin Ticciati. Hij vertelde in de pauze dat hij absoluut de bombast wilde vermijden. Dat was gelukt: het orkest klonk licht, soms dansant. De prijs die Ticciati daarvoor betaalde was dat het orkest in de dramatische passages diepte in de klank miste. Deze opera is zeer dramatisch en daarbij is een gedifferentieerde klank zeer belangrijk. Ook speelde het orkest regelmatig passages niet goed uit (mn. opening van akte 3). Kortom: ik miste laagte in de klank en vroeg me af hoe dit had geklonken wanneer Gergiev of Rattle voor dit orkest hadden gestaan (denk nog even terug aan de fenomenale orkestklank die Rattle in Tristan en Isolde wist te realiseren). De DVD die olv Mariss Jansons werd uitgebracht van dit werk bij DNO heeft dit euvel niet: de orkestklank is daar werkelijk prachtig. Ik miste bij Ticciati ook de passie om echt het allerbeste te geven. Het klonk allemaal te vriendelijk en te vrolijk.
Al met al een mooie avond, die onderstreepte hoe prachtig dit werk is.
Mooie beschrijving!
Het orkest heb ik zeker niet als “te vriendelijk en te vrolijk” ervaren. Alleen de tempi waren soms wel erg vlot (de turbo Polonaise bijvoorbeeld). Zie ook blog.cinemec.nl.
Maarten-Jan,
Mijn hoofdbezwaar tegen de manier waarop Ticciati dirigeerde is dat de klank onvoldoende diepte had en te weinig geprofileerd was (heel weinig basklank). Tempi waren daarbij zeker te vlot, hetgeen leidde tot passages die niet goed uitgespeeld werden (slordig). Dat kan natuurlijk niet. Een pluspunt van deze uitvoering was dat Ticciati zocht naar lichte tinten en je daardoor vaak de balletcomponist Tchaikovsky voorbij hoorde komen. Maar voor mij was het te weinig om de nadelen van deze benadering te compenseren. Ook de slag van Ticciati, als deze zichtbaar was in beeld, en de gezichtsmimiek was regelmatig niet erg duidelijk. Dat kan komen door het feit dat deze dirigent, hoewel nu zeer succesvol, geen officiële studie orkestdirectie heeft gedaan, waar je wordt getraind op het maken van effectieve, heldere slagbewegingen. Wie deze uitvoering vergelijkt met die van Jansons met het KCO, hoort direct het verschil. Daar heeft de klank in alle opzichten kwaliteit (diepte maar ook lichtheid waar nodig), wordt geen enkele passage slordig gespeeld en zijn de tempi perfect. Maar Jansons is dan ook zeer degelijk opgeleid aan het toenmalige Leningrad Conservatorium.
Het MET orkest is niet het KCO. Het MET orkest speelt elke avond behalve op zondag en soms twee keer op zaterdag. De ene avond een Russische opera en de volgende avond een Italiaanse of Duitse. Dat vereist een enorme flexibiliteit en professionaliteit. Ik vond dat de Onjegin uitstekend werd gespeeld en dat Ticciati vooral de muzikale ironie benadrukte. Netrebko zong af en toe heel erg vals vooral in ensembles maar de briefscène was prachtig. Ze wordt wel een beetje te rijp voor de rol. Mattei kon me maar matig bekoren. Hij is te oud voor de rol.(Geen twintiger) Beslist geen dandy en zijn stem heeft een overmatig vibrato en hij heeft te weinig volume. De Lensky leek in deze productie die trouwens al eerder in HD te zien was, erg op Pierre uit Oorlog en Vrede. Ook hij is een beetje stuntelig.De stem vond ik nogal keelig. Gremin daarentegen was weer veel te jong voor de rol maar hij zong prachtig. De andere rollen werden zeer fraai gespeeld en gezongen.
Terechte opmerking Rudolph over de flexibiliteit en de professionaliteit van het New Yorkse orkest. Het ensemble van The Met is eigenlijk alleen te vergelijken met de veelzijdigheid van de Wiener Philharmoniker. Dat orkest zit ook meerdere keren per week in de orkestbak van de Staatsoper. Daarnaast reist het over de wereld en is het vaste bespeler van de Musikverein. Die musici moeten er dus nóg een tandje bij doen.
Heb deze uitvoering (nog) niet gezien, maar las het volgende commentaar op FB van de vertolker van Gremin, Stefan Kocan:
Dear my facebook friends ,
I just like to say one thing about Gremin.
He is NOT old!
At the end of opera is Onegin 26 , Tatyana let’s say 20-22 (?) and Gremin is around/after 30.
Gremin in his aria only refers to an old man and to a young boy in the bloom of youth…
That means the staging of the MET didn’t felt short! …but totally in accordance with Pushkin and Tchaikovsky potrayed Gremin as an adult ( not anymore boy) man with an war experience.
Heel goed Lieneke. Díe discussie is daarmee gesloten.
Het gaat erom of de karakters qua leeftijd overtuigend worden uitgebeeld en dat was voor mij helaas niet het geval. Peter Mattei (51) speelt een aan het einde van de opera 26 jarige Onegin. Netrebko (46) vertolkt een vrouw van begin twintig en Stefan Kocan (44) een man die voor die tijd al op leeftijd was. In Pushkin is Gremin een anonieme corpulente generaal. In de opera een warme, liefhebbende echtgenoot.Wat hij zegt over de bovenlaag van Sint Petersburg wordt in Pushkin door Tatyana gezegd met andere woorden:
“To me, Onegin, all this glory
is tinsel on a life I hate;
this modish whirl, this social story,
my house, my evenings, all that state —
what’s in them? All this loud parading,
and all this flashy masquerading,
the glare, the fumes in which I live,
this very day I’d gladly give,
give for a bookshelf, a neglected
garden, a modest home, the place
of our first meeting face to face,
and the churchyard where, new-erected,
a humble cross, in woodland gloom,
stands over my poor nurse’s tomb.
{230}
Vertaling: Charles H.Johnston.(Penguin). Ik kon helaas niet zo snel één van de vijf Nederlandse vertalingen van deze roman in versvorm in mijn boekenkasten vinden.
Dat in opera de leeftijd van de zangers zelden overeenkomt met de leeftijd van hun personage is natuurlijk een cliché eigen aan het genre. Hier werd trouwens vroeger veel minder druk om gedaan dan tegenwoordig met als gevolg dat opera toen vaak eerder een karikatuur van het leven leek dan een versterkte uitbeelding ervan. En dat het bv Hergé (die zichzelf trouwens ergerde aan de cliché’s van het operagenre) geïnpireerd heeft voor de figuur van Bianca Castafiore (die dan Marguerite in Faust zingt, ook een JONG meisje). We zijn trouwens zodanig gewoon rollen door ‘volwassenere’ zangers te zien zingen dat we zelfs vaak de jeugdige leeftijd van sommige personages gewoon vergeten zijn.
Dit gezegd zijnde, men kan niet altijd de geschikte stem voor een rol vinden die dan ook nog de juiste leeftijd heeft (in tegenstelling tot in toneel of film). Maar anderzijds hebben sommige zangers wel het nodige charisma om ook nog op latere leeftijd ‘jeugdige’ rollen te blijven zingen. Alfredo Krauss was bv nog tot oudere leeftijd een overtuigende Romeo. En, ik heb haar nog geen van beide keren in de MET-uitzendingen in de rol gezien schande over mij!), maar ik kan mij toch voorstellen dat Anna Netrebko, ondanks haar (te?) hoge leeftijd qua uitstraling nog steeds een overtuigende Tatiana is. En als die uitstraling er (nog) is, ben ik bereid er de noodzakelijke operacliché’s (soms zelfs graag) bij te nemen.
Tot daar mijn ietwat langdradige uiteenzeting…
Hergé ergerde zich helemaal NIET aan de clichés uit de opera, waar haal je het weeral?
Hij was een habitué van de muntschouwburg en vereerde Clara clairbert waarop hij zijn castafiore op baseerde. Hij deed dit met humor , zette wat diva clichés in de verf maar dat kwam niet vanuit enige afkeer voor het genre, integendeel.
Internet fora zijn meestal haarden van idiotie en onkunde van would-be-know-it-alls.
Dus nogmaals Hergé en trouwens ook (en vooral) Jacobs ergerden zich helemaal niet aan zogezegde clichés. Trouwens er werd toen veel, veel beter gezongen in de munt dan heden ten dage en ja hoor regiedebielen bestonden gelukkig toen nog niet…Het was er een herlijke tijd, en ik kan het weten want woonde er op driehonderd meter vandaan.
Voila dat is dan nu rechtgezet.
Helemaal niet langdradig, Stefan. Ik ben het grotendeels met je eens. Gelukkig acteren zangers tegenwoordig over het algemeen aanzienlijk beter dan vroeger zodat te grote leeftijdsverschillen door overtuigend spel minder opvallen. In de HD uitzendingen zit het publiek de zangers te veel op de huid en vallen daarom de leeftijdsverschillen meer op. Ik ben waarschijnlijk iets te kritisch geweest.
Op de website van BBC Radio 3 is de Met-uitzending van deze opera nog te beluisteren.
@Fred: Ik meen nochtans ergens gelezen te hebben (en NIET op internet! – ik dacht dat het in een intervieuw was) dat Hergé de opera een geheel van cliché’s vond die hem hoogstens deden lachen. Wat trouwens helemaal niet uitsluit dat hij er soms wel kon van genieten. Ik weet niet meer waar ik het gelezen heb, als ik het terugvind zal ik het vermelden. En excuus, DUIZENDMAAL, als ik daarmee de bal totaal missloeg. Vergis U trouwens niet, ik wilde absoluut Hergé niet beledigen; ik heb veel respect voor zijn narratieve en humoristische talenten.
Wat bedoel je trouwens met “waar haal je het WEERAL?”. Bedoel je dat ik wel meer de gewoonte heb beweringen uit de lucht te grijpen?
En tot slot: ik had het niet over de zang, die zal inderdaad vroeger uitstekend zoniet beter dan nu geweest zijn. En over de regisseurs had ik het al helemaal niet…
@Stefan: of de zang vroeger beter is geweest? Ik waag het te betwijfelen; in ieder geval anders en individueler. Zoals ook elders in de klassieke muziek heeft de verregaande mondialisering zeker wat het laatste betreft grote gevolgen gehad.
@Maarten: Ik bedoel het ook niet zo maar ik trachtte toch een beetje tegemoet te komen aan de uitspraken van Fred…
Uiteraard zijn er ook nu grote zangers…
Als je de Wikipedia artikelen in het Nederlands en Engels leest over Hergé en zijn creatie Bianca Castafiore dan lopen de meningen over de inspiratiebron voor deze stripdiva nogal uiteen en je komt er ook niet echt achter wat Hergé van opera vond. In “Tintin Hergé and His Creation” van Harry Thompson (John Murray 2011) bekent Hergé volgens de schrijver dat opera hem verveelt en op de lachspieren werkt. Het boek in on line te lezen.
@Maarten-Jan:Ik waag het ook te betwijfelen of zang vroeger beter was.De vrijheden die zangers zich vroeger permitteerden zoals een overmatig gebruik van portamento en rubato zouden nu onacceptabel zijn.Gelukkig hebben we veel geluidsdocumenten voor een vergelijkend onderzoek.
Excuses. We zijn weer afgedwaald.
@Rudolph: respect voor de compositie werd destijds door zangers ook heel anders geinterpreteerd (van de andere kant: zelfs Mozart liet zijn oren regelmatig naar zijn vocalisten hangen).
Excuses zijn trouwens overbodig. We zitten hier met zijn allen niet in een keurslijf gevangen.
Dwaal gerust af! Zij die in het duister dwalen zullen het licht zien! (smiley)
Het verheugd me trouwens dat “onze” Hergé ook in Nederland zo gekend is…
Ik heb geen wikipedia artikelen (oh, zo betrouwbare bron) nodig om iets over Hergé te weten en al zeker niet een Engelstalig boek over de striptekenaar. Ik vraag me trouwens af in welke taal dat zogezegde interview dan had plaatsgevonden want de man sprak geen gebenedijd woord Engels. Castafiore was gebaseerd op Clairbert van de Munt die hij zoals elke Brusseleir kende als geen ander, DE diva van de Munt.
Zeker stak hij er de draak mee (Kuifje draait om humor) maar dit kwam niet uit een dedain voor het genre. Zijn grote kompaan Jacobs (Blake en mortimer) was trouwens een gewezen bariton.
En er werd vroeger uiteraard beter , neen VEEL beter gezongen dan vandaag.
Waar zijn de Callassen, Tebaldis, Corellis, Bergonzis van vandaag? Om van de vooroorlogse zangers maar te zwijgen. De geluidsdocumenten zijn er , mijn oren ook. Sinds 1985 is het zienderogen achteruit aan het gaan…..I rest my case
Ik laat het erbij. U schijnt alles TOCH zoveel beter te weten (uit ongetwijfeld onfeilbare bron!) en behoort tot het type dat niet wenst tegengesproken te worden – en dan dat, volgens mij totaal ongemotiveerd permanent woedend toontje!
En ik weet het, ik werd al eens door iemand ‘de behoeder van de geode zeden’ genoemd. So be it!
’t Is trouwens dat mijn ‘frank’ pas laat gevallen is over wie U bent, anders had ik er mijn tijd er niet aan verloren! Ik begrijp nu ook waar die ‘weeral’ vandaan komt!
Er zijn een groot aantal biografieën over Hergé verschenen in verschillende talen waarin natuurlijk niet alleen over de mogelijke inspiratiebron voor de stripdiva wordt geschreven maar ook b.v. over zijn duistere collaboratie verleden.Ik geloof niet dat De Heer Fred enige belangstelling heeft voor feiten en ik zal net als Stefan Caprasse wijselijk mijn mond verder houden.
Geloof me met de Heer ‘Ricci’ Fred (voor wie enkel “de goeie oude tijd” goed genoeg was) kan men beter niet discussieren, ik kan het weten!
Feiten interesseren me uiteraard juist WEL daarom dat ik zo reageerde omdat de arme Hergé voor de Caprasse car -die nu sherlock Holmes speelt en denkt te moeten weten wie ik ben of hoe ik heet of waar ik woon of whatever- werd gespannen om het Brusselse operaverleden even te betuttelen als cliché.
Hergé had idd een collaboratieverleden maar wat dat dan weer met die arme Castafiore te maken heeft, mag joost weten…en nergens zeg ik dat enkel de goeie oude tijd goed genoeg was. Ik heb gezegd dat er in de Munt vroeger veel beter werd gezongen dan vandaag. Leren lezen en je bij de feiten houden, is de boodschap. En van ’toontje’ gesproken…..
Och man…!
Het Brusselse operaverleden betuttelen als een cliché?! Waar heb ik dat gedaan?! Van interpretative gesproken! Ik ben hier precies niet de enige die moet leren lezen!
‘interpretative’ moet natuurlijk zijn ‘interpretatie’.
Om toch eens eventjes een pijnlijke discussie -hopelijk!- af te ronden:
Het voorbeeld van La Castafiore was mij louter in het hoofd geschoten ter ondersteuning van mijn uiteenzetting over leeftijden van zangers enz… Moest ik geweten hebben dat dit stof zou geven voor een dergelijke heftige controverse, had ik dit voorbeeld nooit gebruikt.
Het is nooit mijn bedoeling geweest het verleden van de Munt te betuttelen (waar ongetwijfeld grote zangers zongen en in de toenmalige stijl grote opera werd gegeven!)
Het is ook nooit mijn bedoeling geweest Hergé te beledigen. Ik ben met Kuifje opgevoed (of liever ‘Tintin’, want ik heb altijd de voorkeur gegeven aan de originele versie – want in een vertaling gaat heel veel van de oorspronkelijke sfeer verloren) en ben altijd een fan gebleven. Dat Hergé een oorlogsverleden heeft, kan mij hierbij weinig schelen – als men bij elke kunstenaar rekening zou moeten houden met zijn biografie, dan heeft men zijn werk!
Het is ZELFS nooit mijn bedoeling geweest Bianca Castafiore te beledigen, dat ik een prachtig personage vind (waar haar oorsprong ook ligt) en die ongetwijfeld de juwelenaria prachtig zingt (met weliswaar een sterk vibrato in de hoogte!).
Als ik U met een andere persoon verwarde (ALS dat zo is), was dat omdat U mij sterk qua uitspraken aan die persoon deed denken (en de voornaam is ook dezelfde). In dat geval mijn excuses.
En als ik die toon aansloeg, was dat omdat U vanaf Uw eerste repliek “waar haal je het WEERAL?” die toon tegen mij aansloeg.
We zullen wel nooit vrienden worden, maar kunnen we het hier nu niet bij laten?
MILLE SABORDS!!!!!