Komend seizoen klinken overal in de wereld weer Hollandse stemmen op de operatonelen. Place de l’Opera blikt in de agenda’s van de bekendste namen. Waar staan ze en wat zingen ze? In deel 12: Jan-Willem Schaafsma.

“Zijn hoogte is een grote kwaliteit, hij kan hoger dan ik. Hij is serieus, maar heeft ook een Buster Keaton-achtige humor.” Marcel Reijans sprak in september 2016 in een interview met Place de l’Opera vol lof over collega-tenor Jan-Willem Schaafsma, één van de leden van zijn herenzangensemble Taralli.

Schaafsma is een gewaardeerde kracht op de Nederlandse tonelen en podia. Hij blinkt uit in veelzijdigheid. Hij zingt oude meesters als Bach, Rameau en Händel, maar net zo goed romantische helden als Wagner en Verdi. Hij swingt met Bernstein, maar kan zijn zangkunst ook terugbrengen tot intieme proporties voor een kunstig lied. In het komende seizoen is hij te gast bij een aantal grote orkesten.

Vijf sterren

Op 18 en 19 oktober 2018 is Schaafsma samen met een paar collega’s van mannenensemble Frommermann te gast bij het Koninklijk Concertgebouworkest. Ze werken mee aan een uitvoering van Die sieben Todsünden, een ‘ballet chanté’ van Kurt Weill, dat in de concertsetting van de Grote Zaal van het Concertgebouw zonder dansers wordt uitgevoerd.

Naast Schaafsma staan tenor Erik Slik, bariton Mattijs van de Woerd, bas Marc Pantus, bariton Martin Winkler en zangeres Wende. Het werk van Weill wordt gecombineerd met Lamentations on the Disasters of War van Karim Al-Zand en een suite uit de opera De neus van Sjostakovitsj. Christian Macelaru heeft de muzikale leiding.

In vogelvlucht

Op 21, 22 en 23 september soleert Schaafsma in Alexander’s Feast, een ode van Händel op een libretto van Newburgh Hamilton. Hij zingt bij Luthers Bach Ensemble in achtereenvolgens de Grote Kerk in Leeuwarden, de Martinikerk in Doesburg en Der Aa-kerk in Groningen. Andere solisten zijn sopraan Lucie Chartin, countertenor Robert Kruizenga en bas David Greco. Peter Dijkstra dirigeert.

De kameropera Dejima van Rijndert van Woudenberg brengt Schaafsma op 25 oktober helemaal naar Tokyo. Het werk wordt opgevoerd in de Tokyo Opera City Concert Hall. Het Ensemble NOMAD verzorgt de muziek, in de cast onder anderen ook bariton Jan Willem Baljet.

Bij de Koninklijke Oratoriumvereniging Utrecht zingt Schaafsma op 10 november het oratorium Judas Maccabaeus van Händel. De uitvoering vindt plaats in de Jacobikerk in Utrecht en markeert het 165-jarige bestaan van het koor. Arthur Koopman dirigeert.

Een week later, 17 november, zingt de tenor een solo in Die Jahreszeiten van Haydn bij het koor Exultate Deo. De uitvoering in de Stadsgehoorzaal Leiden wordt gedirigeerd door Leo den Broeder. Sopraan Annegeer Stumphius en bariton Willem de Vries nemen de andere solopartijen voor hun rekening.

Bij het Luscinia Consort zingt Schaafsma op 24 november de Mis in c mineur van Mozart. Het concert vindt plaats in de Adriaanskerk in Dreischor. Op 1 december volgt nog een oratorium, het Stabat Mater van Haydn bij SoliAmersfoort in de Sint-Joriskerk in Amersfoort.

Bij de Amsterdamse Cantorij zingt Schaafsma tweemaal het Weihnachtsoratorium van Bach, in de Dorpskerk Abcoude (8 december) en de Waalse Kerk in Amsterdam (9 december). Andere solisten zijn sopraan Marjon Strijk, alt Dave ten Kate en bas Robbert Muuse. De muzikale leiding is in handen van Felix van den Hombergh.

De rest van december staat voor Schaafsma in het teken van de ‘Frommerkerst met Tommy Wierenga’, een familievoorstelling van het ensemble Frommerman, waarin uiteenlopend kerstrepertoire gezongen wordt. Er zijn van 12 tot en met 26 december negen voorstellingen in theaters in Nederland en België. Bij het slotconcert in de Philharmonie Haarlem (26 december) voegt sopraan Judith van Wanroij zich bij de heren.

In 2019 zingt Schaafsma nog twee programma’s bij Frommermann: een concert in de serie Scherpdenkers in het Muziekgebouw Eindhoven (5 februari) en het Concertgebouw (7 februari), met auteur Griet Op de Beeck, en een concert met hoogtepunten uit de afgelopen seizoenen in de Nieuwe Kerk in Den Haag (28 april).

Op 25 januari zingt Schaafsma de tenorsolo in Paulus van Mendelssohn in de Grote Kerk Gorinchem, een uitvoering van COV Gorkum.

Nog een COV, uit Leiderdorp, brengt op 23 februari het andere bekende oratorium van Mendelssohn, Elias. Ook daarin zingt Schaafsma de tenorpartij.

Met het IBF Orchestra brengt Schaafsma op 23 maart de Johannes Passion van Bach in het Muziekgebouw aan ’t IJ in Amsterdam. Het gaat om een geënsceneerde uitvoering door choreograaf Peter Leung. “Een frisse kijk op een oude liefde”, zo kondigt de concertzaal het aan. Musici van het Concertgebouworkest ondersteunen het IBF Orchestra. Verder op het podium het Nationaal Kinderkoor en solisten als sopraan Maartje Rammeloo en mezzosopraan Rosina Fabius. De productie staat op 18 april ook in het Alfredo Kraus Auditorium in Las Palmas, Gran Canaria.

Heel ander repertoire is de Petite Messe Solennelle van Rossini. Schaafsma zingt het werk op 31 maart bij COV Hilversum in het Muziekcentrum van de Omroep. Op 24 mei volgt nog een Petite Messe, dan in Broek op Langedijk.

Bij het Castricumse OV zingt Schaafsma op 5 april in de Matthäus-Passion in de Pancratiuskerk in Castricum. Op 12 april vertolkt hij een deel uit hetzelfde oratorium bij COK Hallelujah in de Dorpskerk in Katwijk aan Zee.

Tip

Jan-Willem Schaafsma besluit zijn seizoen met een tournee met de Nederlandse Bachvereniging. De intrigerende programmatitel Café Zimmermann verwijst naar het Zimmermannsche Kaffeehaus in Leipzig waar Bach samen met het Leipziger Collegium Musicum vele werken uitvoerde.

Het concert wordt geleid door violist Shunske Sato, naast Schaafsma soleren sopraan Lucie Chartin en bas Mattijs van de Woerd. De tournee begint op 12 mei in het Muziekgebouw aan ’t IJ in Amsterdam. Daarna zijn tot en met 19 mei nog uitvoeringen in Naarden, Utrecht, Arnhem, Maastricht en Den Haag. Zie voor meer informatie de website van de Nederlandse Bachvereniging.

Zie voor meer informatie over het seizoen van Schaafsma zijn persoonlijke website.