AchtergrondBinnenkortInterviews

Dunja Jocic zet Offenbach in beweging

Als er één componist is bij wie je niet stil kunt blijven zitten, is het Jacques Offenbach. Zijn zelden uitgevoerde opera Fantasio gaat op zondag 19 mei in première bij Opera Zuid. Danseres, choreograaf en voormalig olympisch atleet Dunja Jocic is verantwoordelijk voor de dans en de beweging. Haar eerste grote operaproductie.

Dunja Jocic: “Opera doet me een beetje denken aan filmmaken.” (© Bjorn Frins)

Dunja Jocic werd geboren in Belgrado, toen nog Joegoslavië, in een familie van filmmakers. Moeder een editor, vader een producer, broer een cameraman en inmiddels ook een producer. Dunja Jocic wilde echter niet in die voetsporen treden. Ze koos voor ritmische gymnastiek en schopte het ver, helemaal tot in het Joegoslavische olympische team.

In de jaren negentig braken de Joegoslavische oorlogen uit en kon niemand het land meer verlaten. Dat was funest voor het olympische team, dat langzaam wegzakte op de wereldranglijst. Dunja Jocic was inmiddels 16 jaar en besloot – ook vanuit de wetenschap dat een gymnaste slechts tot haar 20ste carrière maakt – een ander vak te kiezen. Een vriendin nam haar mee naar een balletschool: het begin van een succesvolle loopbaan als danseres en choreografe.

Je hebt gestudeerd aan de dansacademie van Codarts in Rotterdam. Hoe kwam je in Nederland terecht?
“Een vriend vroeg me om mee te gaan en auditie te doen in Rotterdam. Ik zei nee, omdat het in die tijd heel lastig was om een visum te krijgen. Je moest ’s nachts al in de rij voor de ambassade gaan staan in de hoop de volgende dag geholpen te worden. Maar die vriend zei: ik zal alles organiseren. En dat deed hij. We kregen een visum en deden auditie. Grappig genoeg kwam hij uiteindelijk in een ander land terecht en bleef ik alleen in Rotterdam.”

Hoe was je eerste jaar in Rotterdam?
“Het leven en de cultuur waren heel anders dan ik gewend was. De academie was geweldig, maar daarbuiten verveelde ik me erg. In Belgrado had ik een uitgebreid sociaal leven, in Rotterdam niet. Ik besloot daarom mijn opleiding te versnellen. Ik deed het in twee jaar, in plaats van vier.”

Ben je sindsdien altijd in Nederland gebleven?
“Nee, ik had nooit het idee om in Holland te blijven. Ik heb een tijdje in Frankrijk gewoond en ging terug naar Belgrado. Maar ik kreeg telkens weer werk in Nederland. Vervolgens werd ik verliefd… Nu woon ik in Amsterdam.”

Sinds wanneer houd je je ook bezig met choreografie?
“Ik had al vrij vroeg het idee om iets met choreografie te doen, maar een danscarrière is erg kort en ik wilde me niet laten afleiden. Ik wilde zo lang mogelijk dansen.

Toen ik 26 was, overleed mijn moeder. Dat was een zware tijd. Ik was non-stop in de studio aan het werk. Als herinnering aan mijn moeder maakte ik een eigen stuk, dat ik door een vriend liet filmen. Het was niet bedoeld voor publiek, maar zonder dat ik het wist, stuurde hij het naar een festival in Belgrado. Daar werd het warm ontvangen. Ik kreeg drie prijzen, waaronder een engagement om een avondvullende voorstelling te maken.”

Je hebt inmiddels heel wat choreografieën achter je naam staan. Dans je ook nog steeds?
“Ik heb drie jaar niet gedanst vanwege een zwangerschap. Maar in mijn laatste voorstelling, The Protagonist, heb ik weer gedanst. De tournee eindigde twee weken geleden. Ik moet zeggen dat het een zware opgave was. Pas de laatste paar voorstellingen kon ik er echt van genieten. Maar toen was het alweer afgelopen…”

Repetitiebeeld van Fantasio. Dunja Jocic: “Je kunt niet anders dan houden van deze muziek.” (© Bjorn Frins)

Nu werk je bij Opera Zuid samen met regisseur Benjamin Prins aan een productie van Fantasio. Had je al ervaring met opera?
“Bijna niet. Ik heb gedanst in een productie van Orfeo ed Euridice bij Opera North. En ik heb met componist Klaas de Vries Honderd nachten, honderd jaren gemaakt, maar dat was geen grote operaproductie.”

Hoe bevalt deze eerste grote productie?
“Ik houd ervan. Er zijn veel mensen en disciplines bij betrokken, dat vind ik spannend. Het is druk en er is weinig ruimte om fouten te maken. Het doet me een beetje denken aan filmmaken.

Lastig aan opera vind ik dat er zo veel regels en richtlijnen zijn. Als je met zangers werkt, heb je minder vrijheid. Als ze zingen, kunnen ze niet zo veel doen. Ze moeten de dirigent kunnen zien en ze moeten zelf te horen zijn, dus kunnen ze bijvoorbeeld niet op een bepaald moment draaien. Je bent voortdurend aan het onderhandelen over wat je wilt en wat mogelijk is.”

Kende je Jacques Offenbach?
“Nee, het is niet muziek waar ik zelf naar zou luisteren. Maar ik moet zeggen: nu de philharmonie zuidnederland erbij gekomen is en ik al die zangers hoor zingen, kan ik niet anders dan ervan houden. Ook ik neurie de deuntjes inmiddels na.

Wat voor mij een groot verschil en een grote uitdaging bij deze productie is, is dat ik met bestaande muziek werk. Dat doe ik bijna nooit. Ik maak altijd eerst de dans en laat er dan muziek op zetten.”

Offenbachs muziek zit vol leven en beweging. Wat doe je daar als choreograaf mee?
“Ja, de muziek is heel dynamisch. Er gebeurt veel. Ik probeer dat in de dans niet simpelweg te onderstrepen, ik probeer een andere laag te vinden en die te visualiseren, bijvoorbeeld door net een andere ritmiek of dynamiek te kiezen.

We werken met heel jonge dansers, voor wie dit hun eerste grote productie is, dus we hebben hard moeten werken. We hebben veel uren gemaakt. Maar dat hoort bij opera, zo heb ik geleerd.”

Smaakt deze productie naar meer opera?
“Ja, ik vind het heel spannend om hiermee bezig te zijn. Tegelijk wil je als choreograaf veel vrijheid en dat is in een opera lastig.”

De première van Fantasio is aanstaande zondag. Ben je tevreden met het resultaat?
“Ik ben een persoon die altijd denkt: ik kan meer, het kan beter. Maar ik ben niet ontevreden!”


Fantasio is een romantische komedie over de jonge student Fantasio, die zijn leven een andere wending wil geven. Na de dood van de geliefde hofnar Saint Jean neemt Fantasio diens plaats in. Hij hoopt zo het hart te winnen van prinses Elsbeth.

Opera Zuid voert het werk uit in coproductie met Club Guy & Roni’s Poetic Disasters Club en FASHIONCLASH. De muzikale leiding is in handen van Enrico Delamboye en Benjamin Prins regisseert. In de cast zingen onder anderen Romie Estèves, Anna Emelianova, Huub Claessens en Francis van Broekhuizen.

Fantasio gaat op 19 mei in première en is tot en met 30 juni in verschillende theaters in het land te zien. Zie voor meer informatie de website van Opera Zuid.

Vorig artikel

Festival Oude Muziek in het teken van Napels

Volgend artikel

Seizoen Deutsche Oper am Rhein 2019/2020

De auteur

Jordi Kooiman

Jordi Kooiman

Jordi Kooiman is journalist en muziekliefhebber. Hij richtte in januari 2009 Place de l'Opera op en leidt sindsdien het magazine.