Opera beleven zoals dat voor de coronacrisis kon, in een volle zaal met orkest en solisten, zit er voorlopig niet in. Maar buiten kan, vanwege afstand en besmettingsgevaar, veel meer. Nu ook het reizen minder beperkt is dan voorheen, is Italië een reële optie voor echte opera. We belichten twee festivals.

Opera in de openlucht heeft op dit moment veel voor op uitvoeringen in een theater. Er zijn vaak meer mogelijkheden om publieksstromen te spreiden en de kans op virusbesmetting wordt veel kleiner geacht dan binnen. De mogelijkheid van veel bezoekers leidt bovendien tot een rendabele productie. Tel daar de grote ruimte op de bühne en voor het orkest bij op.

In Italië hebben festivals op verschillende plaatsten hun aangepaste programmering bekendgemaakt. Nu de reisbeperkingen in veel landen worden opgeheven, kunnen liefhebbers op grote afstand van ons land terecht voor complete operaproducties. Het zijn er minder, en de programma’s van de festivals worden ingekort, dus het aantal kaarten dat beschikbaar komt, is schaars.

Martina Franca

Dirigent Fabio Luisi, die vanaf 2012 vijf jaar lang het interbellum vulde tussen James Levine en Yannick Nézet-Séguin bij de Metropolitan Opera in New York, is muzikaal leider van het Festival della Valle d’Itria in Martina Franca, een stadje in de regio Apulië, hoog in de hak van de laars in het zuiden. Het programma voor de 46ste editie is aangepast, maar biedt binnen het thema van de mythe van Ariadne twee werken van Richard Strauss.

De organisatoren maakten in recordtijd een herzien programma met artistiek leider Michele Spotti en muzikaal leider Fabio Luisi, beiden dirigent. Hun werk brengt, zo stelt de organisatie, nieuwe zuurstof in het stadje Martina Franca en de omliggende regio. De binnenplaats van het Palazzo Ducale wordt aangepast aan de geldende hygiëneregels. Er zullen twee werken worden opgevoerd die Richard Strauss componeerde voor een orkest van 37 musici. Het orkest wordt samengesteld uit musici van het orkest uit Bari.

De eerste titel is Der Bürger als Edelmann uit 1917, waarvoor Strauss muziek componeerde op een libretto van Hugo van Hofmannsthal, die zich baseerde op Molière. In de stijl van Lully/Molières comédie-ballet zullen een acteur en een danser de voorstelling vormgeven in een regie door Stefano Massini.

Fabio Luisi leidt zelf de vier uitvoeringen van Ariadne auf Naxos van Richard Strauss. Sopraan Carmela Remigio zingt de titelrol, naast onder anderen tenor Piero Pretti en sopraan Jessica Pratt.

Naast de opera’s zijn er concerten door bekende namen in Martina Franca, zoals Sara Mingardo, Anna Caterina Antonacci en Alex Esposito.

Zie voor meer informatie over het festival, dat van 14 juli tot en met 2 augustus wordt gehouden, de website www.festivaldellavalleditria.it.

Macerata

In de uit 1823 stammende Sferisterio Arena in Macerata vinden deze zomer twee producties plaats: Don Giovanni in een geënsceneerde versie en tweemaal een concertante Trovatore. Door de aangepaste programmering is de geplande productie van Tosca twee jaar uitgesteld.

Met twee opera’s vanaf 18 juli wordt, zo zeggen de organisatoren, de jarenlange traditie van het festival niet onderbroken en zal de editie van deze zomer een demonstratie zijn van veerkracht en hoop. De organisatie gelooft dat kwalitatief hoogwaardige en rendabele producties – op beperkte schaal – mogelijk zijn deze zomer.

De enscenering van Don Giovanni is haalbaar omdat het stuk kan worden opgevoerd met een te overzien aantal musici en zangers. De voorstelling werd gecoproduceerd met de Chorégies d’Orange en daardoor is er al een basisregie. Die zal worden aangepast aan de lokale omstandigheden van de arena. Artistiek directeur Barbara Minghetti onthulde dat er geen echte decors komen, maar projecties op de grote achterwand van de arena.

Regisseur Davide Livermoore belooft inkijkjes in het werk van Mozart en Da Ponte, met Leporello als de metafoor van de werkende man en de Commendatore als symbool van de onderwereld. Zij geven de tegenkleur aan het karakter van Don Giovanni, een nonchalante man vol zelfvertrouwen, aldus de regisseur.

Don Giovanni wordt vanaf 18 juli zesmaal gespeeld onder muzikale leiding van Francesco Lanzillotta in de regie van Davide Livermoore. Mattia Olivieri zingt de titelrol, Tommasas Barea is Leporello en Karen Gardeazabal zingt Donna Anna.

Een concertante versie vervangt de oorspronkelijk bedoelde scenische opvoering van de opera Il trovatore van Verdi. Onder leiding van dirigent Vincenzo Milletari zingen onder anderen Massimo Cavalletti (hij zong drie jaar geleden Ford in Falstaff bij De Nationale Opera), Roberta Mantegna en Sonia Ganassi. De uitvoeringen zijn op 12 juli en 1 augustus.

Zie voor meer informatie de website van het festival.