Goed nieuws uit Brussel: de Munt gaat weer open voor publiek. Met liefst veertien voorstellingen van Puccini’s Tosca pakt het operahuis op 11 juni de draad weer op. Intendant Peter de Caluwe betreurt het weliswaar dat er slechts 200 bezoekers mogen worden toegelaten in een zaal met 1.150 stoelen, maar beter dit dan niks.

Om de zangers van de belangrijkste rollen van Tosca in de lange speelreeks niet over te belasten, wordt er gewerkt met twee bezettingen. Om de maatregel van anderhalve meter afstand in de orkestbak te kunnen uitvoeren, realiseerde Frédéric Chaslin een reductie van Puccini’s partituur voor verkleind ensemble. Wie het nog niet aandurft naar het theater te gaan, kan enkele dagen na de laatste voorstelling op 2 juli de productie in een regie van Rafael Villalobos en gedirigeerd door Munt-chef Alain Altinoglu op internet beleven.

Getuige de aankondiging op de website krijgt deze Tosca geen doorsnee aanpak. ‘De regie richt de schijnwerper op de politieke, morele en religieuze druk die het Vaticaan uitoefende op de personages van Tosca. Er zitten referenties in aan de film Salò o la 120 giornate di Sodoma van Pasolini. Sommig scènes kunnen als aanstootgevend ervaren worden.’

Het publiek komt evenwel behoorlijk opdagen voor het live-evenement. Net zoals er ook flinke belangstelling volgde op de bekendmaking van het volgende seizoen, vertelt een optimistisch gestemde Peter de Caluwe. ‘Van ons vaste publiek heeft op dit moment 83 procent het abonnement vernieuwd. Als we vanaf september of oktober met een volledige zaalbezetting mogen spelen, dan blijven we met een beetje geluk in balans wat betreft de financiële inkomsten en uitgaven.’

Tudor-drama’s

De Caluwe wijst erop dat de Munt in het coronaseizoen grote steun kreeg uit een speciale financiering die Tax Shelter heet. De Belgische overheid verleent fiscale voordelen aan bedrijven die investeren in kunst en cultuur, zoals de film- of de podiumkunsten. ‘We hebben voor Tosca 560.000 euro binnengehaald, wat het verlies aan kaartverkoop heeft opgevangen. Doordat we vorig jaar niet speelden, hadden we minder uitgaven. We hebben veel kunnen besparen op personeel. En producties die we in voorbereiding hadden, schuiven we door naar volgende seizoenen.’

‘Voor de compilatie van de vier Tudor-drama’s van Donizetti zijn de decors volledig af en de kostuums zijn deels klaar. Met de bezetting die gepland stond voor afgelopen mei, voeren we de productie uit in de lente van 2023. Ja, met Lenneke Ruiten in de rol van Maria Stuarda’, bevestigt De Caluwe. Hij verwacht dat door het spreiden van al gemaakte kosten de financiële balans voor het aflopende seizoen in evenwicht blijft.

Federaal afhankelijk

De Munt viert eind komend seizoen nadrukkelijk het 250-jarig bestaan van een operaorkest speciaal voor de Muntschouwburg. In Brussel wordt al sinds 1700 opera opgevoerd, maar een vast orkest was er toen nog niet.

Aanvankelijk was het reilen en zeilen van de Munt een stedelijke aangelegenheid, maar in 1963 nam Belgische regering de verantwoordelijkheid over. Door de vergaande opdeling van de macht in het huidige federale staatsbestel, hangt de Munt als federale instelling ergens tussen de andere opera-instellingen in, die gefinancierd worden door respectievelijk Vlaanderen en Wallonië. Administratief is de Munt ondergebracht bij het federale ministerie van Buitenlandse Zaken, bij gebrek aan een ministerie voor Cultuur.

De Munt afficheert zichzelf als ‘het federale operahuis in de hoofdstad van Europa’. Wijst dat op financiële ondersteuning vanuit de Europese Unie? ‘Van de EU krijgen we helemaal niets, net zo min als van de stad Brussel’, reageert De Caluwe. ‘We zijn helemaal afhankelijk van de federale regering.’ Hij stuurt sinds 2005 als intendant het huis aan. ‘Mijn mandaat loopt af in de zomer van 2025. Dan ben ik hier precies twintig jaar. Ik verwacht niet dat ik na drie periodes herbenoemd wordt.’

Onder zijn leiding werd het systeem van streaming ontwikkeld, dat zijn nut meer dan bewees tijdens de lockdown van de culturele instellingen. ‘De belangstelling is vorig jaar opgelopen tot ruim een half miljoen kijkers, waarvan een flink aantal uit het buitenland. Ongeveer een derde is vast publiek. Onze laatste gestreamde productie was The Turn of the Screw. Een kaartje kostte 10 euro. Via ons eigen kanaal trokken we 3.600 bezoekers, dat is drie keer een volle Muntschouwburg. Het was een coproductie met het tv-kanaal Mezzo; daar schakelden een paar tienduizend liefhebbers op in. We gaan beslist door met streaming, ook al is er momenteel sprake van een internationaal overaanbod. Maar het levert wel nieuw publiek op’, aldus De Caluwe.

Grand opéra

Het komende seizoen brengt een grote verscheidenheid van titels. ‘Ik heb dit seizoen geen thema. Vorig jaar wel, maar toen had ik geen publiek’, merkt hij met enig cynisme op. Bijzonder element is de herneming na tien jaar van Les Huguenots, een grand opéra die onverwacht veel bijval oogstte bij het Brusselse publiek. ‘Het is één van de grootste successen in mijn loopbaan bij de Munt. Bij mijn voorgangers bestond er geen belangstelling voor. Grand opéra was voor hen veel te bourgeois en pompeus. Ik vind dat opera dat soms ook mag zijn, over de top, dramatisch’, stelt De Caluwe.

Met optimisme kijkt hij naar de resterende seizoenen van zijn mandaat. In 2023 krijgt de bij de International Opera Awards bekroonde productie van Tsaar Saltan een herneming. De Munt was bij de Opera Awards ook genomineerd voor de onderscheiding als beste operahuis, maar die titel ging naar het Teatro Real in Madrid. ‘Volkomen terecht’, reageert De Caluwe. ‘Dat huis heeft het afgelopen jaar zo veel bijgedragen aan de operacultuur door te blijven spelen mét publiek. Ik gun het ze van harte.’