Komend weekend gaat de herneming van Vliegende Hollander door Holland Opera in première. De cast is vrijwel ongewijzigd, alleen de rol van God wordt gezongen door een voor Nederland nieuwe naam. De Vlaamse Emma Posman maakt haar Nederlandse theaterdebuut. We spraken haar bij de laatste repetities in de Veerensmederij in Amersfoort.

Vliegende Hollander werd vorig jaar in korte tijd door Holland Opera geproduceerd als een coronaproof alternatief voor de geplande grote productie Divorce of Figaro. Artistiek leider Niek Idelenburg componeerde in het voorjaar van 2020 zijn eerste opera op een libretto van Joke Hoolboom. Zij baseerde zich op de tekst van Heinrich Heine over het lot van de dolende schipper die vervloekt wordt door de duivel en met zijn bemanning eeuwig moet blijven dwalen op zee.

Idelenburg vertelde vorig jaar over zijn muziek: ‘Ik heb voor alle rollen als basis een bepaald idioom gekozen. Bach is God, dat stond meteen voor me vast. Die keuze hielp erg om bij het componeren een vorm te vinden. Ik heb een achtergrond in Bach en barok en vind het leuk om daarmee te spelen.’

Door de coronabeperkingen konden vorige zomer maar weinig mensen Vliegende Hollander zien en daarom komt er vanaf zaterdag 31 juli een nieuwe serie. ‘We zetten voor deze nieuwe speelperiode weer even de punten op de i’, vertelt muzikaal leider Niek Idelenburg in een pauze van de repetities. ‘De cast is vrijwel hetzelfde als vorig jaar, alleen hebben we voor de rol van God een nieuwe sopraan. We kenden Emma Posman en haar vocale kwaliteit van de audities voor Zauberflöte Requiem, dat we in 2018 speelden. Ze kon toen niet meedoen omdat haar een contract werd aangeboden voor het Young Singers Project van de Salzburger Festspiele.’

Glazen cabine

Via de trap die ze heel vaak bestijgt om op haar plek in het decor te komen gaat Emma voor naar haar kleedkamer. Die ligt net achter de glazen cabine vanwaar God neerkijkt op de mensheid. Ze kan alles in de gaten houden op grote schermen die camerabeelden van overal ter wereld geven.

Emma Posman stapte kortgeleden in de bestaande productie, als nieuweling in de cast. ‘Ik moet snel werken om me de rol eigen te maken, maar ik word goed begeleid. Ik kende één van de zangers, Martijn Cornet, al van een productie in Essen, verder was iedereen nieuw. Ze maakten het me makkelijk om te integreren.’

‘De uitnodiging van Holland Opera voor Vliegende Hollander paste heel goed in mijn agenda. Het hele schema ligt overhoop door corona en ik had deze zomer tijd om naar Amersfoort te komen. Ik heb eerst de partituur doorgenomen en zag dat de ligging van de rol ideaal is voor mijn stem. Het is nieuw werk, er hangt nog geen traditie omheen en dat maakt dat je zelf veel kunt doen in de interpretatie.’

Tijdens het gesprek wordt haar kostuum, de jas die ze als God zal dragen, binnengebracht. Statig wit, met speciale schoenen en handschoenen. ‘Het scheelt echt in je beleving als je tijdens de repetities je kostuum al kunt proberen. De rol van God is vorig jaar gecreëerd, maar ik krijg zeker vrijheid om dingen anders te doen.’

Die ene avond

De parallel is wat gezocht, maar zowel nu bij Holland Opera als in de zomer van 2018 in Salzburg werd ze gevraagd om in te vallen. Zoiets kan een versnelling in de carrièremogelijkheden van een jong talent betekenen. Dat was het zeker voor Emma Posman in Salzburg. Ze was daar voor een jongerenproductie van Die Zauberflöte toen ze een paar uur voor aanvang werd gevraagd om in te vallen als de Koningin van de Nacht in de grote productie van dirigent Constaios Carydi en regisseur Lydia Steier in het Festspielhaus.

‘Ik had drie uur om me voor te bereiden. Natuurlijk kende ik de aria, maar letterlijk terwijl de opera op het podium werd opgevoerd heb ik in de kleedkamer het laatste kwintet ingestudeerd en de regieaanwijzingen in me opgenomen. De voorstelling tijdens de Salzburger Festspiele werd die avond ook nog live uitgezonden op Arte.’

‘Uit die ene avond is zo veel voortgekomen. Ik was 23, nog niet helemaal afgestudeerd en eigenlijk voor een kleine productie in Salzburg. Ik werd uitgenodigd om de Koningin van de Nacht in Berlijn, München, Hannover en Essen te zingen. Het was een kickstart. Er gingen heel veel deuren voor me open. Het leidde ook tot mijn eerste optreden in Nederland, in het tv-programma Podium Witteman.’

Door corona werd er veel verschoven of gecanceld in de agenda van Posman. Ze was afgelopen seizoen lid van het jonge ensemble van het Grand Théâtre de Genève. Ze zou er Knappe en Blumenmädchen zingen in Parsifal, maar die productie werd op de premièredag geannuleerd. Een complete Traviata werd afgelopen juni vervangen door een montageproductie, Traviata Barrée. Ze gaf enkele streamingconcerten vanuit Bozar in Brussel en er waren opnamen voor de Vlaamse klassieke radiozender Klara.

Scherp kantje

Toen de Italiaanse tenor Gianfranco Cecchele een opname van Emma Posman hoorde, was hij zo onder de indruk dat hij haar een partituur stuurde met een tekst: ‘Emma heeft de wereld aan haar voeten.’ Voor haar rol bij Holland Opera was dat een voorspellende gedachte. Ze vertelt: ‘Het is een hele opdracht om God te zingen. Het is een heersende rol. In deze opera is God niet alleen goed. Ze staat voortdurend tegenover de Duivel, met wie ze een machtsstrijd voert.’

‘In mijn gedachten zou God overal boven staan en het goede zijn. Hier is dat anders. Hier gaat God een weddenschap aan met de Duivel, dat is een scherp kantje. De vloek op het lot van de zeeman, die maar eenmaal per zeven jaar aan land mag, dat is een beetje sadistisch. Wat me helpt, is dat ik al zo vaak de Koningin gezongen heb. Ook in die rol moet je een heersende macht uitstralen. Ik zing vanuit een glazen cabine, via beeldschermen houd ik overzicht op de wereld. God op haar werk, zo zit ik aan het bureau voor de monitoren.’

Niks te klagen

De nabije toekomst ziet er voor Emma Posman goed uit. Ze is laureaat van de MM Academy van het Brusselse operahuis de Munt. Daar zal ze komend voorjaar een rol zingen in de Puccini-productie Il trittico, in Suor Angelica. Daarna verkast ze vanaf juni naar Gent voor een productie van Opera Ballet Vlaanderen. In een programma met concertaria’s en instrumentale composities van Mozart staat Posman op het podium met twee collega’s en met dansers van het huis, gechoreografeerd door Anne Teresa De Keersmaeker. ‘Ik heb al veel concerten gezongen in België. De concertzalen zijn bekend voor me en nu kijk ik ernaar uit in de grote operatheaters te mogen zingen. Niks te klagen: ik zit nog maar drie jaar in het vak en ik krijg die kansen al.’

En met welke rollen kunnen we haar lokken om weer eens, na Vliegende Hollander, in Nederland te komen zingen? ‘Ik zing supergraag belcanto. Een rol als Norina in Don Pasquale zou ik heel graag zingen. Susanna in Le nozze die Figaro spreekt me ook zeer aan. Ik wil na de Koningin ook andere Mozart-rollen doen. Denk aan Ilia in Idomeneo. Rossini zing ik ook heel graag. Die rollen zitten klaar in mijn repertoire, dus die kom ik hier met veel plezier zingen.’

Het instrumentaal ensemble en de vocale cast van Vliegende Hollander hebben nog een paar dagen voor de première op zaterdag 31 juli. De muziek is gerepeteerd, de betoverde piano – bespeeld door de ‘dolende ziel’ – is geprepareerd en Holland Opera is klaar om tot 12 september bezoekers te ontvangen. Wederom coronaproof. Een testuitslag of QR-code is niet nodig, want de anderhalve meter is gegarandeerd.

Zie voor meer informatie de website van Holland Opera.

Hieronder de trailer die vorig jaar werd gemaakt: