Eindelijk. Twee jaar nadat Bruid Te Koop! in première had moeten gaan, gaat de productie daadwerkelijk in première. De jonge sopraan Laetitia Gerards zingt de hoofdrol van Marshenka, haar grootste operarol tot nu toe. ‘Marshenka is een fantastisch karakter.’

Het was vrijwel exact twee jaar geleden dat de regering voor het eerst beperkende coronamaatregelen afkondigde. Die eerste van vele persconferenties kwam twee dagen voor de première van Bruid Te Koop! bij de Nederlandse Reisopera in Enschede.

Nu Laetitia Gerards terug is in Enschede om de première op 2 april voor te bereiden, heeft ze af en toe flashbacks van die tijd. ‘Ik ben een enorme optimist. Ik weet nog hoe ik destijds dacht: ach, misschien kunnen we de laatste paar shows nog doen…’

De realiteit was een stuk somberder. De productie werd naar het najaar verschoven en vervolgens nog verder uitgesteld. Gerards verloor echter nooit de hoop dat het ervan zou komen. ‘Toen de productie uiteindelijk voor april dit jaar ingepland werd, wist ik: het gaat gebeuren.’

Marshenka

Bruid Te Koop! is een nieuwe Nederlandse bewerking van Bedřich Smetana’s opera Prodaná Nevěsta. De Reisopera presenteert het als ‘sexy sprookje voor volwassenen’. Anne Lichthart schreef de Nederlandse tekst, die ze samen met regisseur John Yost ontwikkelde.

De twee gaan verder dan vertalen. Ze houden de hoofdlijn aan, maar veranderen veel aan de plot en de personages. Ook aan Marshenka, Laetitia Gerards rol. ‘Ze is pittiger gemaakt’, vertelt de sopraan. ‘Ze is echt een meid van deze tijd. In het origineel was ze een jonge vrouw die zich gedroeg hoe ze zich moest gedragen. In onze productie kiest ze voor zichzelf, haar liefde, haar dromen.’

Marshenka is ooit als bruid beloofd aan een zoon van Micha, een noodgreep van haar ouders als onderpand voor een lening. Marshenka heeft echter al een vriendje, Jenik, en weigert pertinent. ‘Ze is een fantastisch karakter’, vindt Gerards. ‘Ze is alles. Slim, lief, bruisend, pittig, eigenwijs. Ze weet wat ze wil en doet alles om dat te krijgen. Gemeen is een groot woord, maar ze is wel heel eerlijk. Ze blijft dicht bij haar hart en kan daardoor heftig reageren. Ik begrijp haar wel.’

Gerards zoekt altijd raakvlakken in een personage om een geloofwaardige vertolking te kunnen geven. ‘Als ik een personage niet goed begrijp, kan ik haar ook niet goed spelen. Ik denk dat je altijd een groot deel van jezelf in een rol zoekt. In het geval van Marshenka herken ik haar directheid, haar passie en haar eigenwijsheid.’

Eigen taal

Bijzonder aan de Reisopera-productie is de taal: Nederlands. Dat is een taal die in het huidige operabedrijf weinig gehoord wordt, soms zelfs bewust gemeden wordt. Want een lekkere zangtaal is het niet. ‘Het is een enorme uitdaging’, zegt Laetitia Gerards. ‘Wij hebben veel brede klanken, terwijl klassieke zang heel verticaal is. Het maakt het technisch moeilijk, zeker in de hoogte. Hoe hoger je zingt, hoe moeilijker het is verstaanbaar te blijven. Soms moet je zeggen: de muziek is nu even belangrijker.’

Schrijver Anne Lichthart beschreef haar hertaling in een eerder interview als ‘klare taal’. Ze vertelde: ‘Sommige zangers smulden ervan, anderen moesten best even wennen. Het is zeker anders dan ze gewend zijn. Wat ik heel interessant vind om te zien, is hoe met taal wordt omgegaan. Schrijvers en zangers gebruiken ander gereedschap. Ik heb woorden, zij hebben hun stem. De tekst moet zingbaar blijven, maar de inhoud moet ook overeind blijven.’

Stamina

De productie was in feite al helemaal ingestudeerd, maar de cast zit nu in een verkorte repetitieperiode om alles weer op te halen. ‘Ik merk dat heel veel is blijven hangen’, zegt Gerards. ‘Teksten, regieaanwijzingen, muzikale dingen. Op sommige punten dacht ik: ik moest toch dit doen, waarom deed ik dat niet? Toen ontdekte ik dat ik het niet onthouden had omdat het niet klopte bij mijn rol. Ik heb meer inzicht in wat goed voelt, wat juist is voor Marshenka.’

Marshenka is de grootste rol in Laetitia Gerards carrière tot nu toe. Ze zong wel eerder grote rollen, bijvoorbeeld een hoofdrol in de Reisopera-productie van A Little Night Music, maar niet in zo’n omvang, met groot orkest, in een productie waarin ze een groot deel van de tijd op de planken staat. ‘Stamina is belangrijk. Ik moet zoeken naar een goede lijn van begin tot eind. Er zijn momenten dat ik moet durven loslaten en momenten dat ik de teugels in handen moet houden.’

Wie is de Mol?

Gerards is ondertussen een stuk bekender in Nederland dan twee jaar geleden dankzij haar deelname aan het tv-programma Wie is de Mol?. ‘Ik word wel op straat herkend’, beaamt ze, ‘maar dat vind ik niet zo belangrijk. Ik heb ook geen ambitie om een tv-carrière te maken. Maar dit programma paste echt bij mij. Acteren, liegen, bedriegen, op avontuur: het was perfect.’

De sopraan kreeg heel veel reacties op de uitzendingen, die haar echt raakten. ‘Ik heb ontzettend veel berichtjes van jonge meisjes gehad die schreven dat ze mijn filmpjes hebben opgezocht en nu ook zangles willen nemen. Wow! Als ik een paar van zulke kinderen heb kunnen inspireren voor opera, was het de moeite waard.’

Bruid Te Koop! gaat op 2 april in première in het Wilminktheater in Enschede en toert tot en met 12 mei door het land. Zie voor meer informatie de website van de Nederlandse Reisopera.

Meer lezen

Lichthart maakt Smetana verstaanbaar