Echt glanzend van uiterlijk en iets dikker van omvang oogt de nieuwe brochure van Nationale Opera & Ballet voor seizoen 2022/2023. Wat betreft het operadeel staan er, inclusief het Opera Forward Festival, zestien producties op de rol. Voor het ballet zijn het er elf, waarvan één gezamenlijk: het requiem van Verdi. Gezongen en gedanst.

La liberté? De vrijheid? Onder die noemer presenteert De Nationale Opera een opvallende schakering aan opera’s. Die begint meteen in september met de herneming van Carmen, waar de vrijheidsdrang van afspat, in de spannend ogende enscenering die Robert Carsen in 2009 voor DNO maakte. ‘Is vrijheid niet één van de meest omstreden thema’s van onze samenleving?’ vraagt intendant Sophie de Lint zich af in het voorwoord van de brochure.

Ook de tweede productie, de niet eerder door DNO gespeelde opera Königskinder van Engelbert Humperdinck, handelt over vrijheid, die een prins en een ganzenhoedster opeisen in hun liefde voor elkaar. In deze productie keert voormalig chef-dirigent Marc Albrecht terug in de orkestbak, samenwerkend met regisseur Christof Loy. Ook de bij DNO ingeburgerde sopraan Doris Soffel is van de partij, als heks.

Met hoge verwachting kan worden uitgekeken naar de wereldpremière van een opera op een libretto van de beroemde satire Animal Farm van George Orwell. ‘All animals are equal but some are more equal than others.’ Hoe zal dat klinken op de muziek van de Russische componist Alexander Raskatov, bij DNO goed bekend als schepper van de surrealistische opera A Dog’s Heart uit 2010?

In Ändere die Welt gaan twee Nederlandse muziektheatermakers, componist Leonard Evers en librettist-regisseur Mart van Berckel, aan de slag met het thema ‘Brengt revolutie de bevrijding die zij belooft?’. Een coproductie met de Nederlandse Reisopera en Opera Zuid.

Viotti met operette

De ogen en vooral oren zullen in het komende seizoen gericht zijn op chef-dirigent Lorenzo Viotti, die aan zijn tweede ronde bij DNO begint, met als eerste productie verrassenderwijs Operetta Land, in november en december. Al in het eerste interview dat Place de l’Opera met hem had (april 2019) verklaarde hij: ‘Operette is een genre dat ik ongelooflijk waardeer. Ik denk dan aan de werken van Franz Léhar, aan die andere Strauss, Johann, en de Franse muziek van Jacques Offenbach.’

Die zitten dan ook in Operetta Land, met scènes uit hun stukken, losjes aan elkaar geregen door de Nederlandse theatermaker Steef de Jong. Het wordt een sprookjesachtige voorstelling voor alle leeftijden en doelgroepen. Jonge zangers uit de operastudio van DNO krijgen hierin hun kansen op het grote toneel, met in de bak het Nationaal Jeugd Orkest, een nieuwe samenwerking voor Viotti.

Met zijn eigen Nederlands Philharmonisch Orkest komt Viotti, ook in december, in de bak met Turandot van Giacomo Puccini voor liefst elf voorstellingen. Twee grote producties in één periode, Viotti vindt het heerlijk. ‘Het beviel mij afgelopen zomer zó goed om aan twee totaal verschillende projecten tegelijkertijd te werken, de opera Der Zwerg en de concertmis Missa in tempore belli. Hoewel ik met twee producties door elkaar krankzinnig lange dagen heb gemaakt, was het de inspanning dubbel en dwars waard. Dus dat doe ik graag opnieuw’, aldus de dynamische maestro, die er bij de perspresentatie ontspannen onderuitgezakt bij zat.

Hoe het einde van Turandot zal zijn, wilde hij nog niet onthullen. Puccini liet het werk onvoltooid achter bij zijn dood in 1924. Collega-componist Franco Alfano verzorgde op basis van schetsen een afronding. Maar er bleef onvrede heersen over Alfano’s oplossing. In 2001 voltooide de befaamde Luciano Berio een nieuw einde. In die versie dirigeerde Riccardo Chailly bij DNO in 2002 Turandot in een regie van Nikolaus Lehnhoff. Een herneming volgde in 2010, toen onder leiding van Yannick Nezet-Séquin.

In de komende nieuwe productie van Barrie Kosky zingt Tamara Wilson de titelrol. Twee tenoren, de Duitser Martin Muehle en de Oezbeek Najmiddin Malyanov, mogen in afwisseling de harten beroeren met ‘Nessun dorma’.

‘Het was een grote wens van zowel mij als Sophie de Lint om drie opeenvolgende seizoenen met het orkest én met Barrie Kosky aan een reeks opera’s van Puccini te bouwen’, zegt Viotti. ‘Maar dan bleef er maar één grote titel over per seizoen. Het Nederlands Philharmonisch Orkest staat bekend om zijn ervaring in de werken van Richard Strauss. Zo viel de keus naast Puccini’s Turandot op Strauss’ Rosenkavalier.’ De oogstrelende productie die regisseur Jan Philipp Gloger met ontwerper Ben Baur in 2016 voor DNO maakte wordt ervoor van stal gehaald.

Voor elk wat wils

DNO heeft ook enkele kleine projecten ingevlochten. Zoals Perle noire: meditations for Joséphine. In coproductie met het Théâtre du Châtelet in Parijs zetten sopraan Julia Bullock, regisseur Peter Sellars, componist Tyshawn Sorey (hij schreef een liedcyclus Perle noire) en het International Contempory Ensemble een eerbetoon neer voor Joséphine Baker.

Het valt op in de komende programmering dat er voor elk wat wils in zit. Barok met een nieuwe productie van Händels Giulio Cesare, uit de koker van regisseur Calixto Bieito, met countertenor Christophe Dumaux in de titelrol en Emmanuelle Haïm als dirigent bij Le Concert d’Astrée. Belcanto met Donizetti’s Maria Stuarda met Marina Rebeka in de titelrol. En de laatromantische, Tsjechisch gekleurde sprookjesopera Rusalka van Antonín Dvořák met het Concertgebouworkest onder leiding van Joana Mallwitz, haar debuut bij DNO en orkest.

Er zijn ook enkele eigentijdse, meer experimentele producties, plus twee projecten voor jong publiek (schoolvoorstellingen): Het Lijflied van Lucas Wiegerink en Be Opera XL met smakelijke hapjes uit de operaliteratuur. ‘Hopelijk wordt het een seizoen dat wij volledig volgens plan kunnen brengen’, verzucht Sophie de Lint in haar voorwoord. ‘Dat zou een bevrijding zijn, in zekere zin zelfs een catharsis.’

Hieronder een overzicht van alle producties in seizoen 2022/2023:

Carmen (G. Bizet) herneming
3 t/m 22 september 2022
Nederlands Philharmonisch Orkest, Koor van DNO, Nieuw Vocaal Amsterdam
Dirigent: Jordan de Souza
Regisseur: Robert carsen
Solisten: J’Nai Bridges, Stanislas de Barbeyrac, Lukasz Golinski e.a.

Königskinder (E. Humperdinck) nieuwe productie
6 t/m 22 oktober 2022
Nederlands Philharmonisch Orkest, Koor van DNO, Nieuw Vocaal Amsterdam
Dirigent: Marc Albrecht
Regisseur: Christof Loy
Solisten: Daniel Behle, Olga Kulchinska, Doris Soffel e.a.

Het meisje, de jager en de wolf (V. Mendonca) wereldpremière
15 t/m 23 oktober 2022
Regisseur: Inne Goris.
Familievoorstelling voor 6+.

Blue (J. Tesori) Europese première
7 t/m 22 november 2022
Residentie Orkest
Dirigent: Kwamé Ryan
Regisseur: Tazewell Thompson
Solisten: Kenneth Kellog, Elizabeth Llewelynn e.a.

Operetta Land nieuwe productie
20 november t/m 30 december 2022
Nationaal Jeugd Orkest
Dirigent: Lorenzo Viotti
Regisseur: Steef de Jong
Solisten: Eleonora Hu, Michael Wilmering, Ian Castro.

Turandot (G. Puccini) nieuwe productie
2 t/m 30 december 2022
Nederlands Philharmonisch Orkest en Koor van DNO
Dirigent: Lorenzo Viotti
Regisseur: Barrie Kosky
Solisten: Tamara Wilson, Najmiddin Mavlyanov, Lucas van Lierop e.a.

Het Lijflied (L. Wiegerink) wereldpremière
september 2022 t/m januari 2023 in diverse theaters
Regisseur: Alma Terrasse
Familievoorstelling voor 6+.

Giulio Cesare (G.F. Händel) nieuwe productie
16 januari t/m 5 februari 2023
Le Concert d’Astrée
Dirigent: Emmanuelle Haïm
Regisseur: Calixto Bieito
Solisten: Julie Fuchs, Christoph Dumaux, Emily d’Angelo e.a.

Messa da Requiem (G. Verdi) nieuwe productie met Het Nationale Ballet
9 t/m 25 februari 2023
Rotterdams Philharmonisch Orkest en Koor van DNO
Dirigent: Eun Sun Kim
Regisseur/choreograaf: Christian Spuck
Solisten: Federica Lombardi, Yulia Matochkina, Freddie de Tommaso, Alexander Vinogradov.

Animal Farm (A. Raskatov) wereldpremière
3 t/m 16 maart 2023
Nederlands Kamer Orkest en Koor van DNO
Dirigent: Bassem Akiki
Regisseur: Damiano Michieletto
Solisten: Gennady Bezzubenkov, Misha Kiria, Marcel Beekman, Francis van Broekhuizen e.a.

Perle noire (T. Sorey) Europese première
9 t/m 13 maart 2023
International Contempory Ensemble
Dirigent: Tyshawn Sorey
Regisseur: Peter Sellars
Solist: Julia Bullock als Joséphine Baker.

Ändere die Welt! (L. Evers) wereldpremière
10 t/m 12 maart 2023
Ludwig Orkest
Dirigent: Leonard Evers
Regisseur Mart van Berckel
Solisten: leden van De Nationale Opera Studio.

Der Rosenkavalier (R. Strauss) herneming
13 april t/m 2 mei 2023
Nederlands Philharmonisch Orkest
Dirigent: Lorenzo Viotti
Regisseur: Jan Philipp Gloger
Solisten: Maria Bengtsson, Angela Brower Christof Fischesser e.a.

Maria Stuarda (G. Donizetti) nieuwe productie
6 t/m 28 mei 2023
Nederlands Kamer Orkest en Koor van DNO
Dirigent: Enrique Mazzola
Regisseur: Jetske Mijnssen
Solisten: Marina Rebeka, Aigul Akhmetshina, Ismael Jordi e.a.

Be Opera XL nieuwe productie
24 t/m 28 mei 2023
Nederlands Philharmonisch Orkest
Regisseur: Eric Robillard
Solisten: Marijje van Stralen, Makudu Seneoana e.a.
Familievoorstelling voor 6+.

Rusalka (A. Dvořák) nieuwe productie
2 t/m 25 juni 2023
Koninklijk Concertgebouw Orkest
Dirigent: Joana Mallwitz
Regisseur: Philipp Stölzl
Solisten: Johanni van Oostrim, Annette Dasch e.a.

Zie voor meer informatie de website van De Nationale Opera.