De Nationale Opera seizoen ’23-’24.
Met een heldere, onderhoudende en zeer betrokken presentatie door directeur Sophie de Lint, werd het seizoen 23-24 op zaterdag 10 maart aan de pers voorgesteld.
Centraal stelde de Lint daarbij een van de latere voorstellingen van het seizoen, de wereldpremière van The Shell trial. De opera van Pulitzerprijs winnares Ellen Raid over de gewonnen zaak van duizenden ´normale mensen´ tegen mega multinational Shell, vormde de introductie tot het gehele seizoen dat als thema ´verantwoordelijkheid´ meekreeg. In een live interview met Reid en regisseur Gable Roelofsen sprak de Lint over de nieuwe opera en over verantwoordelijkheid in het algemeen. Het lopende seizoen had als thema ´vrijheid´ en met vrijheid komt verantwoordelijkheid, is de gedachte.
Ellen Reid had eigenlijk na haar met de Pulitzer Prize bekroonde opera P R I S M in 2019 geen behoeft aan het schrijven van een nieuwe opera, maar toen ze The Shell Trail te lezen kreeg kon ze geen ‘nee’ zeggen. Het werk voeldo zo opera-achtig aan. Het sprak haar aan dat het ‘brainy’ stuk is en dat er in het Opera Forward Festival plaatst voor is. Bijzonder is ook leden van het Koninklijk Concertgebouw orkest zullen meewerken. Ellen Reis is Artist in Residence bij het KCO. .
The Shell Trial, gebaseerd op het toneelstuk De zaak Shell van Anoek Nuyens en Rebekka de Wit, is een co-commissie en coproductie met de Opera van Philadelphia en het Bregenz Festival én een coproductie met de Maastrichtse theatergroep Het Geluid. Net als Ellen Reid is regisseur Gable Roelofsen en diens zus Romy Roelofsen, een documentair verhalenverteller. En net als Reid wil hij samen met zijn groep Het Geluid publiek uit een de niet gebruikelijk culturele sector naar het theater lokken. In Amsterdam gaat de opera op 16 maart in wereldpremière met onder meer Julia Bullock.
Nieuw publiek
Sophie de Lint greep de presentatie van het nieuwe seizoen aan om ook wat cijfers over het lopende seizoen bekend te maken, die verrassend waren. Onderzoek had uitgewezen dat bij Carmen en Turandot er 32% nieuw publiek aanwezig, bij geheel nieuwe, dus niet traditionele opera´s was er zelfs een aanwas van 42% nieuw publiek. Met het nieuwe seizoen wil de opera die trend natuurlijk doorzetten. De opera wil meer publiek uit de niet traditionele culturele sector aanboren. Bij de volledig uitverkocht serie van Animal Farm, was er duidelijk spraken van een nieuw publiek, evenals bij Perle Noire en in De Meervaart bij de première van Ändere die Welt, waarover op Place de l’opera een uitgebreid verslag volgt.
Het seizoen 2023-2024 brengt veertien grote producties, waarvan drie wereldpremières, vier nieuwe producties, drie producties die niet eerder bij de DNO te zien waren en vier herinstuderingen. Daarnaast zijn er nog drie familievoorstellingen.
Wereldpremierès
Tijdens het Opera Forward Festival 23-24 wordt Oedipus Rex van Stravinsky gecombineerd met een werk dat als vrouwelijke tegenhanger gaat dienen; Antigone van Sammy Moussa. De regie is in handen van choreograaf Wayne McGregor, Erik Nielsen heeft de muzikale leiding.
De reeds genoemde wereldpremière van The Shell trial is op 16 maart 2024 eveneens tijdens het Opera Forward Festival. In het reguliere seizoen wordt op 23 december The Theory of everything van componist Carlijn Metselaar en multidisciplinaire spoken word-artieste Roziena Salihu gepresenteerd. Hanne van de Vrie heeft de muzikale leiding over dit nieuwe werk, dat geregisseerd zal worden door Naomi van der Linden. De opera is een werk voor iedereen vanaf 8 jaar en is zogenaamde spoken-word opera, waarin het gaat om de wetenschappelijke en filosofische fenomenen´ tijd en ´de theorie van alles´. De voorstellingen vinden plaats in de nieuwe, compleet verbouwde Studio Boekman in de Nationale Opera & Ballet in Amsterdam
De nieuwe producties
OP 11 november gaat de nieuwe Lohengrin in première in de regie van Christof Loy en met Lorenzo Viotti, die zijn eerste Wagner opera zal dirigeren. De titelrol wordt gezongen door Daniel Behle, Elsa is Malin Byström, Thomas Jonannes Meyer zingt Telramund, Marina Safina is Ortud, Athony Robin Schneider is Koning Heinrich en Björn Bürger zal de Heerrufer zingen. Het Nederlands Philharmonisch orkest neemt plaats in de orkestbak en chefdirigent Edward Ananian-Cooper zal ´zijn´ Operakoor instuderen.
Ook geheel nieuw is de derde opera in de Tudor Koninginnen trilogie van Donizetti, Roberto Devereux. Na Anna Bolena en Maria Stuarda bundelen dirigent Enrico Mazzola en regisseur Jetske Mijnsssen hun gezamenlijke talenten voor de opera over Koningin Elisabeth en haar desastreuze verhouding met Roberto Devereux, de graaf van Essex. In de belangrijkste rollen zijn Barno Ismatullaeva als Elisabetta, Angela Brower als Sara en Ismael Jordi als Roberto te horen. De productie, waarvan de première in Amsterdam op 18 april gegeven wordt, is een samenwerking met het Palau de les Arts Reina Sofia in Valencia en het Teatro San Carlo in Napels.
Lorenzo Viotti en Barrie Kosky maken hún Puccini-drieluik compleet met Puccini´s drieluik Il trittico die op 3 mei 2024 in première gaat. Na Tosca en Turandot zal het duo hun theatrale- en muzikale ideeën met het publiek delen in Il Tabarro, Suor Angelica en Gianni Schicchi. Na de dramatische thriller Tosca en de iets controversiëlere donkere Turandot nu het drieluik met twee diepe drama´s en een komedie waarin in alle drie de dood een hoofdrol speelt. Verrassend is de casting van bariton Michael Volle, toch vooral bekend als vertolker van rollen in het grote dramatische repertoire zoals Wotan, Barak, Jochanaan en Hans Sachs. Zijn vertolking eerder aan de Met van de titelrol in Falstaff getuigde echter van een groot komisch talent, dat hij nu weer kan inzetten voor de vertolking van de sluwe komische titelheld Gianni Schicchi. Zijn dramatische kant zal hij gebruiken voor de rol van de getormenteerde Michele in Il Tabarro.
Het drieluik gaat op 3 mei 2024 in première. In de drie opera´s verder DNO-bekenden als Joshua Guerrero (Tosca), Elena Stikhina( Madame Butterfly) en Eva Kroon (o.a. Les contes d´Hoffmann en Königskinder). De Amerikaanse mezzosopraan Reahann Bruce-Davies, die later dit lopende seizoen haar huisdebuut zal maken als Jezibaba in Rusalka, neemt de rol van de wrede Zia Principessa in Suor Angelica en de rol van La frugola in Il Tabarro voor haar rekening. Helena Rasker is ook in twee rollen te horen evenals Polly Leech en Mark Omvlee. Lea Hawkins neem de rol van Giorgetta in Il Tabarro op zich en Juliana Grigoryan krijgt de eer om opera’s bekendste sopraanaria ‘O mio babbino caro‘ als Lauretta in Gianni Schicchi te mogen zingen.
De laatste echt nieuwe productie voor DNO is Fidelio in de regie van Abdriy Zholdak, onder muzikale leiding van Andrés Orozco -Estrada, die voor het Koninklijk Concertgebouw Orkest plaats zal nemen. Jacquelyn Wagner zingt Leonore, Eric Cutler is Florestan en Nichoals Brownlee zingt Pizzaro. De premiere is op 5 juni 2024.
De kleinere rollen zijn in handen van Fredrik Bergman, Linard Vrielink en Anna El-Kashem. De Ukraïner Andriy Zholdk geldt als een van de interessantste regisseurs van onze tijd en zijn cinematische stijl doet denken aan die van Tarkovsky en Bergman.
De productie van Agrippina van Händel, die op 13 januari 2024 in première zal gaan, is nieuw voor DNO, maar geen ‘eigen’ nieuwe productie. Ottavio Dantone neemt de muzikale leiding voor zijn rekening in deze coproductie met het Royal Opera House Covent Garden en twee staatsopera´s in Duitsland, te weten die van Hamburg en die van München. Barrie Kosky is de originele regisseur van de productie die in 2019 al Londen en München te zien was.
Het muzikale ensemble Accademia Bizantine zal de voorstellingen begeleiden. In de titelrol is Stéphanie d’Oustrac te horen, Nerone wordt vertolkt door John Holiday en Poppea door de Chinese Ying Fang.
Ook nieuw voor De Nationale Opera, maar geen geheel nieuwe productie, is Der Aufstieg und Fall der Stad Mahagonny van Kurt Weill. Covid 19 maatregelen zaten de originele première dwars, waarna het werk in de productie van Ivo van Hove in Antwerpen bij Opera Ballet Vlaanderen zijn echte première kende. Nu opent De Nationale Opera haar nieuwe seizoen op 6 september met deze opera. Markus Stenz dirigeert en in de cast enkele illustere namen als Evelyn Herlitzius Alan Oke, Nikolai Schukoff en Thomas Johannes Meyer. Aankomende ster Lauren Michelle zingt de rol van Jenny.
De opera Innocence van Kaija Saariaho is ook een grote coproductie en nieuw voor DNO. Na de wereldpremière in 2021 in het Festival van Aix -en -Provence is de opera nu te zien in Amsterdam. Een cast met heel veel Nederlandse operazangers, als Thomas Oliemans, Lenneke Ruiten, Lilian Farahani en Frederik Bergman wordt aangevuld met internationale zangers die onder leiding van Elioa Schwarz in de regie van Simon Stone het indrukwekkende en aangrijpende verhaal van Innocence op de planken zullen zetten. Een opera over trauma, daders en slachtoffers. Première 7 oktober.
Naast al het nieuws komen er ook een producties terug. Zo is wederom Die Zauberflöte te zien in de regie van Simon Mc Burney. Dit keer dirigeert Riccardo Minasi. In de cast onder meer Minjie Lei (Tamino) Ying Fang, (Pamina), terugkerende Thomas Oliemans, (Papageno) en Rainelle Krause (Die Königing der Nacht). Christoff Fischesser zingt de rol van Sarastro. Eerste voorstelling in deze serie op 1 december.
Ook Een lied voor de maan, de familie opera van Mathilde Wantenaar, was eerder bij De Nationale Opera te zien en keert nu terug.
De opera is gebaseerd op een boek van Toon Tellegen en het verhaal over een mol (Vera Fiselier) die de maan wil opvrolijken door muziek voor hem te schrijven, is een perfecte eerste kennismaking met opera. Vanaf 22 oktober in de nieuwe Studio Boekman en van 5 tm 12 november ook nog op tournee door het land.
La traviata van Verdi is een van de, zo niet dé populairste opera´s ter wereld. De oorspronkelijk productie van De Norske Opera (Oslo) van Tatjana Gürbaca maakte veel indruk in 2021, maar de voorstellingen waren haast een net zo´n kort leven beschoren als dat van de titelheldin Violetta. Na vier vierstellingen moest de serie afgebroken worden vanwege de COVID maatregelen. Nu is de opera terug met een mooie cast.
De Roemeense sopraan Adela Zaharia zingt Violetta, Bodgan Volkov en Liparit Avetisyan alterneren als Alfredo en George Petean zingt vader Germont. De muzikale leiding heeft net als in 2021 Andrea Battistoni. Het Rotterdams Filharmonisch Orkest is voor deze productie te gast. De première is op 27 januari 2024.
Opera Forward Festival
Als onderdeel van het Opera Forward festival keert theatermaker Nina Spijkers terug na haar productie van Avventure di anima e di corpo. Wat ze precies met studenten van de Nationale Opera Studio en leden van Opera Zuid en de Nederlandse Riesopera gaat maken, was nog niet bekend ten tijde van de perspresentatie.
Vorig jaar bleek Boekman van Harpert Michielsen een diep ontroerende kleine gesprokenwoordvoorstelling over Emanuel Boekman. Hup Herman! was een eerdere voorstelling van de originele theatermaker. Drie keer brengt hij Hup Herman! terug naar de Nationale Opera. De zogenaamde hardop-lees-opera ope een verhaal van Yvonne Jagtenberg over hangbuikzwijntje Herman, met een acteur/ zanger (Harpert Michielsen) en een muzikant (Joost Brouwer) is van 10 tot en met 13 april 2024 in Studio Boekman te zien voor kinderen vanaf 2 jaar.
Kaarten
De kaartverkoop voor losse kaarten en nieuwe abonnementen gaat op 9 mei van start, wanneer er vanaf 12.00 kaarten voor de eerste groep opera’s besteld kunnen worden. Van Mahagonny tot en met Die Zauberflöte. De tweede groep voorstellingen van Agrippina tot en met Fidelio gaat op 24 augustus pas in de verkoop. Abonnementhouders, vrienden, donateurs, en leden van de Geefkringen krijgen berciht per email over wanneer zij hun kaarten kunnen bestellen of verlengen.
Voor meer informatie kunt u tegen die tijd op de website van De Nationale Opera terecht.
Kalender van premières
Voor uw gemak even alle première-data op een rijtje in chronologische volgorde:
06/09/2023: Aufstieg und Fall der Stadt Mahagonny
07/10/2023: Innocence
22/10/2023: Een lied voor de maan
11/11/2023: Lohengrin
01/12/2023: Die Zauberflöte
23/12/2023: The Theory of Everything
13/01/2024: Agrippina
27/01/2024: La Traviata
09/03.2024: Oedipus Rex/Antogine
16/03/2024: The Shell trial
10/04/2024: Roberto Devereux
o3/05/2024: Il trittico
05/06/2024: Fidelio
Voor de nieuwe voorstelling van Nina Spijikers is nog geen datum bekend, maar die vindt plaats in het Oepra Forward fetsivak tussen 9 en 17 maart 2024.
Verder lezen, luisteren en kijken
Enkele recensies, artikelen en video’s van opera’s die terugkeren of voor het eerst te zien zullen zijn.
La traviata, toen nog gepland voor een hele serie van matinees, voorbeschouwd door Jordi Kooiman
Tosca en Turandot, beiden besproken door Franz Straatman.
Kijk naar de trailer van Die Zauberflöte uit 2014
Introductie filmpje over Innocence
De auteur
