Issachah Savage’s debuut als Peter Grimes
Op 6 oktober gaat bij De Nationale Opera een nieuwe productie van Peter Grimes van Benjamin Britten in premiere. De regie is van Barbora Horáková. De titelrol wordt gezongen door de Amerikaanse tenor Issachah Savage, die een rol-én huisdebuut maakt. Tijd om met hem te spreken over zijn rol, zijn carrière en deze productie.
Hoe verliep het repetitieproces tot nu toe?
Het repetitieproces voor onze Grimes was behoorlijk intens, maar ongelooflijk de moeite waard; samenwerken met collega’s en nieuwe ideeën ontdekken. Elke dag ontwikkelde zich met een extreem hoge vraag naar intense en constante energie.
Een huisdebuut en roldebuut. Brengt dat voor jou extra spanning met zich mee?
Ja, er is altijd wat extra druk als je zowel een huisdebuut als een roldebuut maakt. Er is de wens om een sterke indruk te maken met het gezelschap en recht te doen aan zo’n complexe rol als Peter Grimes. Deze combinatie kan zeer energiek en opwindend zijn, maar ook een beetje zenuwslopend. Dus ik probeer de realiteit van een dubbeldebuut op afstand te houden en me alleen op het personage te concentreren.
Peter Grimes is een opera over een buitenstaander. In hoeverre heeft het onderwerp betrekking op jou als persoon?
Het thema ‘een buitenstaander zijn’ is iets waar ik mij op persoonlijk vlak zeker mee kan identificeren, vooral als performer die vaak navigeert tussen verschillende culturele en artistieke werelden. Het isolement van Grimes en de manier waarop hij omgaat met het oordeel van anderen resoneert sterk met veel moderne ervaringen, waaronder die van mij. Hoewel de exacte omstandigheden verschillend kunnen zijn, is het gevoel van verkeerd begrepen of buitengesloten te worden universeel.
Hoe zie jij Grimes? Schuldig aan de eerste misdaad? Schuldig aan andere misdaden of zelf slachtoffer van roddels, of erger nog, van discriminatie?
Ik zie Grimes als een diep getroebleerd individu, gevangen in een storm van maatschappelijk oordeel en zijn eigen innerlijke demonen. Of hij wel of niet schuldig is aan de eerste misdaad is dubbelzinnig; althans volgens Britten’s opera, en die dubbelzinnigheid maakt deel uit van wat hem zo’n uitdagend personage maakt. Hij is zeker niet in elk opzicht onschuldig – zijn hardheid en onvermogen om verbinding te maken leidt tot tragische gevolgen – maar er is een sterk argument dat hij zelf ook een slachtoffer is; van wreedheid, roddels, discriminatie en het onvermogen van de gemeenschap om hem te begrijpen of te accepteren.
Hoeveel van Brittens persoonlijke leven stoppen regisseur Barbora Horáková en jij in ‘jouw’ Grimes? Of op een veel breder niveau: in hoeverre moet er in zijn of haar werk rekening worden gehouden met het leven van de componist?
Het persoonlijke leven van de componist zou waarschijnlijk een opera op zichzelf kunnen zijn, en kan van invloed zijn geweest op zijn schrijven van personages als Grimes. Barbora (Horáková) en ik hebben ons echter juist geconcentreerd op het interpreteren en presenteren van Grimes als een op zichzelf staand personage met zijn eigen psychologische diepgang en context. Het leven van een componist kan zeker waardevol inzicht bieden in zijn werk, maar ik weet niet zeker of dit op de voorgrond moet staan of zelfs maar deel moet uitmaken van een interpretatie. Het maken van de correlatie waar de componist dat niet heeft gedaan, zou afbreuk kunnen doen aan de oorspronkelijke bedoeling van de partituur. Ik denk dat dit werk uiteindelijk voor zichzelf spreekt; met of zonder medeweten van Brittens persoonlijke leven.
Het is bizar om in de 21e eeuw nog steeds over raciale typecasting te moeten beginnen. Van Otello tot de titelrol in Omar’s Journey (van Rhiannon Giddens en Michael Abels) volgend jaar en nu een outcast in Peter Grimes, is er nog steeds typecasting of beschouw je deze keuzes niet langer als een probleem?
Helaas bestaat typecasting nog steeds in de opera, net als in veel van de podiumkunsten. Ik denk echter dat er een groeiend bewustzijn is van de behoefte aan meer diverse en inclusieve castings praktijken. Peter Grimes is een rol die meer gaat over de psychologische toestand van het personage en minder over zijn ras, dus ik beschouw mijn casting in deze rol niet als typecasting. Maar het lijkt erop dat het een voortdurend gesprek is in de operawereld.
Als je Otello ook vanwege je huidskleur aangeboden krijgt, is dat dan goed of slecht? Het zou kunnen betekenen dat mensen dezelfde strategie voor Tristan of Siegfried overwegen en deze alleen aan blanke zangers aanbieden.
Nou, dat is precies wat het betekent. Iemand casten OF weigeren voor een rol op basis van huidskleur is in veel opzichten problematisch voor onze kunstvorm. Het bevestigt niet alleen het idee dat bepaalde rollen tot bepaalde rassen ‘behoren’, het berooft onze operagemeenschap ook van onbenut potentieel of grootsheid. Inclusieve vertegenwoordiging voor en achter de gordijnen biedt een prachtige kans om ons publiek te laten groeien, en misschien een betere relatie met de jongere generatie op te bouwen en een nieuwe relatie te vormen met demografische gegevens die helemaal niet worden bediend.
Heeft het winnen van een aantal belangrijke prijzen en lovende kritieken hoge verwachtingen gewekt en hoe ga je om met deze status als de nieuwe ‘real deal’ als tenor voor de heldenenor-rollen? Je hebt naar mijn mening een zeer lyrische heldische stem die zowel de Italiaanse spinto-rollen als de Duitse partijen kan zingen.
Waar plaats je jezelf?
Nou ja, ik heb een paar heel bijzondere momenten gehad in mijn carrière. Maar ik probeer me gewoon te concentreren op mijn eigen artistieke reis in plaats van op externe druk. Voor mij is die druk zelden nuttig. Ik waardeer de lyrische kwaliteiten in mijn stem en gebruik het gewicht wanneer dat nodig is. Ik ben gewoon geïnteresseerd in het zingen van repertoire dat mij aanspreekt en waarvan ik denk dat ik er iets speciaals in kan bieden; van lyrico-spinto tot enkele van de meer lyrische rollen.
Heb jij droomrollen?
Er zijn nogal wat rollen die ik graag zou willen ontdekken, zoals Laca (in Jenůfa), Florestan (Fidelio), Parsifal… En ik hoop zeker ooit een Samson (Samson et Dalila) te zingen.
Productie informatie
Update op 5 oktober: Helaas is Issachah geveld door een keelontsteking. De titelrol zal voorlopig overgenomen worden door de Britse tenor John Findon.
Peter Grimes gaat op 6 oktober in De Nationale Opera& Ballet in Amsterdam in premiere. Daarna voorstellingen op 9, 13*, 15, 18 en 22 oktober. De voorstellingen beginnen om 19.30 uur behalve op 13 oktober*, de Matinee, die om 14.00 uur begint.
Lorenzo Viotti dirigeert en in de cast onder meer Johanni van Oostrum als Ellen Orford, Leigh Melrose als Kapitein Balstrode, Helena Rasker als Aunti en Lucas van Lierop als Bob Boles.
Het Nederland Philharmonisch Orkest zit in de bak en er is een grote rol van het Koor van de Nationale Opera, geleid door Edward Ananian-Cooper.
De volledige cast en alle overige informatie vindt u op de website van De Nationale Opera.
Peter Franken zal voor Place de l’Opera verslag doen van de première.
Verder kijken, luisteren en lezen.
Issachah Savage als en over Bacchus in Ariadne auf Naxos.
Peter ’t Hart zag vorig jaar een voor hem onvergetelijke productie van Peter Grimes in Keulen.