Op zaterdag vindt de grote finale van de 57^ste International Vocal Competition (IVC) plaats in het Theater aan de Parade in ’s Hertogenbosch. Het is inmiddels de tweede competitie met countertenor Andrew Watts in functie als artistiek en algemeen directeur van de jubilerende zangwedstrijd. Hoe is het afgelopen jaar geweest?

‘Het was het meest buitengewone jaar. Een leercurve. Nou, niet eens een curve. Het was gewoon recht omhoog. Ik ben officieel op 1 september 2023 begonnen en tegen het einde van die maand presenteerde ik de Lied Duo-wedstrijd en moest ik dingen plannen voor 2024. Er waren ook dingen die ik moest veranderen. We hebben heel goed gekeken naar de manier waarop de IVC draaide en hoe het zichzelf presenteerde.

De IVC was altijd groot op het internationale toneel, maar als je gefinancierd wordt door de gemeente en de provincie Brabant, moet je daar zichtbaar zijn. Dus dat hebben we gedaan: we hebben onze zichtbaarheid op sociale media met 2004 % uitgebreid. We zijn nu zichtbaar in het straatbeeld, we hadden een pop-up opera, we hebben opera op de Opera op de Parade dagen gehad, en meer.

Het financieringsplan voor 2024 – 2028 is goedgekeurd en wordt alom geprezen. Maar toch worstelen we nog steeds met voldoende financiering door instanties. De kunsten bevinden zich wereldwijd in deze vreselijke puinhoop, ook in Nederland, en je weet dat de regeringen zeggen: ‘we willen geen muziek’. Ik weet niet waar deze onzin vandaan komt. Waarom zouden we de kunsten niet willen? Het is zogenaamd elitair maar het is goedkoper om naar de opera te gaan dan naar een voetbalwedstrijd!

Nieuwe activiteiten

We zijn in gesprek gegaan met lokale scholen. We hebben contact gehad met wat ik de enthousiastelingen noem, de amateurs, de lokale mensen die nu bij ons komen en we doen workshops met ze.

We hebben een nieuwe website, we hebben heel nieuwe chique nieuwsbrieven en we bouwen ook relaties op met andere organisaties. We hebben nu een zeer nauwe relatie met De Nationale Opera Academie en de Jonge artiesten Studio van de Nationale Opera. Dankzij mij, als zanger, hebben we toegang tot alle jonge artiestenprogramma’s. Daar delen we veel informatie en dat werkt heel goed.

Ik heb ook een nieuw plan opgezet, genaamd Pay What You Can Afford, betaal wat je je kunt veroorloven. Om een voorbeeld te geven; een student die geïnteresseerd is in muziek en in Groningen woont kreeg een klein briefje waarin stond dat ze mij moesten schrijven. Als ze me dan geschreven hadden kregen ze een treinkaartje. Ze kwamen en ze deden een klein bedrag in de pot. We moeten mensen aanmoedigen om te komen en het gaat niet om enorme winst uit de kaartverkoop.

Festival

We hebben de festivalweek toegevoegd. Naast de competitie hebben we vrijdagavond een concert gegeven met het Bach Collegium ‘s Hertogenbosch. Daarin zongen Nederlandse solisten.

We hebben een boekpresentatie gedaan van Discovering Voices. Daarin hebben we alles wat de IVC doet uitgelicht. We hebben masterclasses met Dame Gwyneth Jones, Eva Maria Westbroek, Roberta Alexander, Michael Chance en Rosemary Joshua. De World Federation of International Music Competitions houdt hier hun jaarlijkse seminar. We organiseren een lezing over duurzaamheid in de opera en er is een rondetafelgesprek over stemmen. Regisseur Sir David Poutney komt een lezing geven over de toekomst van competities en of competities wel goed zijn voor jonge zangers. Ik kan gerust stellen dat dat zo is.

Er zijn mensen in de wereld die zeggen dat we deze jonge artiesten niet mogen beoordelen. Maar ze worden hun hele carrière lang beoordeeld. Je stapt het podium op en zelfs voordat je een noot gezongen hebt zeggen ze: ‘oh, ik heb nooit geweten dat hij dat kon zingen’ of ‘Kijk, dat kan hij niet. Eén gemiste noot!’

Andrew Watts volgde Ivan van Kalmhout op als directeur. Je zei dat je een paar dingen uit het verleden hebt veranderd.

‘Ik moest kijken naar het soort mensen met wie ik wil werken en leuk vind. Dat is mijn taak: ik wil iets maken dat samenhangend is, zodat alle onderdelen samenwerken. Als ik beloof iets te leveren zal ik dat leveren. Ik ben niet bereid om loze beloftes te maken. En het allerbelangrijkste is dat we niet voor míj́ presteren, maar voor onze jonge artiesten. Ik heb het gevoel dat organisaties soms uit het oog verliezen waar ze precies mee bezig zijn. Ik wil mensen enthousiast maken voor alles wat de IVC doet en ze laten beseffen dat het op het hoogst mogelijke niveau is. Zelfs deze schoolworkshops die we net hebben gedaan. Ik denk dat we op het hoogste niveau moeten beginnen, zonder enig compromis.

Het belangrijkste idee is om potentieel te bieden, daar is deze competitie voor. Het gaat absoluut om de drie D’s; Discover, Deliver and Develop, de drie O’s; Ontdekken, Opleveren en Ontwikkelen. Het is mijn taak om ervoor te zorgen dat de zangers die we hier deze week hebben, goed terecht komen. Zelfs degenen die de halve finales niet hebben gehaald moeten daar een kans voor krijgen. Ik heb een middag vrijgemaakt waarop ze bij mij komen zitten en we kunnen ontdekken waar ze zich bevinden in hun carrière, met wie werken ze, waar ze heen kunnen. Ik denk dat het heel belangrijk is dat er een niveau van zorg voor deze artiesten is.

Toen ik je een jaar geleden sprak was je van plan om met je gezin naar Nederland te verhuizen. Hoeveel tijd ben je nu in Den Bosch?

 Daar hadden we het over gehad, maar dat is gewoon onpraktisch. Ik probeer elke maand 10 dagen op kantoor te zijn, maar ik heb een zangcarrière waar ik nog steeds heel actief in ben. Er zijn mensen die zeggen dat je maar één baan moeten hebben. Maar eigenlijk zie ik het niet als iets negatiefs, omdat ik nog steeds verbonden ben met het hart van het bedrijf waar ik zangers in plaats. Ik heb toegang tot en gesprekken met mensen met wie ik kan praten omdat ik nu deze baan heb. En als ze me vragen: ‘Heb je iemand die dit of dat stuk over twee jaar kan zingen?’ kan ik adviseren.

Ik moet zeggen dat het leuke is dat de IVC binnen het Nederlandse opleidingssysteem opnieuw wordt ingebed, omdat we deze samenwerkingen hebben met alle conservatoria en alle kunstenaarsgroepen. We trekken een aantal goede Nederlandse zangers aan.

Hoe was het om je te verdiepen in het provinciale deel van de competitie. Het is een internationale competitie en je wilt dat deze op het wereldtoneel staat, maar je hebt te maken met lokale sponsors en lokale autoriteiten.

We hebben heel goede sponsors die al vele, vele jaren bij ons zijn. En ze zijn allemaal lokaal gevestigd in Nederland en in regio Den Bosch. Politiek speelt uiteraard een belangrijke rol in de IVC omdat we gefinancierd moeten worden door de politici. Maar het lijkt erop dat we een nieuwe kloof met de burgemeester hebben overbrugd. Ik heb de burgemeester en de minister van Cultuur onder de voorkeuzetoets als ik ze nodig heb. En dat zijn de relaties die je als artistiek directeur moet koesteren.

Je hoeft deze politici nooit de les te lezen. Je moet luisteren naar wat ze zeggen en je mag het er niet mee eens zijn, zolang je maar je standpunt duidelijk maakt. En dat moet ook zo zijn, denk ik, in elke omgang met politici, hoewel het negen van de tien keer behoorlijk frustrerend kan zijn. Je moet heel afgemeten zijn in je reactie.

We hebben een buitengewoon gastgezin netwerk waar we niet zonder zouden kunnen. We zijn de enige competitie ter wereld die deelnemers een gastgezin aanbiedt. Onze gastgezinnen zijn buitengewone mensen en ze wonen in de mooiste huizen. We hebben iets dat echt speciaal is, maar het moet wat opgepoetst worden en teruggeplaatst worden als de parel in de kroon, als het meest magische.’

Hoeveel meer heb je nodig om je dromen waar te maken?

‘Idealiter zou ik nog eens 100.000 euro per jaar willen. Feit is dat we een heel klein team zijn dat ontzettend hard werkt. Er komt stoom uit de computers.

Het team is zo toegewijd, maar we hebben meer mensen nodig hebben als we de IVC gaan uitbreiden en er alles aan kunnen doen om ons zichtbaar te maken. Voor de stad, het land en voor de mondiale kunsten en netwerken hebben we mensen nodig die ons helpen. Ik probeer ervoor te zorgen dat de mensen in mijn team samen met mij overleven. We zijn allemaal op dezelfde reis en we gaan allemaal een stap verder omdat we erin geloven. Mijn ambitie is absoluut realistisch. Maar de middelen die ik heb moeten opnieuw worden bekeken om die ambitie te kunnen verwezenlijken. We hebben maar één fulltime personeelslid en de rest is parttime, inclusief mijzelf.

De overheden prijzen ons om hoe geweldig onze visie is, maar dan is het belangrijk dat diegenen de daad ook bij het woord voegen. Ik kan het alleen waarmaken als ik een team heb dat mij kan helpen om het te leveren. Je kunt niet blijven zeggen: ‘Kun je dit komen doen voor 20 cent?’

Een groot deel van de visie gaat over onderwijs. Het gaat over het opleiden van een nieuw publiek, over het opleiden van nieuwe zangers. Ik denk dat als we een soort onderwijsprogramma hadden gehad met een ontwikkelingspersoon, dan zouden we echt een verschil kunnen maken. Het is zo simpel; het zijn maar manuren.’

Over vijf jaar is het weer een groot jubileum, 75 jaar IVC. Waar zie jij de competitie in 2029?

‘Ik zie mezelf iets grijzer!  Ik zie de competitie als een van de top zes competities, gelijkwaardig aan Operalia, aan de Koningin Sonja Competitie, aan de Mirjam Helin International Singing Competition in Helsinki. Ik zie onze competitie als een manier om onze deelnemers een ervaring te blijven bieden die nergens anders te vinden is. We bieden een stukje van de Nederlandse levensstijl en buitengewone kansen voor hun carrière. Ik zou het graag financieel wat comfortabeler zien en ik zou ons ook graag zien uitbreiden naar misschien een kinder- of amateurcompetitie.’

Competities concurreren met elkaar. Hoe vergelijk je de IVC met de concurrentie?

‘Ik denk niet denk dat de hoogte van het prijzengeld het belangrijkste is. ‘Alsjeblieft, hier heb je 50.000 Euro’, maar wat betekent dat? Wie beheert dat? Als ik iemand ook maar 10 Euro geef, wil ik controle. Ik wil zien wat wij voor ze kunnen doen. Ik denk dat het echt om de verbindingen en de netwerken gaat die je kunt opbouwen. Het is heel belangrijk dat je daadwerkelijk de reis met de kunstenaars begint en hun handen vasthoudt totdat ze klaar zijn om te vliegen en ze agenten hebben en dat soort zaken. We stellen ze voor aan agenten en zorgen voor een soort makelaarsovereenkomsten. Ik heb een adressenboek dat ik voor ze kan openen en zeg ze: ’Laat me namens jou met deze persoon praten.’ Ik krijg zangers bij me die zeggen: ’Ik heb een echt probleem met mijn agent. Ik weet niet wat ik moet doen.’ Ik zeg ze: ‘Waarom praten we niet met hem? Het is dus ook een soort makelaardij en ik ben een koppelaar.’

Wat is het belangrijkste dat de zangwereld over de IVC zou zeggen?

‘Dat het inclusief is, dat het een opendeurpolitiek heeft en dat het heel ondersteunend is. En dat het niet zomaar een competitie is. Ik zet er mijn baan voor op het spel, dat er niet één deelnemer is dit jaar die zegt dat hij of zij een vreselijke tijd bij ons gehad heeft. Iedereen moet het gevoel hebben dat de IVC een geweldige plek is om gezongen te hebben. Het gaat om de zangers ervaring. Ik lig hier ’s nachts wakker van. We zijn zo gelukkig als organisatie dat wij deze jonge artiesten mogen ontmoeten en invloed kunnen hebben in het eerste stadium van hun carrières en ik weet hoe moeilijk dit beroep is. Ik zing al zo lang en sommige dingen van het vak zijn niet erg prettig. Ik wil dat ze het gevoel hebben dat ze weten dat er ergens een kleine oase is waar het koel en heel fijn is en waar je je welkom voelt. Ik vind dat we een zorgplicht hebben. Ik wil dat de zangers weten dat de IVC een plek is waar je moet zijn en waar goed voor de zangers gezorgd wordt.’

Op zaterdag 5 oktober is er een openebaar gesprek met Dame Gwyneth Jones , aanvang 15.30 in de Pleinzaal van het Theater aan de Parade, waar ’s avonds vanaf 19.00 uur de grote finale plaatsvindt in de Casinozaal.

Verder lezen, kijken en luisteren

Finalisten 2024

Gesprek met Andrew Watts , een jaar gelden.

Video met Andrew Watts ‘achter de schermen’ in De Nationale Opera.