Het nieuwjaarsconcert van de Berliner Philharmoniker leek dit jaar op een verbeten zoektocht naar de juiste formule voor dit op het grote publiek gerichte evenement. Maar met Rameau en Händel voor de pauze en Dvorák, Ravel en Brahms erna was de uitkomst eerder onevenwichtig en nogal willekeurig dan een voltreffer.

De grote troef en trekker dit jaar is Cecilia Bartoli, die de tot de nok gevulde zaal van de Philharmoniker vrijdag tijdens de eerste van drie uitvoeringen met haar kenmerkende, zorgvuldig getemperde coloratuurvibrato volledig inpakte in een viertal aria’s van Händel (inclusief de toegift).

Nadat Sir Simon Rattle enigszins inspiratieloos zijn orkest door vier dansen uit Les Boréades van Rameau had geloodst, begon mevrouw Bartoli in een donkergroene avondjurk zeer ingetogen aan haar eerste aria uit Lotario, ‘Scherza in mar la navicella’, dat in de volgende aria uit Teseo verrukkelijk overtroffen werd door een heerlijk samenspel met solohoboïst Jonathan Kelly.

Bartoli verscheen opnieuw glorieus, na daverend applaus en twee saai gedirigeerde gavottes van Rameau, in een zwartfluwelen rijkostuum met hoge laarzen om ‘Lascia la spina’ (de variant van ‘Lascia c’io pianga’) uit Händel’s oratorium Il Trionfo del Tempo e del Disinganno als intieme, ingetogen monoloog te zingen. Het tempo daarbij was bijna slaapverwekkend, maar de hoge verwachtingen werden volldig goedgemaakt door de toegift: een uitbundige aria uit Händels Amadigi di Gaula, geflankeerd door opnieuw hoboïst Kelly en een fonkelende solotrompetist uit het orkest. Hoe onverstaanbaar haar Italiaans ook is, La Bartoli is een absolute wereldster, die de avond in ieder geval voor haar deel geheel waarmaakte.

Hoe anders Simon Rattle. Na de pauze vroeg hij het publiek vooral niet te klappen na de Slavische Dans van Dvorák, wat natuurlijk toch gebeurde, en hij liet het orkest weinig genuanceerd door de andere twee dansen van dezelfde componist denderen, waarbij het gebrek aan slavisch vuur bij de Engelsman bijna pijnlijk aan het oppervlak kwam.

Maurice Ravels orkestsuite nr. 2 uit de ‘symphonie choréographique’ Daphnis et Chloé werd door Rattle weer op topniveau gedirigeerd en het orkest blinkte uit in alle subtiliteiten van dit prachtige stuk.

De avond werd afgesloten met de Hongaarse Dans van Johannes Brahms en opnieuw deed het gebrek aan vurig temper ament het orkest weinig goed. Dit gold ook voor de flauw gekozen en dito gespeelde toegift in de vorm van de polka Eljen a Maygar! van Johann Strauss.

Het grote vraagteken voor mij blijft de zonderlijk vage positionering van dit superorkest bij deze nieuwjaarsconcertprogrammering. Afgezien van de grandiose Cecilia Bartoli in de eerste helft heeft Simon Rattle kennelijk nog niet de goede formule gevonden om de toehoorder zonder teleurstelling naar huis te doen gaan.

Dit concert wordt vandaag, op oudejaarsdag, om 17.25 uur live uitgezonden op de Duitse zender ARD.