Het was een waar vocaal feest, vrijdagavond in de Opéra Royal de Wallonie in Luik. Verdi-liefhebbers werden getrakteerd op een concertante versie van een minder bekende opera van de jarige grootmeester uit Busseto: I due Foscari. De 71-jarige Leo Nucci zette de boel op z’n kop.

I due Foscari, de zesde opera van Verdi, ging op 3 november 1844 in Rome in première en is gebaseerd op een historisch toneelstuk van Lord Byron. De opera gaat over Jacopo Foscari, de zoon van de Doge van Venetië, die verbannen wordt naar Kreta omdat hij beschuldigd wordt van moord. De vrouw van Jacopo, Lucrezia Contarini, probeert de Doge te vermurwen. De Doge is echter aan de ketenen van de Wet van Venetië gebonden en is niet in staat zijn zoon te redden.

Na de aftocht van Jacopo in de derde akte krijgt de Doge te horen dat zijn zoon toch onschuldig is, maar het is al te laat: het vonnis is al voltrokken. Tot overmaat van ramp eist de Raad van Tien ook nog het ontslag van de Doge Foscari, die gebroken door het dubbele verlies het leven laat.

De concertante voorstelling was een triomf voor solisten, koor en orkest. Voor een groot deel was dat te danken aan Giuseppe Verdi zelf, die in deze relatief korte opera laat doorklinken wat in al zijn latere werken terugkomt en bovendien bijna Giovanni Pacini, de ‘maestro della cabaletta’, aftroeft door de fabelachtige cabaletta’s die hij componeerde.

Bij aanvang werd tenor Giuseppe Gipali geëxcuseerd wegens een verkoudheid. Maar al direct bij zijn entree bleek dit een totaal onterechte opmerking. Gipali beschikt over een prachtige tenor en gaf daarmee een zoetgevooisde vertolking van zijn rol. Alleen in de wat heftiger orkestpassages had hij minder body dan de rol nodig heeft, maar die momenten waren schaars. Het is jammer dat zangers van deze klasse zo weinig in Nederland te horen zijn, hoewel de ZaterdagMatinee altijd wel verrassingen voor het publiek in petto heeft. Deze Gipali zou in die serie in elk geval niet misplaatst zijn.

Lucrezia Contarini werd gezongen door de Oekraïense Sofia Soloviy. Deze veeleisende rol telt meer coloraturen dan welke andere sopraanpartij van Verdi en is bovendien zeer dramatisch van aard. Soloviy is een goede zangeres, die alle facetten van de rol aankon. Wel waren haar coloraturen soms aan de slordige kant en beheerste ze geen trillers, die in deze rol toch echt wel nodig zijn. Maar met haar overgave zette ze de rol overtuigend neer.

De echte triomf was echter weggelegd voor de veteraan Leo Nucci. De Italiaanse bariton is inmiddels al 71 jaar, maar gaat onverminderd door. Zijn stem is niet helemaal meer de stem die hij had in zijn hoogtijdagen, maar dat mag niet deren. Hij zingt de rol van Foscari al geruime tijd en kent de opera van begin tot eind. Hij weet precies hoe hij zijn stem in moet zetten. Met lange legatolijnen en vaderlijke emotie wist hij de zaal te ontroeren.

Aan het einde van de opera klonk zijn hartverscheurende aria, ‘Questa è dunque l’iniqua mercede’, waarin hij smeekte om de terugkeer van zijn net overleden zoon. De gelijkenis met ‘Cortigiani vil razza dannata’ uit Rigoletto is treffend, alleen smeekt palief daar om de terugkeer van zijn dochter.

Deze aria was het hoogtepunt van de avond. De zaal brak los in een tumultueus applaus en mensen begonnen ‘bis’ te roepen. Waar hoor je dat nog?! Na een paar minuten applaus en een paar krachtiger ‘bissen’ herhaalde Nucci de aria met nog meer overgave. Een fantastische gebeurtenis, eentje die Nucci zelf ook zichtbaar plezier gaf.

De directie van Paolo Arrivabeni was enerverend. Over het algemeen nam hij de tempi bijzonder snel – wat mij betreft soms iets te vlot – maar pit zat er zeker in en het was mede dankzij zijn strakke leiding dat de avond een vocaal feest werd. Eentje waar het publiek, inclusief mijzelf, zeer van genoot.