Grootse ontvangst voor Dolores Claiborne
Een Stephen King-thriller als opera, kan dat slagen? Ja, zo bewezen componist Tobias Picker en librettist J.D. McClatchy woensdag bij de wereldpremière van hun opera Dolores Claiborne in San Francisco. Het publiek ontving hun creatie met een oorverdovend applaus.
Het verhaal van Dolores Claiborne, gebaseerd op Stephen Kings roman uit 1992, was in 1995 al als film te zien, met Kathy Bates in de hoofdrol. Nu is er dus ook een opera.
De opera heeft een libretto van dichter J.D. McClatchy en muziek van componist Tobias Picker, die eerder opera’s als Emmeline, Fantastic Mr. Fox en An American Tragedy schreef. Met Dolores Claiborne heeft het duo een nieuwe hit geproduceerd, getuige het oorverdovende applaus dat aan het einde van de premièreavond in het War Memorial Opera House klonk.
Regisseur James Robinson had een fraai, dramatisch verhaal in handen om te vertellen en deed dat op magnifieke wijze. Decorontwerper Allen Moyer liet ons een klassiek Maine zien, waarbij de projecties van George Emetaz en de belichting van Christopher Akerlind de wilde, rotsachtige, mistige kust van de noordoostelijke staat tot leven wekten.
Tobis Picker omschrijft zijn werk zelf als “a psychological Gothic melodrama set in modern times”. Zijn partituur draait rond een dramatisch trio van vrouwenstemmen, ondersteund door een emotioneel intense, maar tegelijk toegankelijke orkestratie.
De titelrol was oorspronkelijk voor mezzo Dolora Zajick geschreven, maar zij viel een aantal weken voor de openingsavond uit. Sopraan Patricia Racette, die ook de hoofdrollen in Emmeline en An American Tragedy zong, nam de partij over en zette een ontroerende Dolores neer. Vanaf het moment dat je haar voor het eerst zag, had ze de uitstraling van een slachtoffer, met gebogen schouders en terneergeslagen ogen.
De opera opent met Dolores die door de politie verhoort wordt, omdat ze alleen onder aan een steile trap aangetroffen werd bij haar dode werkgeefster, Vera. Had Dolores haar werkgeefster vermoord voor het geld dat zij naar verwachting zou erven? Het verhaal ontvouwt zich in flashbacks.
Racette was als Dolores heel anders dan de charmerende portretten van spinto-rollen waar we haar van kennen. Ze ging gekleed in de doffe kleuren van James Schuettes huishoudsterkleding en straalde in alles het beeld van een mishandelde vrouw uit. Tót het moment waarop ze besloot haar man, Joe, te stoppen van het mishandelen van hun dochter. Op dat punt verzamelde ze haar krachten en lokte hem naar een put, waar hij tijdens een zonsverduistering in viel.
Joe werd goed neergezet als een gewelddadige dronkaard door bas-bariton Wayne Tigges. Hoewel Dolores bewust op zijn ondergang aanstuurde, schreef de politie zijn dood af als een ongeluk.
Sopraan Susanna Biller zong Selena, de dochter van Dolores en Joe, die erin slaagde een opleiding en een goede baan te krijgen. Elizabeth Futral was Vera Donovan, Dolores’ rijke en eens modieuze werkgeefster.
Racette zong haar muziek met een groot palet aan dramatische klanken. Haar stem vormde samen met de honingzoete, lyrische stemmen van Vera en de jonge Selena een soms harmonisch, soms dissonant vocaal trio.
Als de door en door slechte Joe zong Tigges met flink veel kracht en zette zo een model-slechterik neer, die na afloop de nodige verdiende boe’s kreeg.
De onverschillige, onbekwame detective Thibodeau werd door de zang en interpretatie van Greg Fedderly een bijzonder effectief karakter. Joel Sorenson was een toegewijde bankmanager en Nikki Einfeld zowel een luide, aanvoerende meid als een betoverend tienermeisje.
Een verhaal als dat van Stephen King vraagt om sterke, grondig georkestreerde muziek, die in staat is de emotionele kwaliteiten van de woorden uit te drukken. Pickers partituur was in dat opzicht een triomf. Zijn gevariëerde gebruik van muziekstijlen en instrumentale combinaties, soms met piano, gaf het publiek zelfs wat om te neuriëren op weg naar huis.
Dirigent George Manahan haalde het onderste uit de magnifieke klankwereld van de partituur, terwijl hij tegelijk de zangers genoeg ademruimte liet voor hun partijen. Koordirigent Ian Robertsons zangers waren goed voor enkele meer melodische momenten, die het publiek een adempauze gunden in het alsmaar voortsnellende verhaal.
Dolores Claiborne is een belangrijke nieuwe opera en ik hoop dat het op veel verschillende locaties te zien zal zijn. Het Opera Theatre van St. Louis zal het werk in elk geval presenteren, in dezelfde productie als in San Francisco. Maar het zou interessant zijn om te zien wat andere creatieve teams met het voortreffelijke materiaal zouden doen.