BuitenlandOperarecensie

Osmaanse Vivaldi-opera herleeft in Zürich

Barokorkest La Scintilla brengt momenteel Vivaldi’s opera La verità in cimento in het Opernhaus Zürich. Jan Philipp Gloger zorgt voor een heldere, hedendaagse enscenering, voorzien van de frisse, knappe stemmen van onder anderen Julie Fuchs en Christophe Dumaux.

Scène uit La verità in cimento (foto: Judith Schlosser).
Scène uit La verità in cimento (foto: Judith Schlosser).

De geschiedenis maakt soms vreemde grappen. Van de miljoenen toeristen die sinds jaar en dag Venetië bezoeken, zal vrijwel iedereen De vier jaargetijden van Antonio Vivaldi kennen. Tegelijkertijd kunnen de muziekhistorici nog steeds niet met zekerheid zeggen hoeveel opera’s de beroemde Venetiaanse componist nu eigenlijk heeft geschreven. Waren het er vijftig? Of zelfs bijna honderd? Wat de waarheid is, kan niet meer gereconstrueerd worden.

Eén ding weten we wel: het thema ‘waarheid’ speelt een centrale rol in La verità in cimento, een opera van Vivaldi uit 1720. Het werk beleeft momenteel een markante scenische opleving in Zürich.

Muzikaal is de productie een voltreffer. Onder leiding van de absolute specialist op dit gebied, Ottavio Dantone, vult het ensemble La Scintilla haar stamhuis in Zürich met haar gebruikelijke onberispelijke bravoure. Uit de kostbare en karakteristieke instrumenten van het ensemble klinkt de oude muziek bijzonder triomferend, accentrijk en warm. Alsof het de strijd met de tand des tijds voor eeuwig gewonnen heeft.

Het verhaal draait om Osmaanse intriges in het paleis van sultan Mamud, die twee zonen heeft: één van zijn vrouw, één van zijn minnares. Om beide vrouwen gelukkig te maken, heeft hij de kinderen verwisseld, zodat de zoon van zijn minnares door zijn vrouw als haar eigen zoon gezien wordt en zo de rechtmatige erfgenaam is om de sultan op te volgen.

Het is de aftrap van een door en door complexe familiegeschiedenis, die door de huwelijksplannen van de zonen en de ambities van de jonge Rosane nog een stukje ingewikkelder wordt. Het moge duidelijk zijn dat de waarheid niet makkelijk aan het oppervlak komt in deze plot. Het spel van verdoezelen en blootleggen vult de gehele opera.

Scène uit La verità in cimento (foto: Judith Schlosser).
Scène uit La verità in cimento (foto: Judith Schlosser).

Regisseur Jan Philipp Gloger haalt de handeling uit de sfeer van harems en vanzelfsprekende polygamie en situeert het dichterbij, in een rijke, hedendaagse familie. Het pompeuze Turkse decor dat in 1720 de show maakte in Venetië, wordt hier vervangen door een luxueus interieur van een ‘upper class’ familie (decor: Ben Baur).

Optisch is het een nogal strenge keuze, zullen de teleurgestelde liefhebbers van islamitische kunst gedacht hebben, maar de haarfijne personenregie compenseert dat volledig. Wat de zes hoofdpersonen willen en nastreven, is van begin tot eind uitstekend te volgen. Daardoor wordt ook extra belicht hoe goed en met welke elegantie de castleden hun rollen vertolken.

Een zangersteam van het hoogste niveau verdedigt de roem van het Opernhaus Zürich op het gebied van oude muziek. De huisensembleleden Julie Fuchs (Rosane), Wiebke Lehmkuhl (Rustena) en vooral Anna Goryachova (Zelim) glanzen vocaal en theatraal naast gasten als Delphine Galou (Damira) en Christophe Dumaux (Melindo), de adembenemende Franse countertenor, die de snelste en ongelofelijkste coloraturen laat horen.

Al die personages cirkelen om de centrale, onheil stichtende en toch ook gedesinteresseerde machthebber Mamud (Richard Croft). Juist de vader lijkt degene te zijn die het minste te zeggen heeft in het hele verhaal.

Ingaand tegen de traditie kiest Gloger niet voor een happy end. Bij hem krijgen we zelfmoord in plaats van een DNA-test om de echte familiebanden op te helderen. Het spel met de waarheid eindigt fataal. Blijft staan dat er over de muzikale topprestatie geen enkele twijfel bestaat!

La verità in cimento is nog tot en met 16 juni te zien. Zie voor meer informatie de website van het Opernhaus Zürich.

Vorig artikel

Private View maakt ambities deels waar

Volgend artikel

Opera in de media: week 23

De auteur

Alessandro Anghinoni

Alessandro Anghinoni

1 Reactie

  1. stefan caprasse
    29 mei 2015 at 15:20

    Een eerder pessimistisch einde was er ook op het einde van zijn Fliegende Holländer in Bayreuth. De meningen over deze enscenering waren uiteraard verdeeld, maar ik persoonlijk vond ze wel interessant…