Nikolaus Harnoncourt is zaterdag 5 maart op 86-jarige leeftijd overleden. De Oostenrijker was één van de grootste dirigenten van de afgelopen halve eeuw en speelde een sleutelrol in de ontwikkeling van de historische uitvoeringspraktijk.

Nikolaus Harnoncourt (geboren in Berlijn, opgegroeid in Oostenrijk) begon zijn muziekcarrière als cellist bij de Wiener Symphoniker, waar hij van 1952 tot 1969 actief was. Al in de jaren vijftig richtte hij een ensemble op (Concentus Musicus Wien) dat op periode-instrumenten speelde en zich richtte op de historische uitvoeringspraktijk. Daarmee was hij een pionier.

In 1970 maakte Harnoncourt zijn officiële debuut als dirigent, in een productie van Il ritorno d’Ulisse in patria bij de Scala in Milaan. In de decennia die volgden, leidde hij vele opera’s, waaronder een groot aantal Mozart-titels bij de Wiener Staatsoper en de Salzburger Festspiele.

Harnoncourt dirigeerde tweemaal het beroemde nieuwjaarsconcert van de Wiener Philharmoniker en was ook bij tal van andere bekende orkesten te gast. Zo trad hij vanaf 1975 regelmatig op bij het Koninklijk Concertgebouworkest, dat hem in 2000 benoemde tot honorair gastdirigent.

De discografie die Harnoncourt gedurende zijn carrière ontwikkelde, telt meer dan tweehonderd albums. Tot de hoogtepunten behoren zijn opnames van alle Bach-cantates, een gezamenlijk project met dirigent Gustav Leonhardt waar hij van 1971 tot 1990 mee bezig was.

Harnoncourt kondigde begin december het einde van zijn carrière aan. “Mijn lichamelijke krachten dwingen me tot het afzeggen van mijn verdere plannen”, schreef hij destijds. Zaterdag overleed hij, omringd door zijn familie, aan de gevolgen van een ernstige ziekte.

Hieronder een in memoriam dat op YouTube werd geplaatst:

https://www.youtube.com/watch?v=ORtuI2PEB8o