Anderhalf jaar geleden speelde de Opéra Royal de Wallonie Manon van Massenet. Toen memoreerde ik al dat de veel onbekendere Auber Massenet was voorgegaan, niet wetend dat zijn Manon-opera dit seizoen in Luik op de planken zou komen te staan. Op zaterdag 16 april was ik getuige van de nieuwe productie. Een unieke opera-avond in vele opzichten.

Het is toch wonderlijk dat er nog steeds populaire componisten van weleer zijn die vandaag de dag weinig te horen zijn. De Fransman Daniel-François-Esprit Auber (1782-1871) heeft een immens oeuvre van 48 opera’s nagelaten. Een paar daarvan zijn een beetje bekend, maar dan vooral indirect. Zijn La muette di Portici leidde tot de Belgische Revolutie, zijn Gustav III was aanleiding voor Verdi om Un ballo in maschera te schrijven en zijn Il Philtre werd door Donizetti gekopieerd in L’elisir d’amore.

Ook zijn opera Manon Lescaut vond navolging; Massenet en Puccini schreven later eveneens opera’s gebaseerd op Abbé Prévosts verhaal. Auber schreef Manon Lescaut aan het einde van zijn rijke carrière. Het stuk ging in 1856 in première in de Opéra Comique in Parijs, waar het de eerste opera was zonder een happy end.

De opera van Auber, op een libretto van Eugène Scribe, is een wat vreemde eend in de bijt naast Puccini en Massenet, die zich vooral concentreren op de liefde tussen Des Grieux en Manon. De eerste twee aktes concentreren zich op Marquis d’Hérigny (een karakter dat ontbreekt in de andere twee Manons). De markies dwingt op Scarpia-achtige wijze de liefde van Manon af door Des Grieux gratie te verlenen voor zijn desertie uit het leger. Aan het einde van de tweede akte vindt de markies de dood door toedoen van Des Grieux. De laatste akte vindt plaats in de woestijn van Louisiana (net als bij Puccini), waar Manon sterft van uitputting en Des Grieux alleen achterlaat.

De voorstelling begon met een frisse, vrolijke ouverture; zeker geen voorbode voor het dramatische slot. We zagen een toneel vol met scholieren in uniform (sommigen aan de oude kant), die de roman van Prévost lazen en doorgaven. De ouverture doet denken aan de lange ouvertures van Rossini, maar blikt ook vooruit naar de operettes van Offenbach. De lange carrière van Auber begon in de tijd dat Rossini de dienst uitmaakte op het operatoneel. Manon Lescaut heeft wel wat van een late Rossini-opera.

Na de ouverture beet de Nederlandse bariton Wiard Witholt, die de rol van Marquis d’Hérigny voor zijn rekening nam, het spits af. Gehuld in een prachtig kostuum bezong hij zijn liefde voor Manon in een hondsmoeilijke aria vol coloraturen. Met een uiterst goede dictie en een mooie ronde baritonklank drukte hij zijn stempel op de voorstelling.

Was de openingsaria van de markies moeilijk, dan was de openingsaria van Manon onzingbaar. De partij zit vol coloraturen die er absoluut niet om liegen. De beroemde sopraan Sumi Jo – niet 100 procent fit afgelopen zaterdag – moest hoorbaar warmdraaien in deze lastige solo. Ze was wellicht ook wat nerveus in verband met de live-streaming van de voorstelling. Gaandeweg wist ze gelukkig steeds meer te imponeren. Vanaf de enigszins bekende aria ‘C’est l’histoire amoureuse’ was ze van haar zenuwen verlost en werd ze alsmaar dramatischer, naar het tragische slot toe.

De tweede akte werd gedomineerd door de markies van Witholt. Hij zong twee aria’s, een zeer lang duet met Manon en een grande finale met een sterfscène. Daarbij stond de Nederlander zijn mannetje naast zijn beroemde Koreaanse collega.

In de slotakte mocht de tenor eindelijk uitpakken. Enrico Casari zong Des Grieux met vocale overtuiging, maar was minder gedreven in zijn uitspraak van het Frans.

De finale was uiteraard aan Manon, die in deze productie op de kaart van Louisiana in haar eigen boek dood neerviel. Het verhaaltje was uit. Mooi gedaan door regisseur Paul-Emile Fourny. De cirkel was helemaal rond toen een scholier het uitgelezen boek aan de bibliothecaris teruggaf, die het terugzette in de boekenkast.

Het geheel werd fantastisch geleid door de Belg Cyril Englebert. Met veel liefde voor de muziek van Auber leidde hij de voorstelling. Hij had zowel de zangers als het orkest goed onder controle en wist eenieder door de lastige passages te loodsen, zonder dat het publiek iets merkte van de moeilijkheid van de muziek.

Een mooie avond in het altijd plezierige Luik.