In een zaal met een groot aantal ouders en kinderen ging afgelopen zondag in Essen een nieuwe productie van Engelbert Humperdincks Hänsel und Gretel in première. Een succes, dankzij de kleurrijke regie en het hoge muzikale niveau.

De statistieken liegen er niet om: in Duitsland is Hänsel und Gretel de ultieme kerstopera. Van de 45 producties van de opera die volgens Operabase.com dit seizoen wereldwijd op de planken gebracht worden, zijn er maar liefst 34 deze winter in Duitsland te bezoeken.

In Essen vroeg men Marie-Helen Joël, verbonden aan de afdeling educatie van het Aalto-Musiktheater, om zich aan de wagneriaans georkestreerde sprookjesopera te wagen. Dat blijkt een sterke zet: Joël weet bij uitstek hoe ze het jonge publiek kan boeien. De kinderen in de zaal waren van begin tot eind stil en liepen er in de pauzes opgewekt bij.

Net als veel andere regisseurs koos Joël ervoor om in de lange ouverture van de opera een raamvertelling te integreren. We zien twee jonge meisjes in een kinderkamer, de één in een roze, de ander in een blauwe pyjama. Moeder komt ze instoppen, vader leest ze het sprookje van Hans en Grietje voor uit een sprookjesboek.

Wanneer de ouders de kamer verlaten, doen de twee zusjes snel het licht aan en gaan ze stukken uit het sprookje dat ze net gehoord hebben naspelen. De grens tussen fantasie en werkelijkheid vervaagt wanneer door een levensgrote versie van het sprookjesboek hun vader en moeder binnen komen stappen, maar dan in de hoedanigheid van de ouders van Hans en Grietje.

De twee zusjes besluiten, wanneer ze vanuit hun kinderkamer het bos ingestuurd worden door hun moeder, helemaal in hun rollen op te gaan en stappen het sprookjesboek binnen. Ze komen terecht in een bos waar de bomen van peperkoek zijn en alles van snoepgoed is. Het ziet er wonderschoon uit.

Ik zet wel enkele vraagtekens bij bepaalde regiekeuzes. Zo stelt Joël in het programmaboek dat het bij Hans en Grietje niet van belang is dat er sprake is van een jongen en een meisje; voor hetzelfde geld zouden het twee zusjes kunnen zijn. Het is echter verwarrend dat Joël vervolgens het ene zusje (Grietje) in een suikerspinroze pyjama laat rondlopen, een rok laat aantrekken en met poppen laat spelen, terwijl het andere zusje (Hänsel) in een blauwe pyjama met daaroverheen een broek rondloopt en met een honkbalknuppel speelt.

Een ander vraagteken: het peperkoekhuisje van de Knusperhexe ontbreekt. In plaats daarvan bouwt Hänsel van drie levensgrote biscuitjes iets wat lijkt op een rudimentair huisje, waarna de heks verschijnt. Wederom maakt het programmaboek het niet duidelijker: er wordt zelfs gesteld dat de heks gemotiveerd wordt door de wens “sich ein wunderschönes Lebkuchenschloss zu bauen”. Hoe dit zich verhoudt tot de oorspronkelijke vertelling (en de uitroep “knibbel, knabbel, knuisje…”) is mij niet helemaal duidelijk.

Een laatste vraagteken: de heks komt tevoorschijn uit een kist en ziet er aanvankelijk allesbehalve uit als een heks (na een tijdje volgt er een verkleding naar een meer traditioneel heksenkostuum). Ik zag er zelf een soort op hol geslagen Willy Wonka of kerstelfje in. Uit het programmaboek leerde ik dat dit een levensgrote versie moest voorstellen van een pop die de kinderen in het voorspel in de kist hadden weggestopt. Ik had het er zelf niet uitgehaald.

De muzikale kant van het geheel was uitstekend. Het orkest gaf onder leiding van dirigent Friedrich Haider een heerlijk gloedvolle lezing van Humperdincks partituur.

De rol van Hänsel was in goede handen bij de Nederlandse mezzosopraan Karin Strobos, die niet alleen haar rol uitstekend zong, maar ook nog eens weergaloos speels acteerde, inclusief twee radslagen.

De Kosovaarse sopraan Elbenita Kajtazi (Gretel) wekte bij mij diepe indruk met haar grote stemgeluid, dat overigens nergens ten koste ging van de klankschoonheid. Haar enthousiaste acteerspel was aan dat van Strobos gewaagd.

Rebecca Teem (Gertrud) en Heiko Trinsinger (Peter) speelden en zongen de ouders van Hänsel und Gretel vol verve. Teem heeft een groot, dramatisch geluid en Trinsinger beschikt over een verfijnd, aangenaam stemgeluid.

Tenor Albrecht Kludszuweit zong een gemene Knusperhexe en had zichtbaar groot plezier in zijn rol. Christina Clarks rol (Sandmännchen/Taumännchen) werd in deze productie uitvergroot tot die van een soort bosfee die het hele avontuur van Hans en Grietje leek te plannen, een rol die ze vol aanstekelijk enthousiasme vertolkte.

Hänsel und Gretel is nog tot en met 7 januari te zien. Zie voor meer informatie de website van het Aalto-Musiktheater.