Aylin Pérez ster in overweldigende Thaïs
Het is een Massenet die niet vaak gespeeld wordt: Thaïs. Over de kwaliteit van de opera zegt dat echter weinig, zo bewees de Metropolitan Opera in New York woensdagavond met een ronduit geslaagde, zelfs opwindende uitvoering.
Thaïs ging in 1894 in Parijs in wereldpremière. Het werk is gebaseerd op Anatole Frances gelijknamige en in zijn tijd zeer omstreden roman. Louis Gallet maakte er een operalibretto van.
Het stuk vertelt het ontroerende verhaal van de actrice en courtisane Thaïs, die worstelt met de vergankelijkheid van haar schoonheid en die door de fanatieke jonge monnik Athanaël tot de rechte weg van het geloof bekeerd wordt. Ze volgt hem op een lange lijdensweg: een voettocht door de woestijn, richting een nonnenklooster. Ondertussen valt Athanaël echter voor zijn bekeerlinge en aan het einde van de opera moet hij inzien dat hij Thaïs liefheeft. Maar dan is het te laat: Thaïs sterft aan de gevolgen van haar martelgang, in het geloof een heilige te zijn geworden.
De Metropolitan Opera haalde voor deze speelreeks een enscenering van John Cox uit de opslag, die het in 2008 van de Lyric Opera of Chicago had overgekocht. De weelderige decors – een ontwerper werd vreemd genoeg niet vermeld – verplaatsten het publiek naar een kleurrijk, antiek Alexandrië. Elementen uit de oudheid werden op meesterlijke wijze gecombineerd met elementen uit de belle époque en met prachtige natuurtaferelen uit de woestijn (lichtontwerp: Duane Schuler). De fantasierijke, bonte kostuums (die van Thaïs werden ontworpen door Christian Lacroix) droegen volop bij aan het overweldigende visuele spektakel.
In deze aansprekende setting zag de regisseur af van kunstgrepen en herinterpretaties. Hij vertelde het verhaal van deze prachtige opera met een empathische personenregie, precies zoals het in het libretto en de partituur staat. Het was mogelijk je zonder enige afleiding op de muziek te concentreren.
Die muziek werd werkelijk grandioos geïnterpreteerd. Aylin Pérez was in ieder opzicht een voorbeeldige Thaïs. Overtuigend maakte ze de ontwikkeling van lichtzinnige courtisane tot heilige door. Met haar warme, slanke lyrische sopraan – die in de hoogte noch in de coloraturen problemen kende – maakte ze grote indruk in de bekende spiegelaria ‘Dis-mois que je suis belle’ en in de grootse, verpletterende slotscène van het werk.
Pérez harmonieerde uitstekend met de elegante, softe bariton van Gerald Finley, die het personage van Athanaël niet alleen markante en radicale maar ook zachte trekken gaf. De verscheurdheid en vertwijfeling van de monnik bij de uitroep “Je ne la reverrai plus” kwam direct bij je binnen. En het einde van de opera, als Athanaël te laat bij de stervende Thaïs komt en haar niet meer met zijn woorden kan bereiken, wist hij met indrukwekkende authenticiteit te vertolken.
Jean-François Borras zong een subtiele, elegante Nicias, terwijl David Pittsinger als abt Palémon en Sara Couden als Albine het ensemble met hun korte rollen fantastisch completeerden.
Voortreffelijk zong het door Donald Palumbo ingestudeerde Met-koor, dat zich vooral aan het einde van de tweede akte goed kon profileren. Emmanuel Villaume dirigeerde het Met-orkest met gevoel en bracht de talrijke zinderende kleuren in de partituur geweldig voor het voetlicht. Zowel de bijna operetteachtige muziek bij de balscène in de eerste akte als de dramatische passages tijdens de woestijntocht werden muzikaal uiterst fijn uitgewerkt, en als contrast tegenover elkaar gesteld.
Concertmeester David Chan greep zijn kans en speelde het beroemde ‘Méditation’ (de vioolsolo die de twee delen van de tweede akte met elkaar verbindt en Thaïs’ bekering muzikaal tot uitdrukking brengt) uiterst teder, breekbaar en zwevend. Zo oogstte het beroemdste stuk uit de opera, eveneens een gangbaar werk in het concertrepertoire van violisten, spontaan een groot applaus.
De reactie van het publiek op deze reprise was jubelend, al was de zaal zeer slecht gevuld. Jammer eigenlijk, want na deze avond verliet ik het operahuis haast volmaakt gelukkig. Dat zou ik meer mensen gunnen!
Zie voor meer informatie over Thaïs en andere voorstellingen in New York de website van de Metropolitan Opera.
De auteur
10Reacties
Deze productie werd toch een aantal jaren geleden in HD uitgezonden in de bioscoop met Renée Fleming? Een heerlijke opera in een prachtige enscenering.
Die lege zalen worden wel een probleem.Ook bij DNO viel me dat op en voor de concerten van Haitink deze week in Het Concertgebouw waren en zijn er volop kaarten beschikbaar.Naar zijn eerste concert kon men met 50% korting. Ik zie net dat men vanavond ook 50% korting krijgt op het concert met Eva Maria Westbroek.Zie LMTS.
Klassieke muziek / opera in Nederland (en vooral Amsterdam) is belachelijk duur geworden voor ons democratische land. In Parijs of London vind je genoeg rijke stinkerds die eenvoudig 100 euro of veel meer neertellen voor een kaartje. Het Nederlandse publiek is veel modaler.
Ik vind het onverantwoord dat terecht met veel publieke middelen gefinancierde voorstellingen (met name opera en Concertgebouworkest) geen volle zalen trekken. Het Concertgebouw (waar de genoemde concerten met Haitink onder vallen) is een ander geval, want dat is grotendeels eigen programmering zonder gemeenschapsgeld.
Probleem is dat men bij DNO in een negatieve spiraal zit: bij de meeste producties wachten mensen nu de recensies af om te besluiten of ze gaan. Er zijn immers zat plaatsen beschikbaar, vroeg boeken hoeft niet meer, behalve voor een enkele kaskraker. Bij de laatste twee producties zie je gevolgen. Op zondag 26 november zijn, nota bene voor de matinee, nog maar de helft van de kaarten verkocht. Een halflege zaal is ook veel minder feestelijk en sfeervol dan een goedgevulde. Jammer. Hopelijk gaat de nieuwe directeur hier verandering in brengen.
Interessant artikel wellicht voor PdlO: in welke mate zijn de prijzen van operakaarten de afgelopen 25 jaar gestegen ten opzichte van de inflatie.
Het zou m.i. jammer en nutteloos zijn de discussie onder het hoofd “Hoofdredactioneel: Lege stoelen” uit 2012, met 132 bijdragen nog steeds bovenaan het lijstje “meest besproken”, nog eens dunnetjes over te doen. Er is n.m.m. t.o.v. toen weinig of niets veranderd. Ik voel daarom geen enkele behoefte om aan datgene wat ik er destijds, o.m. op 4 en 8 mei, over heb geschreven, iets toe te voegen.
De zaalbezetting bij Het Concertgebouworkest is meestal geen probleem. Ik heb al meer dan 40 jaar een abonnement en het zit meestal stampvol op vrijdagavond. Ook de AA serie wordt goed bezocht.Het probleem is meestal de eigen programmering van Het Concertgebouw. Ik heb het idee dat ze met de prijzen al rekening houden met een minder goede zaalbezetting.Met een aantal kunstgrepen (cultuurkaart, stadspas, studentenkorting en LMTS) ziet de zaal er toch in de regel aardig gevuld uit.Bij DNO lukt dat kennelijk minder goed.
Sorry. Pieter K.de Haan de discussie is eerder gevoerd.
@Pieter K. de Haan
De zaalbezetting in de Nationale Opera is sinds 2012 verslechterd, ook al wordt dat verbloemd met allerlei acties en goedkope kaarten voor familie en bekenden van uitvoerenden.
We hoeven discussies niet over te doen, maar de urgentie neemt wel toe. Dat blijkt dit seizoen wel uit de zaalbezetting van twee van de drie producties.
In de tweede helft van het seizoen vrees ik wat dat betreft voor de herneming van de fraaie Gurre-lieder. Veel te snel opnieuw veel te veel voorstellingen. Maar ook voor The Rake’s Progress loopt de zaal niet vanzelf vol.
@Pieter K. de Haan: het is goed te wijzen op min of meer uitputtend gevoerde discussies in het verleden maar het is onvermijdelijk dat bepaalde top tien items zullen blijven opduiken, al was het alleen al vanwege de omstandigheid dat er zich steeds weer nieuwe lichtingen reageerders aandienen. (En niet iedereen zal zoals ik nog wel eens ‘oude jaargangen’ teruglezen!) Best goed idee van u overigens naar de datum van de desbetreffende bijdrage te verwijzen.
Gelukkig kan ik U melden dat Het Concertgebouw gisterenavond nagenoeg uitverkocht was. Eva Maria Westbroek was glorieus bij stem in de Wesendoncklieder en Haitink was in topvorm.De chemie tussen beiden was tastbaar.
@ Jan de Jong: de programmering en de frequentie van bepaalde hernemingen laten te wensen over met alle gevolgen van dien.
@Kersten van den Berg: We zullen het er zeker nog regelmatig over hebben.In de zestiger jaren toen ik kinderrollen bij De Nederlandse Opera zong zat de Stadsschouwburg ook niet altijd vol. Tosca’s, Carmen’s, La Bohème’s, Cav en Pag’s, Otello’s etc. waren geen probleem maar bij iets minder gangbaar repertoire zoals Werther zat de zaal meestal halfvol.De Nederlandse Opera ging toen nog het land in en daar was de bezetting meestal uitstekend.
1. rijke stinkerds? Hmmmm wel een erg extreem linkse manier van omgaan met mensen met geld
2. 100 euro? Wat kost een goede plaats bij Ajax?
3. er zijn geen sterren meer die de zalen volkrijgen
Je kunt voor 30 à 40 euro naar Ajax met prima plaatsen. Het kan soms al vanaf 12,50 euro. Stukken goedkoper dan in de Nationale Opera.
Voor wereldberoemde popsterren zijn de tarieven soms vergelijkbaar met de tarieven die De Nationale Opera hanteert, maar de meeste mensen doen een dergelijk concert eens per jaar of minder als een favoriete artiest langskomt. Operaliefhebbers gaan graag meermaals per seizoen en zijn door de sterk gestegen prijzen gedwongen om nu veel selectiever te zijn, dan enkele jaren terug, zo blijkt ook regelmatig uit reacties op deze site. Het geldt in ieder geval ook voor mij.
Het Concertgebouworkest weet de zaal inderdaad nog redelijk vol te krijgen, maar ook minder dan vroeger en steeds vaker pas op het laatste moment, vooral met een stoot entreeleden die voor weinig naar binnen kan (wat ik ze van harte gun, overigens – ik wou dat dat in mijn studietijd had bestaan).
In Odeon las ik dat er weer een nieuwe kortingspas is gelanceerd voor jongeren tot 35 jaar: My Muse & Me.Voor 20 euro per jaar kan deze groep met korting kaartjes kopen voor voorstellingen van De Nationale Opera en Het Nationale Ballet.
Vandaag zelfs 70% korting bij DNO op de site LMTS.