Koos Elena de juiste partner? Met die vraag als uitgangspunt ensceneert Damiano Michieletto een nieuwe productie van La donna del lago bij de Opéra Royal de Wallonie in Luik. De cast levert goed werk.

Op het toneel een vredig ouder echtpaar. Zij loopt weg om een bos bloemen te halen en plaatst deze zwijmelend in een vaas naast het portret van een jonge man. Dat valt verkeerd. De oude man smijt de bloemen weg en giet het water uit over de tafel met daarop het portret, als om deze plek van devotie te ontheiligen.

Regisseur Damiano Michieletto, in Amsterdam bekend van zijn Viaggio a Reims, geeft een eigen draai aan La donna del lago. In deze coproductie met het Rossini Opera Festival in Pesaro stelt hij de vraag of Elena de juiste beslissing heeft genomen toen ze vasthield aan haar keuze voor Malcolm als echtgenoot. Zonder het te weten wees ze immers de koning af. Hij was weliswaar incognito aan haar verschenen als Uberto, maar was wel degelijk in staat geweest om haar innerlijke vrede te verstoren.

Niet dat Elena een carrière als koningin heeft gemist – hooguit als één van de vele maîtresses van koning James V en moeder van één van zijn bastaarden. Maar toch, het blijft aan haar knagen en echtgenoot Malcolm heeft het er moeilijk mee. De twee oudere acteurs brengen Michieletto’s idee glashelder over, maar was het nodig om ze bijna permanent op het toneel te houden? Van begin tot einde is met name de oudere Elena voortdurend bezig zichzelf in de handeling in te voegen, soms wat geforceerd en na verloop van tijd nogal voorspelbaar. Ze gaat geheel op in de fase in haar leven waarin ze de verkeerde afslag heeft genomen. Zozeer dat ik wenste dat ze even ergens een kopje koffie zou gaan drinken.

Het toneelbeeld bevestigt het droeve lot van Elena en haar Malcolm. We zien de binnenplaats van een landhuis in vergaande staat van verval, die tevens dienstdoet als huiskamer en slaapkamer. Er staat een bed, een bank en een paar stoelen. De jonge Elena leeft hier met haar vader, de clanleider Douglas, die tegen de koning rebelleert. Het verval is duidelijk symbolisch. Douglas is van het hof verstoten en de toekomstige Elena leeft voor haar gevoel in een bouwval, terwijl ze zoveel beter had kunnen krijgen.

De handeling van de opera is eenvoudig: drie mannen strijden om Elena’s gunst. Ze heeft trouw beloofd aan Malcolm, maar die is al langere tijd weg, ergens aan het rebelleren tegen de koning. Haar vader heeft haar beloofd aan Rodrigo, leidend krijgsman in de opstand. En plotseling staat een vriendelijke jonge man op de stoep die zich Uberto noemt.

Voor Rossini is dit moment een uitgelezen gelegenheid om een tenorenduel te schrijven, waarin Rodrigo en Uberto elkaar naar het leven staan, overigens zonder echt te beseffen dat ze concurrenten in de liefde zijn. Voorspelbaar gaat het hierbij flink de hoogte in, waarbij beide heren niet voor elkaar onderdoen.

Sergey Romanovsky was goed op dreef als de alfa male Rodrigo. Een mooie vertolking, met passend assertieve voordracht. Zijn tegenstrever Uberto kreeg hem er vocaal niet onder, maar buiten beeld kennelijk wel. In de apotheose, waarin Uberto zich bekendmaakt als James en iedereen vergiffenis schenkt, zien we Rodrigo niet meer terug.

Maxim Mironov wist het publiek op zijn hand te krijgen met een uitstekende vertolking van Uberto alias James V. Hij wordt op slag verliefd op Elena, die hij aanvankelijk aanziet voor een bosnimf. Het is een licht ontvlambaar type, die Uberto. Voor de bevrediging van zijn amoureuze gevoelens is hij bereid grote risico’s te nemen. Dat aspect van zijn personage wist Mironov goed tot uitdrukking te brengen. Zijn vertolking van Rossini’s vocale capriolen ontaardde nergens in een circusact, maar bleef voortdurend geloofwaardig. Uiteraard met rake hoge noten.

Vader Douglas kwam voor rekening van bas Simón Orfila, geheel in de stijl van de oudere patriarch die geen tegenspraak duldt. Mooie bijrollen waren er verder voor Julie Bailly als Albina en Stefan Cifolelli als Serano en Bertram. Het koor van de Opéra Royal de Wallonie leverde, ingestudeerd door Pierre Iodice, een goede bijdrage.

Malcolm is een ‘Hosenrolle’. In Luik werd de broek aangetrokken door mezzo Marianna Pizzolato. Haar bijdrage bleek de meest succesvolle van de voorstelling te zijn. Ze kreeg veel bijval van het publiek, en terecht. Malcolm is maar weinig op het toneel, maar neemt dat geheel in bezit als hij verschijnt. Het is een zware rol, zangtechnisch, maar ook in de zin dat Malcolm het zwaargewicht achter de schermen is. Hij bepaalt de afloop in emotioneel opzicht.

Salome Jicia, de feitelijke titelrolvertolkster, kon zich niet aan de schaduw van haar mezzocollega ontworstelen. Haar presentatie was niet erg sprankelend, wat je toch van een Rossini-sopraan verwacht. Nu zat het haar ook niet mee, aangezien Elena eigenlijk pas echt vrij baan krijgt aan het einde. Daar wist ze zich goed te manifesteren.

Elena is wel veel op het toneel, maar veelal niet agerend, maar reagerend. Ze participeert in dialogen en duetten waarin de tegenspeler het voortouw neemt. In de laagte vond ik Jicia’s stem wat dof, in het middenregister zong ze mooi, maar zodra er een hoogstandje moest worden verricht, was ze nogal schreeuwerig. Eindoordeel: adequaat, maar niet bijzonder.

Michelle Mariotti gaf enthousiast leiding aan het orkest, met goede tempi en veel zorg voor de balans tussen orkest en zangers. Verder waren er mooie soli van de houtblazers en fraai ensemblespel van de strijkers in de snelle passages. Een mooie Rossini-middag in Luik.

Deze recensie verscheen eerder op de blog Basia con fuoco.