De Nederlandse sopraan Deirdre Angenent bekrachtigde zaterdag 30 juni haar Wagnertalent met een sterk roldebuut als Sieglinde in Die Walküre bij het Aalto-Musiktheater in Essen. Dirigent Tomáš Netopil leidde overtuigend de herneming van Dietrich Hilsdorfs productie.

De productie van Die Walküre bij het Aalto-Musiktheater dateert uit 2009 en maakte oorspronkelijk deel uit van een Ring des Nibelungen met vier verschillende regisseurs. Dietrich Hilsdorf kreeg veel lof voor zijn bijdrage aan dit project; de drie andere delen staan niet meer op het programma.

Dat heeft de regisseur goed in zijn oren geknoopt, want toen hij de opdracht aanvaardde om een complete Ring voor de naburige Deutsche Oper am Rhein te maken, nam hij zijn Walküre vrijwel ongewijzigd mee. Het enige afwijkende in die productie, die een paar maanden geleden in première ging in Düsseldorf, is het wrak van een Apachehelikopter in de derde akte, een knipoog naar de Walkürenritt in Apocalypse Now.

Bij het weerzien van het origineel valt op dat het decor van Dieter Richter beter tot zijn recht komt op het bredere toneel van het Aalto-Musiktheater. Het resulterende toneelbeeld verdient beslist de voorkeur boven hetgeen ze er ‘bij de buren’ van hebben gemaakt. Düsseldorf kan zich op zijn beurt een bezetting met grotere namen veroorloven, maar daar staat tegenover dat het orkest in Essen toch wel een klasse beter is.

Tomáš Netopil wist de Essener Philharmoniker te inspireren tot een bijkans volmaakte uitvoering van Wagners populaire werk, in mijn beleving zijn opera met de meest aansprekende muziek. In de eerste akte vertraagde Netopil wellicht wat overdreven, maar daar werd op het toneel goed op ingespeeld. Hunding, Siegmund en Sieglinde draaiden van meet af aan om elkaar heen en wisselden lange blikken uit. Zoiets kan alleen in een rustig tempo.

Strauss en Wagner liggen de Essener Philharmoniker goed, zo bleek eerder dit seizoen al bij de première van Salome. Met Netopil hebben ze een dirigent die dit potentieel goed weet te benutten.

Furieuze Fricka

Het toneelbeeld toont stijlelementen die ontleend zijn aan foto’s van de Neue Reichskanzlei in Berlijn, met name van de Ehrenhof. Er is geen sprake van echte oorlogsschade, maar het verval heeft wel duidelijk toegeslagen in de ruimte, die wordt bepaald door hoge muren met natuurstenen bekleding. Links op het toneel staat een grote tafel, die een belangrijke rol speelt in achtereenvolgens Hundings huis, de ontvangstkamer van het Walhalla en de Walkürenrots. De kleding is goed verzorgd, met de Walküren in rode avondjurken.

Hilsdorf toont duidelijk aandacht voor details in de confrontatie van Wotan met zijn jammerende dochters. Heel fraai is het moment als ze allemaal zijn afgegaan, op Siegrune na, die koppig aan de grote tafel blijft zitten totdat een geagiteerde Wotan haar persoonlijk haar jas in de schoot werpt. En nu wegwezen jij. Leuk gespeeld door de charmante Liliana de Sousa, klein van postuur, maar kennelijk een pittig Walküremeisje. Weglopend kijkt ze nog eens om met een blik van: nou, zoek het dan maar uit.

Tijl Faveyts zette een fraaie, barse Hunding neer, een rol die hem duidelijk goed past. Leuk om te zien hoe hij zowel bij Wotan als bij Fricka in het gevlei probeerde te komen toen het hele gezelschap aan het begin van de tweede akte voor familieberaad op het Walhalla werd ontboden. Bas-bariton Almas Svilpa zette, zoals eigenlijk altijd, een solide oppergod neer. Bettina Ranch was een furieuze Fricka, die een zinderende inkleuring gaf aan de rol van zijn verwaarloosde echtgenote. Niet allemaal binnen de lijntjes, maar zeer effectief.

Hoewel Jeffrey Dowd van een afstandje de eeuwige jeugd lijkt te hebben, gaan bij deze zestiger de jaren tellen. Zijn stem nadert de pensioengerechtigde leeftijd. Siegmund is één van zijn paraderollen en daar weet hij nog aardig zijn weg in te vinden, maar het kostte moeite. Mede dankzij zijn enorme staat van dienst kan hij echter op veel sympathie van het Aalto-publiek rekenen en dat houdt hem in de race.

Rebecca Teem tekende voor Brünnhilde en sloeg zich daar vrij goed doorheen. Lyrisch was het op z’n fraaist aan het einde, toen ze alleen met de woedende Wotan was achtergebleven op de rots. Haar psychologische strijd tegen hem begon met een bijna verlegen: “War es so schmälig, was ich verbrach?” Naar verluidt is Teem aan haar laatste seizoen in Essen bezig en wordt haar plaats als dramatische sopraan volgend jaar overgenomen door de uit Nederland afkomstige Gabrielle Mouhlen, die momenteel verbonden is aan het Theater Dortmund.

Alle remmen los

En dan Sieglinde. Voor haar ging ik deze productie voor de derde maal bekijken. De Nederlandse sopraan Deirdre Angenent was in 2012 één van de stipendiaten van het Wagnergenootschap en heeft sindsdien bewezen dat ze het grote werk op Wagnergebied aankan. De rol van Venus in Tannhäuser heeft ze al op diverse podia gezongen, zeer recent nog tijdens een reeks voorstelling op de Wartburg in Eisenach – een mooiere locatie is nauwelijks denkbaar.

Ik had Angenents Sieglinde al eens eerder gehoord vanaf ‘Schläfst du Gast?’ tot het einde van de eerste akte en was uiteraard zeer benieuwd naar haar invulling van de rest van de rol. Ze begon nogal terughoudend, bijna met zacht parlando, maar gaf haar stem gaandeweg meer volume. Het einde van de eerste akte, als de tweeling elkaar heeft herkend en besluit dat ze elkaar ook willen ‘kennen’, was prachtig. Die eerste akte kan natuurlijk ook niet stuk, een muzikaal hoogtepunt in het Wagnerrepertoire.

In de tweede akte gooide Angenent alle remmen los. Ze bracht een emotionele Sieglinde, krachtig gezongen en ondersteund door acteerwerk dat tot in de kleinste details verzorgd was. Na opnieuw een emotionele uitbarsting in de derde akte, ‘O hehrstes Wunder’, zat dit grote werk er voor Deirdre voorlopig even op. Een prachtig roldebuut.

Die Walküre is dit seizoen nog eenmaal te zien, op zondag 8 juli. Zie voor meer informatie de website van het Aalto-Musiktheater Essen.