George London, de naam zult u ongetwijfeld wel gehoord hebben. Hij was één van de grootste bas-baritons van de twintigste eeuw. Arthaus Musik heeft nu een documentaire over hem uitgebracht. Of beter gezegd: een grote lofzang op de unieke kwaliteiten van de zanger, die in de film zelfs in de ‘categorie Callas’ geplaatst wordt.

London werd in 1920 geboren in Montreal, maar groeide op in Los Angeles. Als jongen luisterde hij al met grote belangstelling naar de radio-uitzendingen van de Metropolitan Opera. In 1951 stond hij zelf op de planken van het New Yorkse operahuis. En hij groeide uit tot een steunpilaar van het gezelschap. Meer dan 270 keer stond hij op het Met-toneel, in een breed scala aan rollen.

Maar ook buiten Amerika werd London een ongekend groot artiest. Hij was regelmatig te gast in Bayreuth voor grote Wagner-partijen en was de eerste niet-Rus die de titelrol van Boris Godoenov zong in het Bolshoi Theater in Moskou – nota bene midden in de Koude Oorlog.

Mogen deze biografische noties nog niet genoeg zeggen over zijn faam: in 1956 stond hij als Scarpia aan de zijde (of beter: tegenover) Maria Callas in de tweede akte van Tosca, in een tv-programma van Ed Sullivan. Een rol die hij evengoed naast Renata Tebaldi zong (ook op tape gezet).

Filmmaker Marita Stocker heeft het enorme talent van London in beeld proberen te brengen in de documentaire George London. Between Gods and Demons. In de film zingen musicologen, collega-zangers en zijn vrouw Nora London de hoogste lof over de vocale en zeker ook theatrale kwaliteiten van de zanger. Sopraan Hilde Zadek plaatst hem zonder schroom naast Maria Callas.

De documentaire verhaalt over Londons veelzijdigheid (elke taal, ieder genre, al het repertoire: hij leek het meester te zijn), zijn perfectionisme, zijn unieke uitstraling en diverse van zijn lijfrollen. Daaronder Boris Godoenov, Don Giovanni, de Fliegende Holländer, Amfortas, Scarpia en Jago.

De lof wordt gelardeerd met veel archiefmateriaal, dat onomstotelijk bewijs levert dat het hier om een buitengewoon groot opera-artiest gaat. De videobeelden zijn in een 95 minuten lange bonus op een rij gezet. Je ziet London in zijn grote operarollen, in spirituals en musicalnummers en in liederen. En wat je ziet en hoort, laat een onuitwisbare indruk achter. Zijn uitstraling is magnetisch en zijn stem betoverend.

Met George London. Between Gods and Demons haal je niet alleen een vanuit grote bewondering gemaakt portret in huis, maar ook anderhalf uur aan voortreffelijke muziek. Uitgevoerd op een manier die je maar eens in de vele jaren tegenkomt.