Drie Nederlandse opera-artiesten verzorgen iedere maand een column op Place de l’Opera. In maart: sopraan Annemarie Kremer over het allergrootste belang van communicatie en haar succesvolle optredens als Norma bij Opera North.

Wat me vaak erg opvalt in mijn vak als het allerbelangrijkste, soms het allermoeilijkste en vaak het allermooiste, is communicatie. Als oraal ingesteld zanger-wezen staat communicatie centraal in mijn leven en mijn werk. Als ik weer een volledig nieuwe groep mensen leer kennen waar ik de volgende drie maanden zeer intensief mee zal gaan samenwerken – dus communiceren – ben ik helemaal in mijn element.

Bij Opera North in Engeland zaten ze door omstandigheden te springen om een Norma. Ze kozen mij en ik was vrij omdat de geplande Don Giovanni aan de Opera van Boedapest (waar ik Donna Elvira zou zingen) niet doorging. Het hele theater failliet werd verklaard! Gelukkig hebben ze daar later een doorstart kunnen maken en gelukkig kreeg ik nu de kans Norma weer te zingen.

Bij de eerste repetities kan het al vrij snel tot zeer intieme momenten komen tussen mensen die elkaar eigenlijk niet kennen. Je communiceert in de taal van je rol, je muziek en bijna als vanzelf doe je dan dingen heel vrij.

In deze Norma-productie lagen de Adalgisa (Keri Alkema) en ik bijvoorbeeld al een half uur na kennismaking innig in elkaars armen verstrengeld ons eerste duet te zingen, wat ook nog een duidelijke ‘lesbische’ ondertoon van de regisseur had meegekregen! We vonden het eerst wat ongemakkelijk, maar hadden er ook direct veel lol mee.

De communicatie tussen regisseur en zangers is cruciaal. Hopelijk is er communicatie, want er zijn er ook die de zangers enkel vertellen wat ze willen. Dat vind ik erg jammer, om redenen die me duidelijk lijken. Gelukkig heb ik dat maar een enkele keer mee hoeven maken.

Met Christopher Alden, die de regie bij Norma voerde, had ik ogenblikkelijk een vloeiende communicatie, maar eigenlijk zonder veel woorden. Hij zegt sleutelwoorden en acteert soms mee en ik voel hem haarfijn aan. Needless to say: we konden het zeer goed vinden en hebben samen een geweldige Norma-figuur kunnen neerzetten.

Met dirigent Oliver von Dognanyi was het ook fijn werken, alhoewel de echte communicatie pas in de voorstellingen goed op gang kwam. Gelukkig hadden we tijdens de repetities in de gaten dat we allebei vaak op elkaar aan het wachten waren. We wilden beiden door te luisteren en dan te reageren muzikaal communiceren. Dat kan niet altijd, het is ook vaak anticiperen, zelf initiatief nemen. Nou ja: geven en nemen dus. Net als in een goed huwelijk…

Dan uiteraard heb je de communicatie tussen jou en je collega’s op de bühne en tussen jou en je publiek. De kwaliteit van al dat communiceren hangt nauw samen met de focus die je kunt opbrengen. Als je concentratie hoog is (ook door adrenaline) is de communicatie vaak beter en zuiverder. Mede doordat je daar al je zintuigen bij gebruikt. Communicatie is immers veel meer dan woorden alleen.

Dát is wat er gebeurt tijdens een voorstelling, dáárom wordt het juist dan vaak magisch, omdat we dan allemaal, van de orkestmusici tot de mensen achter de schermen, tot het uiterste geconcentreerd en gefocust zijn op elkaar. Dan gaat ook het publiek mee in die ‘golf van communicatie’.

Samen klim je dan naar een hoger plan, beleef je met zijn allen, zelfs met een paar duizend mensen tegelijk, op hetzelfde moment dezelfde ervaring, beweeg je als één geheel, zoals een zwerm spreeuwen in de lucht. En in die overweldigende staat verkerend kan het publiek losbarsten in een staande ovatie. Dat gebeurde na elk van de elf voorstellingen en maakte deze Norma-productie in Engeland tot een ongekend succes.

De Nederlandse sopraan Annemarie Kremer studeerde in Maastricht en begon haar carrière in Aachen in Duitsland, waarna ze bij vele Duitse operahuizen optrad. Inmiddels maakt Kremer in vele landen goede sier met dramatische rollen als Tosca, Madama Butterfly en Norma. Zie www.annemariekremer.nl.