Lehnhoffs Salome nagelt je aan de grond
Richard Strauss’ Salome is op zichzelf al een heftig werk. Als de opera dan ook nog met de theatrale intelligentie van Nikolaus Lehnhoff, de krachtige leiding van Stefan Soltesz en een dijk van een cast uitgevoerd wordt, zwelt de beklemming en spanning aan tot aan de grond nagelende proporties.
Wie na de Salome van De Nederlandse Opera (november 2009) akelige associaties heeft bij de opera van Richard Strauss, raad ik aan deze nieuwe Salome aan te schaffen. In de productie van het Festspielhaus Baden-Baden, opgenomen in 2011 en door Arthaus Musik op dvd gezet, acteren weliswaar dezelfde dirigent en drie dezelfde solisten als in Amsterdam, maar het resultaat is oneindig veel beter.
De enscenering van Nikolaus Lehnhoff (ook een bekende in Amsterdam) draait om een losgeslagen samenleving, een milieu in verval. Hans-Martin Scholder typeert dat treffend met een depressief, kapot decor. Lehnhoffs personenregie doet de rest.
Het is bewonderenswaardig hoe intelligent en schijnbaar makkelijk de Duitse regisseur telkens weer door weet te dringen tot de kern van opera’s. Zijn aankleding is modern, maar het verhaal dat hij vertelt, is volledig trouw aan het origineel en ook nog eens haarfijn afgestemd op de partituur. In Salome weet hij zo de spanning geweldig op te bouwen, met een gruwelijke climax aan het eind.
Het Deutsches Symfonie-Orchester Berlin giet Strauss’ powerpartituur naadloos in die regie. Onder leiding van Stefan Soltesz vormen de musici een bak vol onheil en dreiging, af en toe verlicht door extatische vergezichten, eindigend in grauwe, rauwe donkerte.
Angela Denoke overtuigde me zo’n twee jaar geleden al eens als Salome in Londen en weet me ook met deze nieuwe vertolking helemaal mee te slepen. Haar hoogte is hier en daar wat ijl en dictieloos, maar haar jonge timbre siert de rol en haar interpretatie is simpelweg glorieus.
Alan Held is zowel in voorkomen als in zang een erg ruige Jochanaan, die in een moment van zwakte verzacht voor de liefdesbetuigingen van Salome, maar kort daarna weer ontsteekt in woede.
De Nederlandse tenor Marcel Reijans zet met bravoure en kracht Narraboth neer en Kim Begley acteert Herodes overtuigend als een miezerige, meelijwekkende heerser. Vocaal begint hij wat zwak aan de voorstelling, maar de hitte van de finale stookt ook hem op tot knappe zang.
Degene die je echter écht van je stoel blaast, is Doris Soffel als Herodias. Met haar machtige stem en vlammend agressieve expressie laat ze een onvergetelijke indruk achter. Wat een zangeres.
Om toch een minpunt te noemen: door de vele close-ups komt Denoke’s spel in de grootse finale wat koel over. Maar dat doet, zeker ook dankzij het geweldige orkestrale spel op dat moment, niets af aan de impact die deze productie op je kan maken. Dit is een Salome om voor te juichen.
1 Reactie
Ik had het genoegen deze voorstelling live te zien afgelopen juni in Baden-Baden. Het was het hoogtepunt van de Pfingstfestspiele. Tout Baden-Baden kwam in gala naar de première en werd van zijn stoel geblazen door deze zinderende Salome.
Denoke is voor mij de vertolking van het ideaal dat Strauss voor ogen moet hebben gehad. Een stem geschikt voor de dramatische momenten gecombineerd met een uiterlijk dat meisjesachtig aandoet. Soltesz is natuurlijk al velen jaren dé man voor Strauss-opera’s en dat maakt hij hier meer dan waar!