Opera Zuid brengt als tweede productie dit seizoen de eenakter Pagliacci van Ruggiero Leoncavallo. Het publiek is gewend dit werk voorgeschoteld te krijgen als tweeluik, samen met Cavalleria Rusticana. Om de avond toch redelijk te vullen is deze Pagliacci daarom voorzien van een extra voorspel.

Om maar met de deur in huis te vallen: wat mij betreft had dat extra voorspel achterwege mogen blijven. Pagliacci is gesitueerd in Calabria en hevige emoties zijn onderdeel van de plaatselijke folklore. Er is geen bijbedachte context nodig om die aannemelijk te maken.

De voorstelling begint met, aardig verzonnen, het intermezzo uit Cavalleria Rusticana. Een ‘voice over’ vertelt dat we gaan kijken naar een gebeurtenis die zich heeft afgespeeld in augustus 1945 in een Italiaans vissersplaatsje. Vervolgens komt een troepje circusartiesten aanlopen. Zonder dieren, want ja, oorlog hè. We zullen het moeten doen met jongleren en acrobatiek. Er worden partizanenliederen gezongen en de artiesten laten zien wat ze in huis hebben.

Dan begint de feitelijke opera, weer met een proloog. De artiestengroep komt opnieuw aanlopen en wordt wederom welkom geheten door de plaatselijke bevolking (prachtige casting van die burgemeester overigens).

Je vraagt je af welk doel werd gediend met het eerste kwartier, anders dan het verlengen van de voorstelling. De acrobaten/jongleurs blijven aanwezig, maar hoezeer ze ook hun best doen, veel meer dan stil spel tijdens de verdere uitvoering zit er niet in. Hun activiteiten worden niet geïntegreerd in het stuk en leiden eigenlijk alleen maar af van de handeling. Jammer, het idee leek leuk op papier, maar de uitvoering viel tegen.

De update van Calabria 1870 naar een vissersplaatsje in het noorden van Italië anno 1945 is volledig geslaagd, zowel inhoudelijk als qua decor en kostumering. Compliment! In mijn beleving kwam de voorstelling nu eindelijk op gang. Maar de vlam sloeg pas echt in de pan toen het ‘Colombina Arlechino’-toneelstukje begon. Prachtig overdreven acteerwerk, waar ‘het publiek’ op precies de juiste wijze wist te reageren.

Pagliacci heeft zich niet geschminkt en draagt ook geen wit kostuum. Hierdoor ziet hij er gewoon uit als Canio en doet feitelijk geen enkele moeite om, al was het maar even, de rol van Pagliacci te spelen. Dat doet wat afbreuk aan de ‘Harlequinade’, maar is zonder meer geloofwaardig. Die man loopt al uren rond met stoom uit zijn oren wegens de ontrouw van zijn vrouw en of ze nu op het toneel zit als Colombina of als Nedda, hij zal haar krijgen.

De titelrol werd vertolkt door Johann Valdimarsson. Zoals gezegd is hij voornamelijk aanwezig als Canio en ook zijn ‘Vesti la giubba’ brengt geen transformatie teweeg. De regie laat hem tijdens het naspel van deze aria hysterisch lachen; een minder geslaagde ingreep. Zijn beste moment, zowel zingend als acterend, was zijn aria aan het begin (‘Un tal gioco, credetemi’) waarin hij iedereen waarschuwt van zijn vrouw af te blijven.

De Nederlandse sopraan Fenna Ograjensek wist mij te overtuigen als Nedda/Colombina. Als enige vrouwelijke solist heeft ze het niet gemakkelijk in dit werk, maar ze mocht er wezen.

Martijn Sanders kwam als Tonio een stuk beter uit de verf dan als De Brétigny in Manon. Zijn spel is vilein en vocaal vertolkte hij zijn rol met verve. Elmar Gilbertsson zette een leuke komediant Peppe neer, Willem de Vries een nogal kleurloze Silvio.

De regie had duidelijk veel aandacht besteed aan het koor als een verzameling individuen. In het programmaboekje wordt van iedereen zelfs een eigen rol vermeld, van pizzabakker tot verloofde van de notaris. De dorpsgemeenschap kwam er overtuigend mee tot leven.

Het Limburgs Symfonie Orkest en het Koor van het Conservatorium Maastricht stonden onder de enthousiaste leiding van Per-Otto Johansson.

De regie was in handen van Miranda van Kralingen, artistiek leider van Opera Zuid, en Nynke van den Bergh. Voor Van Kralingen was het haar debuut in deze discipline, wat mij betreft geslaagd voor zover het de feitelijke opera betrof.

Zie voor meer informatie de website van Opera Zuid.