In dit Verdi-jaar maakt een cast van Italiaanse zangers en het koor en orkest van de Staatsopera uit het Bulgaarse Varna een tournee door Nederland met Falstaff. Producent Internationale Opera Producties vond prima zangers en een regisseur die een gebalanceerde voorstelling maakte. Licht, en echt Italiaans.

Falstaff was het laatste werk van Giuseppe Verdi. Niet meer voor het geld maar voor zijn plezier componeerde hij muziek bij het libretto van Arrigo Boito. Twee toneelstukken van Shakespeare lagen aan dat libretto ten grondslag. Daarom zijn de namen Engels, maar is de sfeer Italiaans.

Regisseur Giulio Ciabatti voegt daar een vleugje Vermeer aan toe in zijn enscenering. Met eenvoudige middelen maakt hij een aantrekkelijke voorstelling die lichtheid, tempo en vocaal plezier brengt.

De dosering van humor is één van de prettige kanten van zijn regie. Het amalgaam van Verdi’s werk en de mogelijkheden voor een reizende voorstelling leveren een avond op waarin de visie op de opera, de regievoering, het decor en het licht een eenheid vormen. Zoiets staat los van budgetten en dure theaters en is vooral een kwaliteit van de regie. Ciabatti maakt binnen die mogelijken een consistente voorstelling met meer humor dan lol.

Niet alleen op maar ook achter het podium is de voertaal Italiaans. De cast die de Stichting Internationale Opera Producties bijeenbracht, is grotendeels Italiaans en dat hoor je en voel je.

De titelrol van ridder John Falstaff werd tijdens de première in het Rotterdamse Nieuwe Luxor gezongen door Andrea Cortese. Stevig gebouwd, dat hoort zo voor de rol van de ridder die zijn beperkte aantrekkingskracht op vrouwen dramatisch overschat en dat tijdens het verhaal moet leren inzien. Cortese is een merkbaar ervaren zanger in dit repertoire en speelde een uitstekende Falstaff.

Gedoseerd in de humor, wat subtieler dan je wel eens ziet. Hij beheerste in de ruimte die hij vooral in het begin van de opera krijgt het podium en balanceerde subtiel tussen leuk zijn en leuk doen.

In de tweede scène van de eerste akte hebben de dames veel te doen; Alice Ford en haar vriendin Meg Page (die beiden een copy/paste-liefdesbrief van Falstaff krijgen) en de twee andere vrouwen, Nannetta en Mrs. Quickley. Het vraagt goed samenspel en alerte zang om de snelle kwartetjes die Verdi componeerde goed over het voetlicht te krijgen, en dat ging vlot.

Ik vond Maria Ogueta als Alice als Tiziana Fabietti in de rol van Meg prima zingen. Ogueta had later in het verhaal de kans in de elfenscène haar vocale prestaties verder te etaleren en dat deed ze overtuigend.

Verdi schreef geen muziek waar zangers of orkest echt mee kunnen uitpakken. Het niet te groot bezette orkest van de Staatsopera van Varna en het eveneens Bulgaarse koor van maestro Stefano Seghedoni bleven goed in balans met de zangers.

Het ontbreken van vocale acrobatiek in de partituur heeft als voordeel dat je in de zaal niet voortdurend de spanning voelt van: gaat hij het halen. In Falstaff zitten soms virtuoze snelle trio’s en kwartetten en die werden alert en levendig gezongen.

Het grote en vooral brede podium van het Nieuwe Luxor in Rotterdam was niet helemaal de ideale maat voor regie en muziek in deze voorstelling. Bezoekers aan bijvoorbeeld de schouwburgen van Den Haag, Gouda of Leiden zullen wat meer die klassieke, Italiaanse operasfeer ervaren.

De kans dat er in de veertien plaatsen in Nederland en België nog kaarten te koop zijn voor Falstaff lijkt me groot. De tournee wordt voor de belangrijkste rollen met een dubbele cast gespeeld. U zult niet overal de genoemde solisten in de hoofdrollen te zien krijgen.

Zie voor informatie over plaatsen en data van de tournee van Falstaff de website van de Nationale Theaterkassa.