Interview Cecilia Bartoli: een unieke Norma
Morgen, vrijdag 17 mei, verschijnt een studio-opname van Norma op de markt, met Cecilia Bartoli in de hoofdrol. Op dezelfde dag zingt de Italiaanse diva de rol voor het eerst op het operatoneel, in Salzburg. In gesprek met Place de l’Opera vertelt Bartoli over de rol van Bellini, zingen in Amsterdam en haar toekomstplannen.
De Norma-opname die bij Decca verschijnt, is uniek: voor het eerst wordt de beroemde opera van Vincenzo Bellini uitgevoerd op periode-instrumenten. Het Orchestra La Scintilla onder Giovanni Antonini tekent voor die authentieke uitvoering. Cecilia Bartoli zingt, in de lijn van andere beroemde mezzo’s als Malibran en Pasta, de titelrol. Topzangers als Sumi Jo, John Osborn en Michele Pertusi nemen de andere rollen voor hun rekening.
Net voor Bartoli’s scenische Norma-debuut op de Pfingstfestspiele in Salzburg, waar zij zelf de artistieke leiding voert, sprak Place de l’Opera met de sterzangeres.
U hebt een zeer persoonlijke keuze in de projecten die u doet. Waarom besloot u Norma, een sopraanrol, op te gaan nemen?
“Als mezzosopraan had ik natuurlijk nooit durven dromen dat ik Norma zou zingen. Maar een paar jaar geleden bestudeerde ik het repertoire van de legendarische zangeres Maria Malibran (1808-1836), die vergelijkbare rollen zong als ik. Toen ontdekte ik dat zij één van de beroemdste Norma’s uit Bellini’s tijd was. En hetzelfde gold voor de zangeres voor wie de opera gecomponeerd was, Giuditta Pasta. Dat leek heel vreemd, dus onderzocht ik de originele muziek en probeerde een en ander uit. En nu hebben we een complete studio-opname en een geënsceneerde productie!”
Welke criteria gebruikt u bij het kiezen van een project?
“Meestal nieuwsgierigheid. Ik wil altijd meer weten over een periode, over de omstandigheden waarin componisten of artiesten leefden, over wat er nu echt in de originele manuscripten staat geschreven… Heel vaak ontdek je dan dat wat de boeken je vertellen of wat je jaren geleden leerde helemaal niet waar blijkt te zijn.”
Waarom de beslissing om Norma op periode-instrumenten uit te voeren? Wat doet dat met de muziek van Bellini?
“De beweging van de periode-instrumenten heeft zich inmiddels stevig gevestigd in de barok en het klassieke veld, en deels ook in de preromantische muziek. Maar, los van een paar probeersels, vrijwel niet in de preromantische Italiaanse opera. Je zult horen hoe verschillend de kleuren in de instrumenten zijn, hoe goed ze samengaan, hoe duidelijk en gedetailleerd de orkestratie is en hoe dat invloed heeft op het verhaal en de woorden. Het is iets wat men normaal niet verwacht van Bellini – nu kun je zeggen dat het er is!”
Norma staat bekend als één van de moeilijkste vrouwenrollen in het operarepertoire. Wat maakt het zo moeilijk?
“Voor mij is de echte moeilijkheid, meer nog dan de vocale eisen, de kunst om de woorden en hun betekenis over te brengen en het vinden van een manier om Norma te acteren. Ze is geen koude, hooghartige priesteres, maar een gepassioneerde, diep ambivalente vrouw. Zelfs wanneer ze het gebed ‘Casta diva’ zingt, verraadt ze eigenlijk haar eigen mensen voor haar geliefde, die hun dodelijke vijand is. Norma is voor mij één van de geweldigste liefdesverhalen, gepassioneerder dan Carmen. De echte moeilijkheid, dat is de juiste balans tussen de zang en de dramatische expressie op het toneel vinden.”
Is Norma een stap naar andere, meer dramatische rollen?
“Zoals u weet, houd ik van variatie. Mijn volgende debuut op het toneel wordt Alcina in Zürich – een heel interessant maar totaal ander karakter.”
Wat zou u zeggen tegen onze lezers die nog niet bekend zijn met Norma?
“Het is één van de belangrijkste werken uit het operarepertoire en één van de geweldigste liefdesverhalen in muziek.”
Het publiek in Nederland, zeker in het Concertgebouw, lijkt geen genoeg te kunnen krijgen van uw zang en kijkt al maanden van tevoren uit naar uw concerten. Hoe is het om in het Concertgebouw op te treden?
“Ik denk dat iedereen die in het Concertgebouw heeft gestaan zich als eerste de lange trap zal herinneren, en de angst om naar beneden te vallen… En natuurlijk de fabuleuze akoestiek! Het Amsterdamse publiek is altijd erg open en geïnteresseerd geweest in mijn inspanningen en daar ben ik erg dankbaar voor.”
U kreeg veel lof voor uw debuut als Intendantin van de Pfingstfestspiele in Salzburg. Bent u van plan in de toekomst minder te gaan zingen en meer te gaan managen?
“Op dit moment voelt het alsof ik meer zing dan ooit… Vorig jaar zong ik in drie programma’s en dit jaar maak ik mijn scenische debuut in Norma en zing ik voor het eerst in het requiem van Brahms, met Daniel Barenboim, het West-Eastern Divan Orchestra en René Pape. En een deel van mijn zomervakantie bestaat uit mijn terugkeer naar Salzburg voor nog meer Norma’s…”
Uw discografie is inmiddels reusachtig. Is er nog iets over wat u op wilt nemen?
“Er is nog zoveel interessant repertoire om te ontdekken! Zo ga ik nog meer opnemen van Agostino Steffani. Mijn project Mission richtte zich op de opera’s van deze geweldige en mysterieuze componist, musicus, diplomaat en kerkman. De volgende cd zal gewijd zijn aan zijn kerkmuziek.”
Zie voor meer informatie over Cecilia Bartoli, haar concerten en haar cd’s de persoonlijke website van Bartoli.
Bestel Bartoli’s Norma-opname nu in onze webshop!
De auteur
16Reacties
Bartoli als Norma.
Het Malibran reportoire word voortgezet.
Een voorproefje hebben we al gehad en het smaakt zeker naar meer.
Maar wat kunnen we verwachten, Bartoli die Norma vertolkt, of een vrouw en moeder van vlees en bloed?
Of zal het de stem Bartoli zijn waarvan zo velen houden, in wederom een koopcijfer kanon?
Kritieken, Bartoli is geen Callas/Sutherland.
Er staat nergens dat Norma niet door een hoge mezzo gezongen kan worden, de tijd wil dat er legers sopranen met succes de partij hebben gezongen.
Bartoli is een mezzo, en Norma is een sopraan partij.
(Zie bovenstaande, en voeg hieraan toe, het is legitiem en geheel volgens de Belcanto regels en stijl.)
Technisch gezien word het vergelijk gemaakt met de heldinnen en prima donna’s van welleer.
We zullen het nooit zeker weten.
Wel weet ik dat deze cd een hit zal worden,smaakvol en stijlvol.
Wederom vele harten zal beroeren.
En ogenschijnlijk ook in mijn collectie zal belanden.
Mijn eerste Norma met Cecilia Bartoli als Norma!
(Er staat hier te lezen dat ze Alcina gaat vertolken, we wachten met geduld af….)
Viva ‘La Gioiosa’ !
Interessante lectuur ware het niet dat het vol zit met onnauwkeurigheden en ronduit verzinzels van Mw. Bartoli. Met alle respect voor haar zangkunst (waar ik absoluut geen liefhebber van ben!)en de schare bewonderaars in Nederland (met name in het Concertgebouw)moet toch het een en ander recht worden gezet:
-Malibran en Pasta waren geen mezzi in de moderne zin des woords maar sopranen. De aanduiding mezzosopraan was in de tijd dat Bellini Norma componeerde absoluut niet bekend, je had prima en seconda donna en de reikwijdte van de partijen verschilde zeer van zangeres tot zangeres en van komponist tot komponist. B.v., Adalgisa is een hoge sopraanpartij en geen mezzo (de zangeres die deze rol zingt moet, net als Norma, een hoge C paraat hebben). Als men leest wat tijdgenoten van Pasta over haar zangkunst schreven kun je inderdaad denken dat zij in onze tijd wellicht als een mezzo zou kunnen worden aangeduid maar doorgaans zijn mezzi die de genoemde hoge C kunnen zingen tegenwoordig heel erg zeldzaam.
-Bartoli en La Scintilla zijn niet de eersten die Norma met z.g. historische instrumenten zullen uitvoeren. June Anderson deed dat al eerder in Italië en het resultaat was, althans voor ondergetekende, rampzalig: vooral de houtblazers piepten vals dat het een lieve lust was en de strijkers hadden geen ‘body’. Wellicht vergaat het La Schintilla beter in dit opzicht, het is te hopen voor de CD-opname!
-ik vraag mij af wat Bartoli bedoelt met ‘onderzocht ik de originele muziek’Heeft zij inderdaad het handschrift van Bellini ter hand genomen met alle varianten (zeker zijn het er zeven want Pasta was nooit tevreden met wat Bellini haar presenteerde!)van de cavatina Casta diva en de bijbehorende versieringen van La Pasta?
Valt te betwijfelen maar ik geef haar het voordeel van de twijfel so far.
-hoezo ‘preromantische Italiaanse opera’?? Norma ís de romantische Italiaanse opera bij uitsteek als men althans onder deze noemer heftige emoties, tegenstrijdige belangen en exotische (sic) locaties bedoelt. Eigenlijk begint de ‘romantische’ opera in Italië met Rossini’s La donna del lago (1819)en Norma stamt uit 1831, dus…
Ik wens de Bartoli-bewonderaars en diegenen die de CD zullen gaan kopen veel luisterplezier maar of deze opname ze dichter bij Bellini en zijn meesterwerk zal weten te brengen mag ik ten zeerste betwijfelen!
Mauricio
Ohh ik kan niet wachten! Haar live optreden van Norma heb ik grotendeels al gehoord en ook al wat stukjes van de studio opname. Haar prachtige volle stem en temperament past naar mijn mening goed bij Norma. Alleen al de manier waarop ze de recitatieven zingt, geweldig!
Ik kan er niet warm voor lopen. Sterker: ik vind het behoorlijk irritant. Om te beginnen: die afschuwelijke rollende “r’s”, daar kan ik echt niet tegen. Haar interpretatie slaat nergens op en haar coloraturen vind ik irritant.
En het orkest…. mamma mia! Ik herken de score niet meer – zo veel andere noten en zo veel valse noten! Het geluid is duidelijk barok, maar Norma is geen barok opera!
Even snel Callas opzetten.
Antonio, dat haar coloraturen en rollende r’s niet jouw smaak is kan ik begrijpen, maar om te zeggen dat haar interpretatie nergens op slaat vind ik wat overdreven. Het slaat juist op het feit dat ze zo authentiek mogelijk probeert te zijn en een Norma van vlees en bloed wilt neer zetten. Zo een interpretatie kan ik alleen maar toejuichen.
Spen – lees wat Mauricio heeft geschreven, hij heeft gelijk!
Bartoli’s Norma is _niet_ authentiek! Of… hoe zal ik het anders zeggen: er zijn meer dan tientallen “waarheden” en om achter de enige juiste te komen zou je de handgeschreven partituur van Bellini moeten bestuderen en zelfs dan – de echte Prima Donna’s hadden altijd vinger in de pap. Dus oom nu te roepen dat zij eindelijk de enige echte Norma naar ons terug heeft gebracht is niet meer dan een reclame kreet.
Wat haar interpretatie betreft – ik heb het gehoord en ik vind het niet goed. Ik heb heel erg veel Norma’s in mijn lange leven gehoord: Callas, Sutherland, Scotto, Caballe, Deutekom, Miricioiu. En dan zijn er nog opnamen van Gina Cigna en Rosa Ponselle.
“Onze eigen” Annemarie Kremer heeft haar onlangs met een overweldigend succes bij Opera North gezongen.
Maar ik snap je wel: een fan is een fan is een fan en dat is prima. Alleen vertel de oude Italiaan niet dat het authentiek is, want dat is het niet.
Ik zei ook: ”Zo authentiek mogelijk PROBEERT te zijn. Natuurlijk weten we niet in hoeverre het authentiek is, omdat niemand bij de premiere van Norma was. Maar we weten wel dat deze versie van Bartoli authentieker is dan de versies die wij gewend zijn (Callas, Sutherland, Caballe enzovoort).
Uiteindelijk maakt het mij ook niet eens uit of iets wel of niet authentiek is. Bartoli brengt Norma op een nieuwe (of juist oude) manier en dat kan ik alleen maar toejuichen. Callas en Caballe zijn twee van mijn favorieten Norma’s, maar Bartoli hoort daar nu zeker bij. Sutherland vind ik vocaal erg sterk maar ik mis bij haar de emoties heel erg in deze rol.
Dat de firma DECCA zich zó verlaagt, alleen maar omdat het misschien nog wat geld oplevert. Weinig chic ten opzichte van de twee prachtige Norma’s met Dame Joan Sutherland.
Eerst hadden we daar de werkelijk tenenkrommende getransponeerde Sonnambula en nu krijgen we de Norma met die Romeinse Circusatractie. Als ze bij DECCA goed geluisterd hadden naar haar prestaties in Dortmund op 1 juli 2010, dan hadden ze toch beter moeten weten.
En nu is het wachten op de Puritani met dat mens, want ongetwijfeld heeft ze met haar onderzoeken(?)in al die archieven al ontdekt, dat er ook een Puritani in de Malibranversie bestaat en dat daar een niet zo’n succesvolle opname van in omloop is met Katia Ricciarelli en dat kan de omnipotente Bartoli natuurlijk vééééél beter!
Jeetje Hans, wat een gezeur. Waarom zijn sommige mensen zo bekrompen? Dat jij het niets vind betekend niet dat het ook echt slecht is. Bartoli heeft weer iets moois geleverd waar veel mensen van genieten.
Op sommige punten is Bartoli beter dan Sutherland en op sommige punten is Sutherland beter dan Bartoli. Het is niet allemaal zo zwart-wit. En uiteindelijk is het maar waar je zelf van houd.
Ik kan ook gaan zeggen dat Sutherland’s Norma een emotieloze robot was zonder een goede lage register. Maar er zijn ook heel veel positieve kanten. Hetzelfde geld voor Bartoli. Ze is geen perfecte zangeres maar ze heeft een passie voor muziek en dat is te horen.
Dat een aantal mensen Bartoli’s Norma niets vinden kan ik begrijpen, maar de manier waarop dat gezegd word…
Beste Spen,
Uiteraard mag iedereen verdedigen wat hij/zij spannend, overtuigend, meeslepend, mooi, etc vindt, dat maakt juist kunst én opera in het bjzonder zo enerverend maar wij hebben hier te maken met een gemanipuleerd product (welke studio-opname is dat niet??)dat wijd verwijderd is van de realiteit van een theaterervaring. Ik heb gelukkig Sutherland, Caballé, Suliotis, Sills en andere mindere godinnen als Norma in het theater mogen meemaken en ook Bartoli (niet als Norma) en ik vrees dat wij dan over (gouden) appels en peren praten. Wat mij zo irriteert is dat sommige producenten als de firma Decca bijna net zo orthodox worden als destijds de herontdekkers (sic) van de barokmuziekpraktijk in de jaren 60: geen vibrato, korte hoekige accenten en waanzinnig langzame of juist snelle tempi. Weet u nog hoe men destijds iemand als Emma Kirkby b.v. adoreerde (ikzelf incluis moet ik eerlijk bekennen!)? Wat is hiervan overgebleven in de loop der jaren? Nou, bitter weinig en gelukkig voor ons allemaal hebben gerespecteerde musici zoals Christie, Minkowski, Rousset e.a. de menselijke stem ‘herontdekt’ met dat natuurlijke vibrato o.m. Om Norma te willen presenteren zoals het destijds geklonken zou kunnen hebben is een ijdele poging want ieder theater rond 1830 had een verschillend instrumentarium, diapason, opstelling van het orkest etc.etc. Dat de vroeg negentiende eeuwse opera i.h.a. een poetsbeurt nodig heeft zal niemand betwisten maar om juist Norma te willen presenteren als ‘de Norma zoals Bellini het bedoeld heeft’ grenst aan grootheidswaanzin en is ronduit misleidend voor veel mensen en dat vind ik gewoon niet kunnen.
Ach, je moet ervan houden. Ik vind Bartolli geweldig in Rossini (waarom doet ze dat nog maar zo zelden?!), en die onbekende barokcomponisten brengt ze ook wel aardig (zij het dat ik de muziek van die barokcomponisten niet allemaal even memorabel vind, maar dat is persoonlijk). Van haar opname van La Sonnambula werd ik al niet helemaal gelukkig, dus ik vrees dat deze Norma niets voor mij is.
Ik zit trouwens wel heel erg op de Norma van Anna Netrebko te wachten. De geruchten gaan dat het in 2016 in Londen staat te gebeuren…
Netrebko had beloofd, dat ze geen belcanto meer zou zingen en laten we hopen dat ze zich aan die belofte houdt. Niet nóg een zangeres in het verkeerde vak.
Heerlijke discussie hier 🙂 fijn dat het eens een keer niet over ensceneringen gaat, maar over muziek.
Ben zelf geen fan van Bartoli, maar kan iedereen aanraden om op internet de video van de Otello uit Zürich te zoeken. Vond haar daar buitengewoon ontroerend.
Unieke Norma, was die Miss Bril Casta Diva destijds ook, hoe heette ze ook al weer, o ja, Nana Mouskouri..
Het is in ieder geval weer eens iets anders.
Ik ben een enorme fan van Bartoli en ga altijd luisteren als zij in Amsterdam optreedt. Voor haar Cleopatra uit Salzburg (2012) ga ik meteen plat. Dat wil niet zeggen dat ik letterlijk elke noot en elke rol geweldig vind. Haar Cenerentola vind ik saai, haar Sonnambula kunstmatig. Met deze Norma weet ik het ook nog niet, wat ik tot nu toe heb gehoord overtuigt mij niet meteen. Echter, ik vind het juist mooi als vertolkingen tot discussie leiden. Hoeveel stof deed bijvoorbeeld Callas niet opwaaien met haar opnames – lees de recensies van toen er maar eens op na. Sommige rollen pasten haar als een handschoen, andere rollen zong zij (wijselijk) alleen in de studio of slechts een enkele keer op toneel. Geweldig toch dat zij het allemaal heeft geprobeerd? Laat Bartoli lekker zo door gaan!