Fors ingekrompen door de cultuurbezuinigingen maakt de Nationale Reisopera op 1 juni een herstart met OperaGala. De productie dient als opmaat voor seizoen 2013/2014. Regisseur Xander Straat, intendant Nicolas Mansfield en zangeres Tania Kross blikken vooruit.

OperaGala gaat op 1 juni in het Wilminktheater in Enschede in première en is daarna in zeven andere steden te zien, waaronder tijdens de Operadagen Rotterdam (2 juni).

De voorstelling is bedoeld om het publiek kennis te laten maken met de ‘nieuwe Nationale Reisopera’. Het programma bevat vocale en instrumentale fragmenten uit opera’s en werken van onder andere Wagner, Rossini, Bach, Bizet en Mozart.

Het Nederlands Blazers Ensemble (NBE) zorgt voor nieuwe arrangementen van de operafragmenten (allemaal toekomstig repertoire van de Reisopera) en begeleidt in de voorstelling een ensemble van jonge zangers die dit najaar een ontwikkelings- en ervaringsprogramma van twee tot vier jaar zullen beginnen bij de Reisopera. Hun namen: Johane Ansell, Iris van Wijnen, Bernadeta Astari, Anna Traub, Bassem Alkhouri, Bora Balci, Nicholas Crawley en Arman Isleker.

Mezzosopraan Tania Kross is de speciale gast van het Gala en verzorgt ook de presentatie. De regie is in handen van Xander Straat.

“Het woord ‘gala’ roept bij mensen verwachtingen op en daar ga ik mee spelen”, vertelt Straat. “Ik ben een regisseur die van het theatrale houdt, dus het wordt een feestje, maar dat gaat op een bepaald moment uit de hand lopen. Bij een gala horen feestjurken en vlinderdassen. Nou, daar zorgen wij ook voor! Maar dan komt er iets onverwachts tussen.”

“Het NBE is een fantastisch ensemble dat van alle markten thuis is”, vervolgt hij. “We werken met jonge zangers, en ik heb er alle vertrouwen in! Zonder jonge mensen kunnen we naar de continuïteit fluiten. Vandaar dat het zo belangrijk is dat we voor ‘het vervolg’ zorgen, en vandaar dat het zo belangrijk is dat we behalve het nieuwe publiek ook het nieuwe talent een kans geven.”

“Opera: het moet altijd over authenticiteit en schoonheid gaan, vind ik. En mensen moeten zich in de thema’s kunnen herkennen. De ramen en deuren moeten wijd open, er moet afgestoft worden en we hebben een frisse wind nodig. Je mag dat symbolisch als de herstart van de Reisopera zien.”

Mansfield

OperaGala is de feestelijke omlijsting van die herstart, zegt directeur Nicolas Mansfield, de man die sinds begin dit jaar de verantwoordelijkheid heeft over de reorganisatie van de Reisopera. “Na het gala openen we ons nieuwe seizoen op 22 september, met een nieuwe productie van Tristan und Isolde, in een regie van Jakob Peters-Messer en gedirigeerd door Antony Hermus.”

Antony Hermus is één van de jonge Nederlandse artiesten die Mansfield heeft geëngageerd, want hij wil bewust oog hebben voor talent binnen de landsgrenzen. “Maar we moeten ook internationaal blijven. We zijn nu eenmaal ‘Europa’ en je kan je moeilijk alleen maar op je ‘eigen’ richten.”

Het ontwikkelings- en ervaringsprogramma voor het ensemble van jonge zangers vindt Mansfield een ‘spannend project’. “Ze zullen zich in Enschede vestigen en zullen gecoacht worden door zangers en regisseurs met internationale ervaring. En ze zullen kleinere rollen in reguliere producties of grotere rollen in kleinere producties voor hun rekening nemen.”

Katibu di Shon

Een belangrijke rol in OperaGala speelt mezzosopraan Tania Kross. Zij zal onder meer een aria zingen uit de nieuwe, door haar geïnitieerde Antilliaanse opera Katibu di Shon (Papiamento voor ‘Slaaf en Meester’).

“Katibu di Shon gaat op 1 juli in het kader van de Nationale Herdenking van 150 jaar afschaffing van de slavernij in de Amsterdamse Stadsschouwburg in première”, vertelt Kross. “In het seizoen 2014/2015 gaan we op reis door Nederland en, bij het vinden van extra geld, gaan we ook naar Curaçao. Carel de Haseth heeft het libretto geschreven en de muziek is van de hand van Randal Corsen. Monique Wagemakers regisseert. Wij worden begeleid door het Matangi kwartet, uitgebreid tot twaalf musici.”

Over het nieuwe programma van de Reisopera voor jonge zangers is Kross lovend. “Het wordt steeds moeilijker voor jonge zangers om aan de bak te komen. Ze denken dat als ze klaar zijn met hun opleiding, ze de volgende dag gebeld gaan worden door het Concertgebouworkest. Maar zo werkt dat niet. Je moet eerst ergens ervaring opdoen en repertoire leren kennen. Dat kan je het beste in Duitsland doen. Daar hebben ze nog repertoiretheater, daar kan je het leren. Met onze ‘stagione’ lukt het niet.”

“Wat ook enorm helpt, is als je naast ervaren collega’s gaat staan. Daar leer je nog veel meer van dan van je leraar! Het probleem is nu helaas zo nijpend dat er zelfs bij kleine gezelschappen beroemde en bekende zangers optreden, wat eigenlijk niet echt de bedoeling is.”

“Auditeren is een andere ramp. Je moet er zelf voor betalen en je krijgt niet eens feedback achteraf! ‘Ja’, zeggen ze, ‘mooi gezongen, wellicht hebben we iets voor u.’ Waarna ze je, na een tijd stilte, doodleuk vertellen: ‘Sorry, iemand anders werd aangenomen.’ Fijn dus dat Enschede met dit project gaat starten!”

Bravissimo!

Tegelijkertijd met OperaGala gaat op 1 juni in Enschede de tentoonstelling Bravissimo! in ‘première’. De expositie in museum TwentseWelle laat de geschiedenis van de Reisopera zien, van de oprichting als Opera Forum in 1955 tot nu. De tentoonstelling belooft een ‘kennismaking met de boeiende wereld van de opera achter de schermen, toen en nu’.

Bravissimo! wordt op 1 juni om 16.00 uur geopend door Antony McDonald (regisseur van de Ring-cyclus in Enschede) en is tot 28 augustus te bezoeken.

Zie voor meer informatie over OperaGala en Bravissimo! de website van de Nationale Reisopera.