FeaturedOperarecensie

Domingo in Amsterdam: veni vidi vici!

Veni vidi vici. Plácido Domingo had het na donderdagavond kunnen zeggen. De uitverkochte Ziggo Dome (ja, u leest het goed, de enorme zaal was vol!) ging los als was het een popconcert. Terecht. Al is de maestro de jongste niet meer, zijn stem wil niets van ouder worden weten.

Angel Blue, Plácido Domingo en Micaëla Oeste (foto: Vera Klijn).
Angel Blue, Plácido Domingo en Micaëla Oeste (foto: Vera Klijn).

De avond telde allerlei verrassingen, wat de pret eigenlijk alleen maar vergrootte:

1. Ondanks de wanhopige berichten in de kranten was de zaal vrijwel helemaal vol.

2. Er was geen programmaboekje. De namen van de twee gastsopranen werden geprojecteerd op het scherm, voor de rest mocht je lekker gissen wat ze aan het zingen waren.

3. Het Orkest der Lage Landen, een orkest waar ik nog nooit eerder van had gehoord, deed mij verbaasd staan. Onder leiding van Walter Proost speelden ze de sterren naar beneden.

Al bij het allereerste nummer, de ouverture van Der fliegende Holländer, zat ik op het puntje van mijn stoel. De Nabucco-ouverture was meer dan meeslepend en in het lichtere genre (Leichte Kavallerie van Franz von Suppé) werd ook het publiek erbij betrokken. Proost draaide zich om en dirigeerde de zaal, die met het orkest mee klapte. In het ritme.

4. Ik was hoogst verbaasd hoeveel mensen zich er echt op gekleed hadden! Natuurlijk, de obligate spijkerbroeken waren meer dan vertegenwoordigd, maar ik merkte ook dames in avondkledij op. Of je het wilt of niet: het is altijd sfeerverhogend.

5. Het repertoire. Niemand maakte zich er met een jantje-van-leiden vanaf. Van Wagner gingen we naar Verdi en via de operette en de zarzuela belandden we bij musicals. En dat alles op topniveau. Doe ze het na!

6. Het was een avondje uit in een tempel van de lichte muze, dus kregen we er ook iets van een show bij. Lichten, lichstralen, noem maar op.

Is Domingo ’s werelds beste tenor? Voor mij wel, zeker als ik het over de laatste dertig jaar van de vorige en de eerste tien van deze eeuw heb. Nu zijn hoge noten het laten afweten heeft hij zich op baritonrollen gericht en dat doet hij met de hem gebruikelijke overgave en muzikaliteit.

Nee, hij is geen bariton, zijn timbre is nog steeds dat van een tenor, maar hij weet hierin meer te overtuigen. Misschien moeten we gewoon constateren dat hij de muzikaalste van alle tenoren is? Een fenomeen dat maar eens in de honderd jaar wordt geboren?

Zijn Siegmund staat nog steeds als een huis en de Verdi-duetten (La Traviata en Il Trovatore, geen makkelijke kost voor een bariton) bewezen niet alleen zijn muzikaliteit, maar ook de humane kant van de mens en artiest Domingo. Iedere keer als zijn partner ‘aan het woord’ was, nam hij een stapje terug en liet haar in de schijnwerpers schitteren.

Na de pauze werd het tijd voor de licht(ere) muze. ‘Dein is mein ganzes herz’ werd al bij de eerste maten op gejuich van het publiek getrakteerd en toen was de pret niet meer te stuiten.

(Foto: Vera Klijn)
(Foto: Vera Klijn)

‘So muss allein ich bleiben’ uit Die Fledermaus was zowat het koddigste wat ik ooit heb gehoord, en daarbij gingen ook nog eens de beentjes omhoog. Ook die van de toeschouwers.

Na het wonderschoon mooi door Angel Blue gezongen ‘De España vengo’ (El niño Judío van Pablo Luna) en een duet uit Luisa Fernanda kwamen we via de heerlijke ‘Tarantula’ uit La Tempranica bij ‘Amor, vida de mi vida’ (Maravilla van Moreno) terecht. Toen moest ik even een traan wegpinken, maar dat duurde niet lang, want daarna kwamen de encores.

‘I could have danced all night’, ‘O mio babbino caro’, ‘Besame mucho’ (hmm… daar zou ik niets op tegen hebben), ‘Yes I can, no you can’t’ uit Annie get your gun en als afsluiting het door alle drie de solisten gezongen ‘If I loved you’ uit Carrousel – ik vond het heerlijk.

De twee jonge sopranen die Domingo begeleidden, Angel Blue en Micaëla Oeste, waren een lust voor het oog. Mijn voorkeur ging uit naar de zeer charismatische Blue. Zij wist me niet alleen in het lichtere genre maar ook in ‘Dich, teure Halle’ uit Tannhaüser te overtuigen. Van haar horen we meer!

Who is afraid of Ziggo Dome? Ik in ieder geval niet meer. De zaal is inderdaad immens, maar op de een of andere manier doet hij intiem aan en de akoestiek is er werkelijk heel goed. Natuurlijk zongen ze met een microfoon – dat kan ook niet anders – maar merkwaardig genoeg had je er amper last van. Het geluid kwam heel natuurlijk over.

Een piratenopname van gisteren (met dank aan Vera Klijn):

Vorig artikel

Seizoen Oper Köln 2013/2014

Volgend artikel

Rheingold op de Rijn raakt op stoom

De auteur

Basia Jaworski

Basia Jaworski

33Reacties

  1. Gert Gubbi
    14 juni 2013 at 17:15

    ad. 1:er kunnen met deze opstelling met stoelen in de zaal 12.000 mensen in de ZiggoDome, er zaten er 9.000 (ofwel zaalbezetting 75%), waarvan 4.000 kaarten via hotelkamerveiling, tegen afbraakprijzen van soms enkele euro’s per kaartje.
    ad 3: het orkest speelde slordig en had duidelijk meer affiniteit met het populairdere repertoire, de pauken klonken het hardst en heel dof, de violen soms snerpend, maar dat zal door de versterking geweest kunnen zijn.
    ad 6: een operaconcert in een poparena, het gaat niet goed samen….de vele spots vanaf het podium de zaal ingericht verblindden vooral de hoger gelegen balkons…veel mensen klaagden en er gingen in de pauze veel mensen teleurgesteld weg, die door al die lichten niets van het podium konden zien. Over de dure plaatsen in de zaal was bijna voortdurend -vooral voor de pauze- een hinderlijk strijklicht. Na de pauze was het -misschien door alle klachten- veel beter. Er zullen mensen zijn, die hierna niets hebben gemerkt…..
    Het was een afwisselende avond met opera, operette, zarzuela en Amerikaanse showstoppers. En Maestro Placido Domingo was goed in vorm, geweldig wat deze intelligente zanger op deze leeftijd doet, geflankeerd door twee prachtige, veelzijdige sopranen. Toch een feestje……

  2. Jeanne
    14 juni 2013 at 17:25

    Dank je voor je mooie recensie.
    Ik was nooit eerder in Ziggo Dome en was eerlijk gezegd wat ambivalent over deze avond: zou het niet al te veel ‘dolle pret’ worden?

    Ik was aangenaam verrast toen het orkest begon met de ouverture van Der Fliegende Hollander! Wat was dát?
    Nóg meer Wagner en toen ook Verdi.
    De tenor Domingo als de père van de Alfredo die hij vroeger zong in Traviata.
    Érg mooi.

    Het grootste deel van het publiek leek op te veren toen na de pauze Domingo zijn operette-kant liet zien. Hoera! herkenning!
    Zelf zal ik niet snel meeklappen (en deed dat ook nu niet) maar ik vond het wel grappig om deel uit te maken van een zaal die dat wel deed.

    Al met al een mooie avond, ook door de musical-toegiften.
    Domingo overtrof mijn verwachtingen.
    Prima bij stem.
    Precies wat je zegt: het timbre van de tenor. Dat hij soms inzet als tenor en soms als bariton.
    En een heerlijke toneelpersoonlijkheid.

    Van de twee sopranen was ook ik het meest onder de indruk van Angel Blue.

  3. Olivier
    14 juni 2013 at 20:48

    “VOOR 7,50 EURO OP SCHOOT BIJ DOMINGO”

    HET PAROOL: “Misschien moet je deze artistieke uitverkoop maar gewoon met de mantel der liefde bedekken. Toch was het ergerlijk dat Domingo de veel te grote Ziggo Dome had verkozen boven het Concertgebouw, dat hij in zee wenste te gaan met een tweederangsorkest en een dito dirigent en dat niet eens de moeite was genomen een simpel programmaboekje te laten drukken. Het zat nog wel aardig vol, die Ziggo Dome, al wilde het maar niet sfeervol worden. Dat was in het Concertgebouw toch echt een ander verhaal geweest. Met die grote projecties van de zangers en musici was het van veraf toch alsof je naar een dvd zat te kijken.

    Zeer onbevredigend avondje.”

  4. Susan
    14 juni 2013 at 20:49

    Vooropgesteld dat ik Domingo liever in het Concertgebouw had zien optreden, was ik onder de indruk van mijn eerste kennismaking met Ziggodome. Een grote zaal, maar op de een of andere manier voelt het toch klein aan. Na wat vertraging aan het begin, om acht uur stond ik nog gezellig geparkeerd in een eindeloze rij voor de ingang, kon het concert dan eindelijk beginnen. In een woord: genieten.

    Nu was ik een van die vierduizend gelukkigen die via vakantieveilingen de kaartjes voor een prikkie op de kop getikt had, 32 euro voor de derde rang (was 290 euro in de reguliere verkoop). Hoe graag ik de heer Domingo een keer wilde horen zingen, deze reguliere prijzen waren voor mij toch echt een brug te ver.. Maar voor een paar tientjes natuurlijk een geweldige ervaring. Wel sneu voor de mensen die de volle mep hebben betaald, maar een volle zaal is altijd te prefereren boven een halflege.

    Een gevarieerd programma werd ons voorgeschoteld. Opera, operette (heerlijk, wanneer horen we dat nog?) en via zarzuela naar Broadway. Wat ik wel een gemiste kans vond, was dat de titels van de desbetreffende stukken niet geprojecteerd werden. Bij de opera en operette voor mij geen probleem, maar bij de zarzuelas was ik het spoor toch bijster. Het licht was idd ook een probleem, na de pauze liepen de nog lege stoelen op de zijtribune in hoog tempo vol met mensen die hun zonnebril vergeten waren.

    En dan het zingen zelf. Domingo, wat een mooie stem heeft hij toch.. Wat mij betreft had het programma nog uren door mogen gaan. Van de twee dames was Het Angel Blue die op mij de meeste indruk maakte – een mooie stem en ze weet met het publiek te communiceren. Al met al een prachtige ervaring en wat mij betreft mogen er nog wel wat meer klassieke concerten in Ziggodome volgen, bij voorkeur betaalbaar..

  5. Lieneke Effern
    14 juni 2013 at 21:07

    Jammer dat de journalist van het Parool het een `onbevredigende avond´vond. Die onbevredigende avond had ik zelf de dag ervoor in het Concertgebouw.
    Placido Domingo heeft met zorg een programma samengesteld met opera, operette, zarzuela en musical en ik heb me daarbij uitstekend vermaakt. Ik ben onder de indruk van de enorme muzikaliteit van Domingo, wat een performer. En mensen denken nu eenmaal nooit hetzelfde over concerten. In onze vriendengroep van 10 mensen waren de meningen ook verdeeld. De een houdt van opera, de andere meer van operette, bij de een was Angel Blue favoriet, bij de ander Micaela Oeste, maar over een ding waren we het allemaal eens: Domingo is een klasse apart. En ik ben blij dat ik erbij was.

  6. Johan uut Wisp
    14 juni 2013 at 21:43

    Tuurlijk; hij hoort in het Concertgbouw. Hij koos echter niet voor het gemak in Ziggo. Ik hoor een tenor die de vaderrol zingt in Traviata; hij is zo bezorgd over zijn zoon en ik vergeet dat ie een tenor is! Trovatore iets te hoog maar welk een muzikaliteit. Er was veel om van te genieten en dat heb ik echt gedaan. Het orkest neem ik op de koop toe. Ik hoop van Blue meer te horen (laagte!) Na de pauze vind ik het vaak ‘geneuzel’; herkenbaarheid voorop. Een boekje of inlay voor de minder frequente opera bezoekers is wellicht aan te raden.

  7. Henk Timmer
    14 juni 2013 at 21:44

    De grote Placido Domingo live meegemaakt in ziggodome Amsterdam.
    Een jaar of 8-9 geleden Domingo ook live gezien in de arena (ruine) van Pula (Istrie)
    Beide keren diep onder de indruk van de stem van deze zanger.
    De zang van Angel Blue en Michaele Oeste waren de verassing van de avond. Het orkest van de lage Landen deed geen afbreuk aan het vakman-/vrouwschap van de zangers.
    Het ziggodome is niet geschikt voor- of voldoende ingespeeld op dit soort concerten. De belichting was hinderlijk.
    Daarentegen was het personeel, waar ik mee te maken had, uitermate vriendelijk. De consumptieprijzen……echt niet leuk meer…moet dat nou ?

    Al met al byzonder genoten van een avond met toptalent van wereldformaat. Vind het geweldig dat ik er bij was.

  8. Antonio
    15 juni 2013 at 06:23

    Wat een gezeur met “Domingo koos voor het Ziggo Dome” en “hij hoort in het Concertgebouw thuis!”
    Stel je voor: je bent bij mensen thuis uitgenodigd geweest en je vond het zo gezellig dat je graag nog een keer wilt komen. Daarna hoor je 20 (twintig!) jaar niets en je als dan toevallig de mensen nog een keer tegenkomt herhaal je dat je zo graag nog een keer wilt komen. En als er nog drie jaar voorbij gaan en je nog steeds niets van ze hoort, ga je misschien bij mensen op bezoek die je uitnodigen, waar het misschien iets minder gezellig is, maar waar je al die andere vrienden die je mag en die jou mogen ook tegenkomt. Zo simpel is dat: Concertgebouw heeft Domingo NIET uitgenodigd!

    Ik heb enorm van het concert genoten.
    En: aan een versterkte optreden in een arena stel je nu eenmaal andere eisen.

  9. Jeanne
    15 juni 2013 at 07:34

    Voor wie er niet bij was maar op basis van de recensie in Het Parool meent dat zij/hij (ziejewel – het Parool schrijft het zélluf!) niets heeft gemist:

    De recensent van de Volkskrant is laaiend enthousiast en geeft Placido Domingo de maximale vijf sterren.

  10. 15 juni 2013 at 08:11

    Om met een tekst uit ‘Die Fledermaus’ te beginnen: Chacun à son goût. Zoveel als ‘ieder zijn meug’. De meningen zijn verdeeld over dit evenement, maar die laat ik lekker naast me liggen. Ik heb eergisteren enorm genoten en heb mijn mening aan mijn weblog toevertrouwd.

    Voor wie erin is geïnteresseerd: http://sander975.wordpress.com/2013/06/14/bravissimo-placido/
    Uw reactie is uiteraard meer dan welkom, wellicht levert het een mooie en interessante dialoog op.

  11. Olivier
    15 juni 2013 at 10:39

    Ik ben trouwens ook benieuwd wat de enthousiaste concertbezoekers vonden van het orkest en de dirigent, die Erik Voermans betitelde als “een tweederangsorkest en een dito dirigent”. (Een orkestband, helemaal in de stijl lijkt me, had wellicht de voorkeur verdiend?)

    (@ Jeanne: door de jaren heen heb ik kunnen constateren dat ik het vrijwel altijd eens ben met Erik Voermans. Een recensie in een andere krant doet daar niets aan af. En een gunstige recensie in de Volkskrant bewijst al helemaal niet dat ik WEL spijt moet hebben dat ik er niet bij was. Ik was er niet bij omdat ik niet van microfoons houd in dit repertoire, en niet van opera kan genieten in een loods op een opgewaardeerd industrieterrein. En ten slotte: wat probeer je te suggereren met de spelling van het woord “zellùf”?)

  12. 15 juni 2013 at 12:02

    100% met Basia eens.
    Niets aan toe te voegen.

  13. Nelly Barendregt
    15 juni 2013 at 13:36

    Schrijvers van de kritiek in “Het Parool” en het “AD” op Domingo , als zou hij schuldig zijn aan de slechte kaartverkoop, vergeten dat hij was uitgenodigd door het ODLL en zelf dus niets met de organi-satie te maken had. Dat de kaartverkoop heel slecht op gang kwam is m.i. voor 200% te wijten aan de slechte – niet doelgroepgerichte promotie, zoals in een radioprogramma waar hoofdzakelijk truckers naar luisteren en in reclameblokken van RTL8 dat niet bekend staat om de grote kijkdichtheid. Op mijn tip aan de organisator een ver-melding te plaatsen in het blad van “Klassieke Zaken” (voor niets mee te nemen bij de aangesloten winkels: oplage 50.000!) werd niet gereageerd. En ik meen zelfs dat mijn aanvraag in het Classic FM programma “Request” (voor mijn vrienden om al vast in de stemming voor enz…) op 8 april zelfs de eerste vermelding was door deze zender, die toch echt op het billboard en posters stond.

  14. Antonio
    15 juni 2013 at 15:46

    Walter Proost is best bekend en geliefd in Italie. Hij is tussen 2000 en 2005 de chefdirigent in Bari geweest, waar hij op handen werd gedragen.
    Ikzelf heb hem daar niet meegemaakt, maar mijn zus, die af en toe in Bari haar vakantie houdt,wel.

  15. Elly
    15 juni 2013 at 21:14

    Ziggo Dome is m.i.geen locatie voor klassieke muziek.
    Veel te groot,de muziek klinkt niet helder als je boven zit. Misschien had dat ook met de kwaliteit van het orkest te maken.
    De zaal was gevuld met liefhebbers van vakantieveilingen, niet van klassieke muziek. Er werd “gezellig” doorgekletst.
    Ben na de pauze naar huis gegaan, met hoofdpijn door de lichten die voor de pauze in mijn gezicht schenen.
    Voor mij was het geen succes.

  16. jantien buisman
    15 juni 2013 at 22:16

    Ik denk dat er in heel Europa niemand te vinden is die met zoveel liefde, gevoel en kennis kan schrijven over de opera, de operette en vooral over Placido Domingo als Basia Jaworski. Dank!

  17. Olivier
    15 juni 2013 at 22:39

    @ Elly : De ervaring die jij beschrijft, daar was ik al bang voor, en daarom ben ik niet gegaan. Moedig van je, om toch te gaan en eerlijk je teleurstellende ervaring met ons te delen. Ik heb van andere bezoekers inmiddels vernomen dat er niet alleen doorheen werd gekletst, zoals jij beschrijft, maar dat er ook werd “meegezongen en meegeklapt”. Brrrrrr…. Misschien heb jij dat net gemist toen je in de pauze, verblind door de belichting (en een programmaboekje om je ogen te beschermen was ook al niet voorhanden), de Ziggo loods verliet. Ik zou zeggen: count your blessings 🙂

    PS De juiste bezettingsgraad is inmiddels bekend: 8900 plaatsen tegen afbraakprijzen verkocht. Van de 17.000 beschikbare plaatsen.

  18. Anna
    16 juni 2013 at 15:53

    Ook ik was erbij. Het was fantastisch. Wat een stem voor een 72-jarig en wat een acteur is deze man toch!

    Niets van gemerkt dat er doorheen gepraat werd. En dat meezingen, is dat nu zo erg? Het kwam de sfeer ten goede.
    Hoop dat hij nogmaals naar Nederland komt.

  19. Nelly Barendregt
    16 juni 2013 at 17:40

    Beste Olivier,
    Ik wil toch even reageren over het door jouw genoemde aantal van 17.000 beschikbare plaatsen. Dit is namelijk onjuist. 17.000 heeft betrekking op (pop)concerten met alleen staanplaatsen. Voor concerten met zitplaatsen in de zaal is dit 12.000.
    En wat betreft de veiling van kaarten: dank zij dat hebben duizenden mensen – die anders wellicht niet waren gegaan – een heerlijke muziekavond gehad. En is dat niet de bedoeling Plácido Domingo: mensen blij maken door muziek. Gezien de reacties om mij heen is hij daar donderdagavond uitstekend in geslaagd.

  20. Susan
    16 juni 2013 at 18:08

    Alle reacties doorlezend, valt het me op hoe verschillend er op dit concert gereageerd wordt. Zo blijkt maar weer, zo veel mensen, zo veel smaken. Ik denk dat voornamelijk ligt aan de insteek die je hebt als je een dergelijke zaal bezoekt. Het is gewoonweg anders dan in een concertzaal. Veel meer mensen, dat betekent ook meer beweging in de zaal, zo simpel is het nu eenmaal.

    In een concertzaal neem je geen drinken of een frietje mee de zaal in, sta je niet de hele tijd met je mobieltje in de aanslag om live foto’s de wereld in te zenden en zijn er geen microfoons nodig. Maar is dit concert daarom minder? Voor puristen ongetwijfeld, maar ik heb een fantastische avond gehad. En nog meer, het is gewoon laagdrempeliger. Ik ben met mijn zus gegaan, een reguliere Ziggo Dome bezoekster, maar normaal met geen tien paarden de concertzaal in te krijgen.. En ze vond het geweldig, met name het opera deel voor de pauze (alhoewel ze, waarschijnlijk als een van de weinig aanwezigen, de lichtshow maar karig vond).

    Met mijn vakantieveilingen aankoop (@ Elly, vakantieveilingen en klassieke muziek liefhebbers gaan prima samen hoor!) heb ik een fantastische avond gehad. Over een paar maanden ga ik wederom richting Amsterdam, nu met halte Concertgebouw en ik hoop dat ik dan met net zo veel plezier terug kan kijken op die avond als ik op deze avond doe!

  21. Barbara Sure
    16 juni 2013 at 22:57

    Grappig. De enige die het verschrikelijk vond was er niet bij.

  22. Susan
    17 juni 2013 at 05:48

    @ Barbara – dat is nog eens een rake opmerking!

  23. Olivier
    17 juni 2013 at 13:07

    @Barbara @Susan Een rake opmerking! Absoluut! De tang raakt feilloos het varken. Heb nergens een opmerking kunnen vinden van iemand die “het verschrikkelijk vond”. Wel geeft Elly, die erbij was, aan dat de avond voor haar geen succes was, en die mening wordt uitstekend door haar onderbouwd. Mocht IK bedoeld worden met “de enige die het verschrikkelijk vond”: Iemand woorden in de mond leggen geeft geen blijk van een sterke dicussietechniek. Ik heb alleen mijn overwegingen gegeven waarom ik niet ben gegaan. En op de vraag van Anna, “is dat nu zo erg, dat meezingen?” Tja, het is maar net hoeveel waarde je hecht aan het ongestoord kunnen genieten van het stemgeluid waarvoor je gekomen bent. Meezingen behoort waarschijnlijk tot de gedragscode van de reguliere Ziggo Dome bezoeker. Dus “erg” zou ik het, in dit verband, niet willen noemen. Waarbij wel aangetekend zij dat ik een meezingende/meeneuriënde buurman in een echte operazaal onmiddellijk tot de orde roep.

  24. Nelly Barendregt
    17 juni 2013 at 15:15

    Heb al heel wat (prachtige) concerten van Plácido bijgewoond in concertzalen, arena’s en in de openlucht en tijdens het populaire gedeelte er wordt altijd gezellig met hem meegezongen….wat is daar mis mee?

  25. Antonio
    17 juni 2013 at 15:50

    Merkwaardige reactie van Elly.
    Zij zegt: “De zaal was gevuld met liefhebbers van vakantieveilingen, niet van klassieke muziek”.
    Werkelijk? Hoe weet zij dat? Heeft zij de mensen gevraagd waar zij liefhebber van waren? Zelf heb ik er helemaal niets van gemerkt.
    Dat zij er niets aan vond is haar goede recht, maar doet geen recht aan het publiek.

  26. Olivier
    17 juni 2013 at 16:30

    Om een bepaalde indruk van het aanwezige publiek te hebben hoef je niet ter plaatse een enquête te houden. Elly onderbouwt haar observatie met de aanwezigheid van “gezellige” erdoorheenkletsers, en hoogstwaarschijnlijk hebben de niet minder “gezellige” wat-is-daar-mismeezingers van Nelly Barendregt ook hun steentje bijgedragen. Verder stelt zij de kwaliteit van het orkest en de akoestiek ter discussie. Kortom, een duidelijk beargumenteerd negatief oordeel over deze avond.

  27. Pieter K. de Haan
    17 juni 2013 at 23:07

    Over het optreden van Plácido Domingo c.s. in het Ziggo Dome heb ik geen oordeel omdat ik dat welbewust aan mij heb laten voorbijgaan en, na wat ik erover heb gelezen, heb ik daar nog geen moment spijt van gehad. In een langzamerhand grijs verleden heb ik mij eens laten verleiden om naar een optreden van Luciano Pavarotti in de Amsterdam Arena te gaan. Van dat optreden staat me nog bij, dat het ook met een orkest en een dirigent was waar geen enkele liefhebber tot dan toe van gehoord had. Ook toen zal wel met versterking gewerkt zijn. Ondanks de gigantische draperieën, die waren opgehangen, was de akoestiek verschrikkelijk, maar waar ik me het meest aan heb geërgerd was het publiek: gezellig de kinderen meegenomen, hardop pratend en lachend tijdens de muziek, chips etend, meezingend en -neuriënd bij bekende passages en meer van dat fraais. Ik heb me toen heilig voorgenomen nooit meer naar een dergelijke happening toe te gaan. Helaas is veel van dit soort wangedrag vandaag de dag ook in opera- en concertzalen te beleven: uitbundig hoesten zonder ook maar een poging te doen dat m.b.v. bv. een zakdoek te dempen (laat staan thuis te blijven), voorzetting van vooraf of tijdens een pauze begonnen gesprekken, terwijl de muziek al (weer) begonnen is, gedoe met in plastic of metaal verpakte snoepjes al dan niet in damestasjes en zelfs meezingen en -neuriën heb ik ook daar meer dan eens meegemaakt. Zolang er mensen zijn, die vinden dat dat in “een democratisch land”, net als thuis voor de buis, allemaal moet kunnen zullen echte liefhebbers daar hinder van blijven ondervinden, vrees ik.

  28. Olivier
    18 juni 2013 at 10:38

    Dat vrees ik ook! Voortbordurend op bovenstaande bijdrage: wat te denken van bezoekers die de ouverture beschouwen als een soort “begintune” die bij uitstek geschikt is om nog even de laatste vakantie-ervaringen door te nemen?

    Dus: hoekplaatsen bestellen, 50% minder kans op deze irritatie.

    En om je te onttrekken aan de volstrekt idiote, alleen hier te lande standaard, STAANDE ovatie: balkon 1e rij!

    In dit verband is deze tip misschien nuttig: een retourtje Wenen per KLM is er tegenwoordig al voor EUR 149,=

  29. Pieter K. de Haan
    18 juni 2013 at 12:22

    Geachte heer Keegel,

    Bedankt voor de bijval/aanvulling. In mijn eerste reactie op (de recensie van) het concert van Rolando Villazón heb ik al gewag gemaakt van “de in Amsterdam obligate, nietszeggende, staande ovatie”. Zo’n ovatie was er ook na de concertante “La Bohème” in de zaterdagmatinee, maar die werd voorafgegaan door een alleszeggende stilte! Er worden tegenwoordig op veel voorstellingen en concerten inleidingen gegeven. M.i. is dat uiterst nuttig. Nog belangrijker is wellicht om enige publieksvoorlichting te geven over hoe men zich in een opera- of concertzaal dient te gedragen.

    Voor diegenen, die mochten overwegen voor € 149 een retourtje Wenen te nemen: zorg er wel voor op voorhand kaarten voor de te bezoeken voorstelling(en) bemachtigd te hebben.

  30. Nelly Barendregt
    18 juni 2013 at 17:23

    Oliver, ik voel me absoluut niet schuldig dat ik heb meegezongen want ten eerste was het niet tijdens het zingen van de solisten en ten tweede werden alle aanwezigen door Domingo zelf daartoe uitgenodigd.

  31. Susan
    12 juli 2013 at 10:20

    @Nelly. Zo is het. Samen zingen, op aangeven van Domingo zelf. Heerlijk! Ikzelf heb helaas niet meegezongen, aangezien ik de tekst niet kende. Neemt niet weg dat Il heb meegenoten!

  32. Ernst Lochies
    12 juli 2013 at 22:25

    Placido’s raadsel:
    Domingo beweert in 1941 geboren te zijn. Dat is niet juist. Hij heeft er vroeg in zijn carrière 7 jaartjes van afgejokt. Ik had dit al eerder gehoord van een ingewijde, die iemand kent die kan aantonen dat Placido 7 jaartjes ouder is dan hij beweert. Nou roepen wel meer operazangers en -zangeressen dat ze jonger zijn dan ze in werkelijkheid zijn om op die manier niet bij voorbaat bij audities of voor rollen genegeerd te worden.
    Placido viel in Ziggodome echter wel helemaal door de mand. De meneer die bij het betreden van het podium de trap op kwam, was in de verste verte geen 71 jarige!! Dat doet niets af aan zijn prestaties, maar toch, het gevoel bekroop mij bedot te worden. Vandaag op Brava een Duitse documentaire over Mirella Freni gezien. Placido heeft jarenlang met haar gewerkt, ze vertelden uitgebreid met elkaar inclusief fragmenten van hun gezamenlijke optredens. Ze waren jarenlang het golden duo en zijn van dezelfde leeftijd. Mirella is in februari 78 jaar geworden. Placido dus ook!!

  33. Anna K
    13 juli 2013 at 09:28

    Als hij inderdaad 78 jaar oud is dan is hij de achtste wereldwonder.