Enkele weken geleden ging het ambitieuze project Rheingold op de Rijn scheep in Rotterdam en voer naar Duitsland en later naar enkele steden in Nederland. Het binnenvaartschip huist niet alleen de opera Das Rheingold, maar ook een muziektheaterproductie met een moderner geluid: de Wagner Experience.

Het team van Rheingold op de Rijn vond het belangrijk om naast de productie van de klassieke opera Das Rheingold meer van Wagner te laten horen. In de Wagner Experience wil het Utrechts Studenten Concert de invloed van de Duitse componist aantonen op alle muziek die na hem kwam. Daarnaast wilde men, zo zei artistiek leider Victor Nefkens, in de revolutionaire en visionaire geest van Wagner kruipen.

De laatste weken klonken tijdens de reis die het schip van Rheingold op de Rijn maakte om en om Das Rheingold en de Wagner Experience. Het 80-koppige studentenorkest onder leiding van Bas Pollard zat al die keren op het podium, inclusief de leden van het productieteam, die inmiddels geleerd hebben, aldus een quote op Facebook, dat een groot evenement organiseren én zelf meespelen geen lichte taak is.

Afgelopen zaterdag was de eerste officiële uitvoering van de Wagner Experience in de laatste aanleghaven van de tournee, Rotterdam. Als de bedenkers dat al hadden gehoopt was het publiek veel minder exclusief jong dan voorzien. Letterlijk alle leeftijden stonden vooraf bij de frietkraam op de kade en kochten een flesje water om de warmte van het scheepsruim uit te kunnen houden.

Op het podium stond een groot videoscherm, met het Utrechts Studenten Concert daar deels achter. De opener van alle optredens in het schip, de ouverture van Das Rheingold, klonk en op het scherm verschenen beelden van oorlog, opstand en revolutie. De muziek ging van Wagner naar één van diens grote inspirators, Beethoven. In beeld was werk te zien van de Amerikaanse kunstenares Amber Boardman, die Wagners muziek gebruikt bij haar animaties, in dit geval over de relatie vader-dochter, naar aanleiding van dat thema in Die Walküre.

De Wagner-invloeden overstijgen ruim de wereld van de klassieke muziek, en daarom was het niet eens zo gek dat er op het podium een rockgitarist verscheen. Into the light is een compositie van Florian Magnus Maier, ‘every inch a hardrock star’, die in zwart met glitters en met het haar dat nu eenmaal hoort bij de wereld van de hardrock voor het orkest stond. Hij speelde zijn eigen werk, begeleid door het hele orkest. Het klonk iets minder ruig dan zijn outfit deed verwachten, de gitaar gierde niet voluit.

Met een verwijzing naar Gangsta Rap, de stoere vorm van rap en hiphop, maakte Geoff ‘Double G’ Gallegos in Los Angeles het werk Gangsta Wagner, waarin zijn hiphoporkest op de Ring-cyclus gebaseerd muziek speelde. Rapper Rasheed Heart knalde even uit de speakers bij zijn vocale bijdrage, Choose Not, uit het werk van Double G.

In de pauze bleek hoe verschillend de redenen waren voor bezoekers aan deze Wagner Experience. “Onze neef speelt in het orkest en dan willen wij natuurlijk horen hoe dat klinkt.” Maar ook: “Zo’n echte opera, dat is me te veel, dit is een leuke vorm om die muziek toch te ervaren.” Een stel dat door het gecombineerde programmaboek van de opera en de Experience bladert: “Eigenlijk moeten we toch ook naar Das Rheingold, zullen we kijken of er nog kaarten zijn?”

In de filmwereld is de invloed van Wagner evident en één van de bekendste voorbeelden is de partituur die Howard Shore schreef voor de filmdelen van Lord of the Rings. De muziek klonk hier na de pauze live onder de filmbeelden en dat leidde tot een perfect geheel, waarbij de stalen scheepsromp een robuuste klankkast vormde voor het geluid van de pauken.

Film en Wagner, dan ligt ook de associatie met Apocalypse Now van Coppola voor de hand. De Walkürenrit begeleidde deze keer live de gruwelijke beelden van de wreedheden die de VS beging in Vietnam.

Een arrangement van Einzug der Götter in Walhall en een rockende toegift besloten de Wagner Experience. Het Utrechts Studenten Orkest en zijn solisten klonken uitstekend, vooral in het Beethoven-stuk en de wat steviger passages uit de Wagner-opera’s. Bij het Vorspiel uit Lohengrin had de zwaan wat hoorbare last van de warmte.

Er resten nog één uitvoering van de Wagner Experience (maandag 22 juli) en één van Das Rheingold (dinsdag 23 juli). Bij de scheepskassa zijn mogelijk nog laatste kaarten te koop. Zie voor meer informatie de website van Rheingold op de Rijn.