AchtergrondFeaturedOperarecensie

Così fan tutte met bier in de pauze

Met een jeugdige regisseur en solisten die strikt genomen nog de status van student hebben, is de Così fan tutte die deze dagen in Den Haag wordt uitgevoerd een jonge en dynamische voorstelling. Daarom waren de recensenten voor deze keer van dezelfde generatie als de zangers op het podium.

Merle, Jente en Mischa bij Così fan tutte in Den Haag.
Merle, Jente en Mischa bij Così fan tutte in Den Haag.

Drie studenten – Jente die in Rotterdam studeert en de tweeling Mischa en Merle uit respectievelijk Delft en Utrecht – keken naar de première van Così fan tutte die Lotte de Beer maakte met studenten van de Dutch National Opera Academy.

De Beer zocht voor de regie naar een manier om het voor deze tijd wat ongeloofwaardige verhaal realistisch te maken. In de podcast van Place de l’Opera lichtte ze haar regieconcept toe. Ze vroeg het duo Clement & Sanôu voor decor, kostuums en licht. Het Residentie Orkest stond onder leiding van Antony Hermus.

Jente is van het recensie-drietal het meest bekend met klassieke muziek. Hij is vooral Bach-fan en vindt Mozart “ook leuk”, maar “niet zo goed als Bach”.

Merle is nadrukkelijk fan van Eels, de Amerikaanse band die veel melancholie in zijn muziek stopt. Als ze studeert, staat er weleens klassieke muziek op, vertelt ze. Haar vorige en eerste operaervaring was Dido and Aeneas, wat ze abstract en daardoor minder toegankelijk vond.

Mischa, student Technische Bedrijfskunde, luistert zelf veel naar de radio. Op zijn iPod staan hele andere dingen, zoals Massive Attack en Radiohead. Hij is groot fan van de Amerikaanse rapper Eminem.

Mischa kan als enige van het drietal zeggen dat hij al eens een voorstelling van Così fan tutte heeft gezien: hij vermaakte zich zeer met de semigeënsceneerde versie die hij in oktober 2013 meemaakte, in de uitvoering door bekende solisten als Lenneke Ruiten en Rosanne van Sandwijk bij het Orkest van de Achttiende Eeuw. “Ik wilde deze opera best nog weleens zien, maar dan in een complete theaterproductie.”

Gevraagd in de pauze naar zijn eerste indrukken zegt Mischa: “Het is kleurrijk en komisch en dat verwacht je toch niet op deze manier in een opera. Het grote verschil met de uitvoering die ik in oktober zag, was de aankleding. Die was in die versie soberder. Ik herinner me donkere kleuren en hier is dat heel anders. Hier zit er een heel duidelijk circuselement in.” Hij kan moeilijk kiezen wat hem meer aansprak: “Het heeft allebei een eigen karakter en dat maakt het wel heel leuk.”

De muziek was heel anders dan wat hij dagelijks hoort. “Maar deze opera vind ik muzikaal goed te verteren. De partijen zijn niet extreem lang, er is veel afwisseling en dat maakt het niet zo zwaar en helemaal niet langdradig. Wie het mooiste zong, kan ik niet echt zeggen. Ik vind de vrouwenstemmen indrukwekkend, zeker als ze hoog en hard zingen.” Hij glundert: “Ik hou mijn voorkeuren…”

Merle lette vooral op de vormgeving en zegt in de pauze: “Ik vond het heel mooi gedaan. Leuke vondsten met het licht. Er was een picknickscène waarbij het kleed waarop de spelers zaten precies in een vierkant was uitgelicht.”

Nadat Merle in de pauze terugkomt van het buffet (“Ik was de enige die bier bestelde, dat is zeker niet gebruikelijk bij de opera?”) geeft Jente zijn eerste indrukken: “Een speelse voorstelling vond ik het tot nu toe. Het staat wat los van het originele stuk, geloof ik, maar er gebeurde veel op het podium en daar leed de zang in mijn oren helemaal niet onder. Het sprak me aan, maar ik moest ook wennen, met die clowns enzo. Je verwacht het serieuzer.”

Merle kijkt na afloop terug op een geslaagde avond. “Het was voor mij wel echt wat ik bij opera verwacht. Opera kan – voor zover ik dat weet – heel zwaar zijn, en dan voelt het alsof er een te grote bom van drama over me heen valt. Door dat clowneske werd het drama wat meer ironisch en dat vond ik perfect. Het werd almaar minder clownesk in de loop van de avond. Tegen het einde, toen de clowns hun schmink steeds verder wegveegden en de kale achterwand tevoorschijn kwam, werden voor mij de emoties echter en realistischer.”

Welke rol haar het meeste aansprak? “Zeker de rol van Despina, die kamermeisje, dokter en notaris speelde, was heel erg grappig.”

Jente heeft meteen een kennersoordeel paraat over wie vocaal de meeste indruk maakte. “De pierrot, Fiordiligi, die vond ik erg mooi. Louise Kwong zong die rol vanavond, zag ik in het programmaboekje. Die heeft echt een grote stem.”

Na afloop lopen de solisten de foyer van de Kees van Baarenzaal binnen en de jonge bezoekers kijken nieuwsgierig naar hoe de zangers er ‘in het echt’ uitzien. Vincent Spoeltman, die vocaal indruk maakte, is in de foyer net zo lang als hij op het podium leek. Met bewondering melden de studenten aan dirigent Antony Hermus dat ze de concentratie en de inzet van het orkest in de drie uren opvallend vonden.

Merle zegt als we het Koninklijk Conservatorium verlaten: “Ik zou mijn medestudenten zo’n voorstelling aanbevelen. Het was toegankelijk voor mij en ik denk dat het dat ook voor anderen is. Ik vond het heel expressief, je hoefde niet altijd de boventiteling te lezen om te snappen wat er gebeurde. Als je, zoals ik, niet veel weet van opera is dit een prima start. Een mooi instapmodel”, lacht ze.

Così fan tutte is nog te zien op 17, 18 en 19 januari in de Kees van Barenzaal van het Koninklijk Conservatorium in Den Haag. Zie voor meer informatie de website van de Dutch National Opera Academy.

Vorig artikel

Opera in de media: week 4

Volgend artikel

Hampson zingt nieuwe liedbewerkingen

De auteur

François van den Anker

François van den Anker

François van den Anker is muziekjournalist. Hij doet verslag van de wereld van opera en lied met interviews, reportages en podcasts.

3Reacties

  1. kersten
    17 januari 2014 at 22:01

    Ik kan je geruststellen, Merle: ik drink al meer dan een halve eeuw een tapbiertje onder de operapauze en ben dan heus niet de enige.
    (Wanneer ik eens koffie ipv dat pilsje neem is dat in geval van een uitzonderlijk goede bezetting, ik verbeeld me nl. dat mijn gehoor een fractie aan scherpte inboet na het pauzepilsje!)
    Ik wens je nog een heel leven lang geslaagde opera-avonden!

  2. kersten
    17 januari 2014 at 22:33

    P.S.: `uitzonderlijk goede bezetting` moet natuurlijk zijn: een of meer vijfsterrenzangers en/of een de sterren van de hemel spelend orkest!

  3. kersten
    17 januari 2014 at 23:04

    Uitstekend idee overigens, zo`n `operaproef`-recensie in ons Magazine!